Корхона 2017 йил 1 июлдан бошлаб барча турдаги солиқлар ва тўловларни тўлашдан муайян муддатга озод қилинган. Тақдим этилган имтиёзлар мақсадли эмас. ҚҚС бўйича солиқ ҳисоботи шаклларини тўлдириш чоғида Ҳисоб-китобга 2-иловада давр учун реализациядан соф тушумнинг умумий ҳажмида ҚҚСдан озод қилинган реализация оборотлари мунтазам ошиши натижасида ҳисобга киритилмайдиган ҚҚС суммаси ошиб бормоқда (2-илованинг 060-сатри). Шу муносабат билан тўланиши лозим бўлган ҚҚС суммаси ҳам ҳар ой мунтазам ошиб бормоқда.
1. Корхона барча турдаги солиқлар ва тўловларни тўлашдан муайян муддатга озод қилинган бўлса, солиқ органларига солиқ ҳисоботи шаклларини тақдим этиши зарурми?
2. ҚҚС ҳисоб-китобини тўлдириш чоғида ошиб борадиган, ҳисобга киритилмайдиган ҚҚС суммасини нима қилиш керак? У сабабли бюджетга тўланадиган ҚҚС суммаси юзага келмоқда. Уни тўлаш керакми?
Т.К.
|
1 |
Солиқ ҳисоботи шаклларини тақдим этиш зарур.
Корхоналар Солиқ кодексида белгиланган муддатларда ўзлари тўловчиси бўлган барча турдаги солиқлар ва мажбурий тўловлар бўйича солиқ ҳисоботи шаклларини солиқ органларига тақдим этишлари шарт. Имтиёзларнинг мавжудлиги уларни ҳисоботларни тақдим этишдан озод қилмайди.
|
2 |
Корхона 2017 йил 1 июлдан бошлаб ҚҚСдан озод қилинган бўлса, ҳисобот даври учун ҚҚС бўйича ҳисоботни тўлдириш чоғида ҚҚС ҳисоб-китобига 5-«Қўшилган қиймат солиғидан озод қилинадиган товарларни (ишларни, хизматларни) реализация қилиш оборотлари» иловасида имтиёзлар суммаси ва уни қўллаш учун асосни кўрсатиши зарур.
2017 йил III чорагидан бошлаб корхонада ҚҚС солинмайдиган оборот юзага келган. Солиқ солинмайдиган оборот мавжуд бўлганда маҳсулот етказиб берувчиларга тўланиши лозим бўлган ҚҚС ҳисобга олинмайди, балки келиб тушган товарларнинг (ишларнинг, хизматларнинг) қийматида ҳисобга олинади (Солиқ кодексининг 221-моддаси 1-қисми).
Солиқ ҳисоботи шакллари тўғри тўлдирилганда бюджетга тўланиши лозим бўлган ҚҚС суммаси ошмайди. У 2017 йил ярим йиллиги учун қанча тўланиши керак бўлса, шунча миқдорда қолади. Бинобарин, бюджетга қўшимча ҚҚС тўлашга тўғри келмайди.
МИСОЛ. Кичик ишлаб чиқариш корхонаси умумбелгиланган солиқлар тўловчиси ҳисобланади. Экспортга реализация қилиш йўқ. Корхона 2017 йил 1 июлдан бошлаб ҚҚС тўлашдан муайян муддатга озод этилган.
2017 йил 9 ойи якунларига кўра қуйидаги ахборот мавжуд:
маҳсулотни реализация қилишдан тушум – 175 млн сўм, шу жумладан ярим йиллик учун – 120 млн сўм (20%лик ҚҚСни ҳисобга олганда), III чорак учун – 55 млн сўм (ҚҚСсиз);
олинган товарлар (хизматлар) бўйича ҚҚС – 12,5 млн сўм, шу жумладан ярим йиллик учун – 10 млн сўм, III чорак учун – 2,5 млн сўм.
ҚҚС бўйича солиқ ҳисоботи шаклларини тўлдирамиз.
