 |
Парламент хабарлари
|
| |
Мутахассис тушунтиради
- Иш вақти тақвими қандай ўзгарди 2021 йил учун
Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлиги 2021 йил учун иш вақти тақвимига Президентнинг илгари қабул қилинган 3.12.2020 йилдаги ПФ-6122-сон, 10.05.2021 йилдаги ПФ-6222-сон фармонларига мувофиқ тузатишлар киритди. Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлиги бошқарма бошлиғи Александр НАВОТНИЙ ўзгартиришларни тушунтирди:
|
| |
Солиқ солиш
- КПК орқали тўлов икки марта акс эттирилди
Харидор тўловни корпоратив пластик картадан тўлаганда унинг талабига кўра ҳисобварақ-фактура расмийлаштирилган. Натижада ҚҚС ҳисоб-китобида чек бўйича сумма икки марта акс этган. Манфий ҳисобварақ-фактурани тизим қабул қилмайди.
Хатони қандай тузатиш мумкин?
- ННТ ер солиғини тўлайдими
Нодавлат нотижорат ташкилот – «Ватанпарвар» МКТ автомактаби ер участкасига эга бўлиб, унда ҳайдаш бўйича ўқув машғулотлари учун автодром жойлашган. Ташкилот бошқа автомактабларга авто¬дромдан фойдаланиш бўйича пуллик хизматлар кўрсатади.
Ушбу ер участкаси учун ер солиғи тўлаш керакми?
|
| |
Эксперт жавоб беради
- Чиқиб кетаётган таъсисчи билан ҳисоблашиш
Корхона МЧЖ таъсисчилари таркибидан чиқмоқда, унга улушининг ҳақиқий қийматини тўлаш зарур. Жамиятда қопланмаган зарар мавжудлиги, хусусий капитал эса фақат устав фондидан ташкил топганлиги боис, улушнинг ҳақиқий қиймати – номинал қийматидан камлиги келиб чиқади.
Бундай вазиятда қандай йўл тутиш лозим?
|
| |
Аудит
- Солиқ аудити – ташаббус бўйича ёки мажбурий тартибда
Ўзбекистонда солиқ аудити солиқ органларининг ташаббуси билан амалга ошириладиган назорат турларидан бири ҳисобланади, бунда муайян даврдаги солиқлар ва йиғимларнинг тўғри ҳисобланганлиги текширилади. Моҳиятига кўра, солиқ аудити аввал Солиқ кодексида назарда тутилган молия-хўжалик фаолияти текширувларига ўхшашдир. Амалда бу энг узоқ муддат давом этадиган текширувдир. Солиқ аудитини ўтказиш муддати 30 иш кунини ташкил қилади, бунда муддат узайтирилиши мумкин (7.01.2021 й. 1-сон ВМҚга 2-илова 133-б.).
|
| |
Менда фикр бор
- ДСҚ эътибор бериши керак бўлган онлайн-НКМ (виртуал касса) бўйича 7 муаммо
Онлайн-НКМ и виртуал кассаларнинг (онлайн-НКТ) фаол қўлланилиши натижасида муаммоли масалалар юзага келмоқда. Уларни бартараф этиш учун қонун ҳужжатлари ва онлайн-НКТ ахборот тизими такомиллаштирилиши лозим. Акс ҳолда ушбу замонавий техниканинг кейинчалик қўлланилишида мураккабликлар бўлиши мумкин. Долзарб масалаларни тўплашда ва улар бўйича таклифларни ишлаб чиқишда «Марон» МЧЖ ТХКМ мутахассиси Рустам ¬ЯКУБОВ кўмаклашди. Умид қиламизки, ушбу муаммолар бўйича ДСҚ ҳам ўз позициясини тушунтириб беради ва зарурат туғилганда чора-тадбирлар кўради.
|
| |
Жавоб берамиз
- Асосий воситани сотишнинг солиқоқибатлари
Айланмадан олинадиган солиқни тўловчи корхона мол-мулкида АВ таркибида ҳисобга олинган бино мавжуд. Баҳоловчи компания уни 1 млрд сўмга баҳолади, баланс қиймати бундан камроқ миқдорни ташкил этилади. Бинони 1 млрд сўмга сотмоқчимиз.
1. Бинони 1 млрд сўмга сотиш қандай солиқ оқибатларини келтириб чиқариши мумкин?
2. Корхона ҚҚС тўлашга ўтиши лозимми?