ҚЎШИЛГАН ҚИЙМАТ СОЛИҒИ ҲИСОБ-КИТОБИ
|
Кўрсаткичлар
|
Сатр коди
|
Сумма
|
|
1
|
2
|
3
|
|
Ҳисобот даврида ҳисобга олинадиган қўшилган қиймат солиғи (ҚҚС) суммаси (2-илованинг 050-сатри)
|
010
|
10 000 000
|
|
Ҳисобга олинадиган жами ҚҚС суммаси (010-сатр + 020-сатр)
|
030
|
10 000 000
|
|
Товарларни (ишларни, хизматларни) реализация қилиш обороти бўйича ҚҚС суммаси (4-илованинг 4-устуни 010-сатри)
|
040
|
20 000 000
|
|
Бюджетга тўланиши (камайтирилиши) лозим бўлган ҚҚС суммаси, жами
|
050
|
10 000 000
|
|
солиқ ҳисобига олиш жойи бўйича (050-сатр – 0502-сатр)
|
0501
|
10 000 000
|
Қўшилган қиймат солиғи ҳисоб-китобига
1-ИЛОВА
ҲИСОБГА ОЛИНАДИГАН ҚҚС ҲИСОБ-КИТОБИ УЧУН
ФОЙДАЛАНИЛАДИГАН ОЛИНГАН ТОВАРЛАР
(ИШЛАР, ХИЗМАТЛАР) БЎЙИЧА ҚҚС СУММАСИ
|
Кўрсаткичлар
|
Сатр коди
|
Қиймат
|
ҚҚС суммаси
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
|
ҚҚС суммаси ҳисобга олиниши мумкин бўлган товарлар (ишлар, хизматлар) (7-илованинг 6 ва 7-устунлари якуний суммалари)
|
010
|
62 500 000
|
12 500 000
|
|
Ҳисобга олинадиган ҚҚС суммаси ҳисоб-китоби учун фойдаланиладиган олинган товарлар (ишлар, хизматлар) бўйича ҚҚС суммаси (010-сатр + 020-сатр – 030-сатр – 040-сатр – 041-сатр)
|
050
|
62 500 000
|
12 500 000
|
Қўшилган қиймат солиғи ҳисоб-китобига
2-ИЛОВА
ҲИСОБГА ОЛИНАДИГАН ҚЎШИЛГАН ҚИЙМАТ СОЛИҒИ СУММАСИ
ҲИСОБ-КИТОБИ
|
Кўрсаткичлар
|
Сатр коди
|
Ҳар бир оборотнинг реализация бўйича жами оборотдаги салмоғи
|
Реализация бўйича оборот суммаси
|
ҚҚС
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
|
Товарлар, ишлар, хизматларни реализация қилиш обороти, жами (4-илованинг 010-сатри – 0105-сатр – 0106-сатр)
|
010
|
х
|
155 000 000
|
х
|
|
Салмоқни ҳисоблаш учун қабул қилинадиган товарлар, ишлар, хизматларни реализация қилиш обороти
|
0101
|
100
|
155 000 000
|
х
|
|
шу жумладан:
|
|
|
|
х
|
|
20%лик ставка бўйича солиқ солинадиган; 4-иловадан
|
0102
|
64,52
|
100 000 000
|
х
|
|
солиқ солинмайдиган тушум
|
0105
|
35,48
|
55 000 000
|
х
|
|
Ҳисобга олинадиган ҚҚС суммаси ҳисоб-китоби учун фойдаланиладиган олинган товарлар (ишлар, хизматлар) бўйича ҚҚС суммаси (1-илованинг 050-сатри)
|
020
|
х
|
х
|
12 500 000
|
|
Олинган ва реализация оборотлари учун фойдаланилган товарлар (ишлар, хизматлар) бўйича ҚҚС суммаси (алоҳида-алоҳида юритиладиган ҳисобдан фойдаланганда)
|
030
|
х
|
х
|
12 500 000
|
|
шу жумладан:
|
|
х
|
х
|
|
|
20%лик ставка қўлланиладиган оборотлар учун
|
0301
|
х
|
х
|
10 000 000
|
|
қўшилган қиймат солиғи солинмайдиган оборот учун
|
0304
|
х
|
х
|
2 500 000
|
|
Олинган товарлар (ишлар, хизматлар) бўйича ҳисобга олиниши лозим бўлган ҚҚС суммаси (0501-сатр + 0502-сатр + 05031-сатр)
|
050
|
х
|
х
|
10 000 000
|
|
шу жумладан, реализация бўйича оборотлар учун:
|
|
х
|
х
|
|
|
20%лик ставка қўлланиладиган оборотлар учун
|
0501
|
х
|
х
|
10 000 000
|
|
Ҳисобга олинмайдиган ҚҚС суммаси
|
060
|
|
|
2 500 000
|
Қўшилган қиймат солиғи ҳисоб-китобига
4-ИЛОВА
ТОВАРЛАРНИ (ИШЛАРНИ, ХИЗМАТЛАРНИ)
РЕАЛИЗАЦИЯ ҚИЛИШ БЎЙИЧА
ОБОРОТЛАР
|
Кўрсаткичлар
|
Сатр коди |
Етказиб бериш қиймати |
ҚҚС суммаси |
|
1
|
2
|
3
|
4
|
|
Товарлар, ишлар, хизматларни реализация қилиш оборотлари, жами (0101–0108-сатрлар йиғиндиси),
|
010
|
155 000 000
|
20 000 000
|
|
улардан:
|
|
|
|
|
товарлар (ишлар, хизматлар)ни реализация қилишдан соф тушум («Молиявий натижалар тўғрисидаги ҳисобот» 2-сон шаклнинг
|
0102
|
155 000 000
|
20 000 000
|
|
шу жумладан:
|
|
|
|
|
ҚҚСдан озод қилинадиганлари (5-илованинг 010-сатри) |
01021
|
55 000 000
|
х
|
|
бошқа солиқ солинадиган реализация (0102-сатр – 01021-сатр –
|
01025
|
100 000 000
|
20 000 000
|
Қўшилган қиймат солиғи ҳисоб-китобига
5-ИЛОВА
ҚЎШИЛГАН ҚИЙМАТ СОЛИҒИДАН ОЗОД ҚИЛИНАДИГАН ТОВАРЛАРНИ
(ИШЛАРНИ, ХИЗМАТЛАРНИ) РЕАЛИЗАЦИЯ ҚИЛИШ
ОБОРОТЛАРИ
|
Реализация бўйича оборотлар рўйхати
|
Сатр коди |
Солиқ солинадиган база |
Имтиёзнинг амал қилиш муддати |
|
1
|
2
|
3
|
4
|
|
Солиқ солинмайдиган товарларни (ишлар, хизматлар) реализация қилиш оборотлари (020-сатр + 030-сатр) |
010
|
55 000 000
|
Х
|
|
Бошқа норматив-ҳуқуқий ҳужжатларга мувофиқ солиқ солинмайдиган товарлар (ишлар, хизматлар) реализацияси бўйича оборотлар – жами,
|
030
|
55 000 000
|
|
|
шу жумладан:
|
|
|
|
|
...га асосан имтиёз
|
0301
|
55 000 000
|
«___»______20__й.
|
Қўшилган қиймат солиғи ҳисоб-китобига
7-ИЛОВА
ХАРИД ҚИЛИНГАН ТОВАРЛАР (ИШЛАР, ХИЗМАТЛАР) БЎЙИЧА ҲИСОБВАРАҚ-ФАКТУРАЛАР (ҲИСОБВАРАҚ-ФАКТУРА ЎРНИНИ БОСАДИГАН ҲУЖЖАТЛАР)
РЕЕСТРИ
|
Т/р
|
Етказиб берувчи номи
|
Етказиб берувчининг СТИРи
|
Ҳисобварақ-фактура рақами
|
Ҳисобварақ-фактура санаси
|
Етказиб бериш қиймати (ҚҚСсиз)
|
ҚҚС суммаси
|
Ундан, ҳисобга олинмайдиган, шу жумладан:
|
|||||||
|
асосий воситалар, номоддий активлар ва тугалланмаган қурилиш объектлари, шунингдек молиявий ижарага, жумладан лизингга бериш учун олинганлар бўйича
|
қиймати, ҚҚС билан бирга асосий воситалар, номоддий активлар ва тугалланмаган қурилиш қийматига кирадиган ишлар, хизматлар бўйича
|
текинга олинган товарлар, ишлар, хизматлар бўйича
|
Солиқ кодексининг 147-мод-дасига асосан чегирилмайдиган харажатлар мақсадида олинган мол-мулк бўйича
|
|||||||||||
|
қиймат
|
ҚҚС
|
қиймат
|
ҚҚС
|
қиймат
|
ҚҚС
|
қиймат
|
ҚҚС
|
|||||||
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
|
Ҳисобот даври бошига
|
|
50 000 000
|
10 000 000
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
Ҳисобот даври учун жами
|
|
12 500 000
|
2 500 000
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
Йил бошидан жами:
|
|
62 500 000
|
12 500 000
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
ҚҚС суммаси ҳисобга олиниши мумкин бўлган товарлар (ишлар, хизматлар) қиймати (6-устун – 8-устун – 10-устун – 12-устун – 14-устун)
|
|
62 500 000
|
х
|
|
|||||||||
|
|
Ҳисобга олинадиган ҚҚС суммаси ҳисоб-китоби учун фойдаланиладиган товарлар (ишлар, хизматлар) бўйича ҚҚС суммаси (7-устун – 9-устун –
|
|
х
|
12 500 000
|
||||||||||
Қўшилган қиймат солиғи ҳисоб-китобига
8-ИЛОВА
РЕАЛИЗАЦИЯ ҚИЛИНГАН ТОВАРЛАР (ИШЛАР, ХИЗМАТЛАР) БЎЙИЧА ҲИСОБВАРАҚ-ФАКТУРАЛАР (ҲИСОБВАРАҚ-ФАКТУРА ЎРНИНИ БОСАДИГАН ҲУЖЖАТЛАР)
РЕЕСТРИ
|
Т/р
|
Сотиб олувчининг номи
|
Сотиб олувчининг СТИРи
|
Ҳисобварақ-фактура рақами
|
Ҳисобварақ-фактура санаси
|
Етказиб бериш қиймати (ҚҚСсиз)
|
ҚҚС суммаси
|
ҚҚС билан қиймати
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
|
|
Ўтган ҳисобот даври учун якун
|
|
|
|
100 000 000
|
20 000 000
|
120 000 000
|
|
|
Жорий ҳисобот даври учун якун
|
|
|
|
0
|
0
|
0
|
|
|
Жами:
|
|
|
|
100 000 000
|
20 000 000
|
120 000 000
|
Мисолдан кўринганидек, 2017 йил 9 ойи учун бюджетга тўланиши лозим бўлган ҚҚС суммаси 2017 йил ярим йиллиги учун бўлган миқдордагидек қолди.
Азизахон ТОШХЎЖАЕВА, «Norma Online» эксперти.