- Хом ипак толаси экспорти
«Ўзбек¬ипаксаноат» уюшмаси аъзоси бўлган корхонанинг фаолият турларидан бири хом ипак толасини (ТИФ ТН коди – 5002 00 000 0) ишлаб чиқариш ҳисобланади, ушбу маҳсулот ипак момиғи ва бошқа ипак чиқиндилар (ТИФ ТН коди – 5003 00 000 0) каби қўшимча олинган маҳсулотлар билан бирга фақат экспортга реализация қилинади. Ушбу товарлар 29.11.2018 йилдаги ПФ-5587-сон Фармонга мувофиқ 2019 йил 1 январдан бошлаб тақдим этиладиган солиқ имтиёзлари татбиқ этилмайдиган Хом ашё товарлар рўйхатига киритилмайди. Бироқ 31.07.2019 йилдаги ПҚ-4411-сон қарорнинг 2-бандига мувофиқ мазкур товарларни экспорт қилишда 2021 йил 1 январга қадар солиқ имтиёзлари тақдим этилган. Лекин 2021 йил 1 январга келиб Рўйхатга тузатишлар киритилмаган ва бугунги кунга қадар хом ипак ва ипак момиғи хом ашё товарлари ҳисобланмайди.
2021 йилда хом ипак ва ипак момиғини экспортга реализация қилишдан олинган фойда қисмида фойда солиғи бўйича 0%лик ставкани қўллаш тўғри бўладими?
- Касаллик варақаси бўйича нафақа қандай тўланади
Меҳнатига вақтбай-мукофотли тизим бўйича ҳақ тўланадиган ходим 16.04.2021 йилдан 25.04.2021 йилгача бўлган даврга вақтинча меҳнатга лаёқатсизлик варақасини тақдим этди. Графикка мувофиқ у 6 сменага ишга кела олмаган, бунга нафақа тўланиши лозим. 2021 йил апрелда у график бўйича 17 кун ишлаши керак эди, бу 172,5 соатни ташкил этади. Март ойида у 15 кун ишлаган, бу 168,5 соатни ташкил этди. Ходим 2020 йил 12 октябрда ишга қабул қилинган. Вақтбай тариф ставкаси 13 582,09 сўм миқдорида белгиланган, шунингдек ойлик мукофотлар берилади. Мукофотлаш тизими 2020 йил декабрдан бошлаб амал қилмоқда, иш вақтининг жамланма ҳисобини юритиш ва меҳнатга вақтбай ҳақ тўлаш 2021 йил январдан йўлга қўйилган, бунгача лавозим маоши тўланган. Ходимга иш даврида иш вақтидан ташқари ишлар учун ҳақ, чораклик мукофотлар, бажарилган иш ҳажми учун ойлик мукофотлар, байрам ва дам олиш кунлари учун қўшимча тўлов тўланган. 1136-сон Низомда белгиланишича, меҳнатига вақтбай-мукофотли тизим бўйича ҳақ тўланадиган ходимлар учун вақтинча меҳнатга лаёқатсизлик нафақаси ишбай иш ҳақи олувчи ходимларга ҳисоблангани каби ҳисобланади. Ходимга вақтинча меҳнатга лаёқатсизлик нафақаси қандай ҳисобланади?
- Алимент ушлаб қолиш қоидалари
Алимент қандай даромадлардан ушлаб қолинади? Уларни, масалан, касаллик варақаси бўйича тўловлар ва моддий ёрдамдан ҳисоблаш зарурми?
- Муассиснинг ёрдамига солиқ солинадими
Айланмадан олинадиган солиқ тўловчи бўлган кичик корхона 150 млн сўм миқдорида банк кредити олди. Навбатдаги тўлов суммасини тўлаш вақти келди, аммо кредит ва фоизларни тўлаш учун маблағ етарли эмас. Муассис корхонамиз ҳисоб-китоб счётини ўз маблағлари ҳисобидан тўлдиришга тайёр. Бундай операцияни қандай тўғри расмийлаштириш ва ҳисоб-китоб қилиш мумкин? Бунда солиқ оқибатлари юзага келадими?
|
| |
Амалий бухгалтерия
- Лицензия: бухгалтерия ҳисоби ва солиқлар
2016 йилда радиостанция ҳар бир йил учун 342 ЭКИҲ (ҳозир – БҲМ) қийматида 5 йилга лицензия олган. Уни олиш чоғида ушбу қиймат 222 710 400 сўмни (342 х 130 240 х 5) ташкил этган. Лицензия НМА сифатида тан олишш учун барча талабларга жавоб беради. Бироқ гап шундаки, лицензия битимига мувофиқ лицензия тўлови учун ҳисобварақ-фактура ҳар йили шу ҳисобварақ-фактура тақдим этилган кундаги ЭКИҲни (БҲМ) ҳисобга олган ҳолда расмийлаштирилади. Ўтган 5 йил мобайнида умумий қиймати 311 327 730 сўмлик ҳисобварақ-фактуралар тақдим этилган. Ҳар бир ҳисобварақ-фактуранинг суммаси тегишли йилдаги ЭКИҲдан (БҲМ) келиб чиққан ҳолда ҳисобланган. Корхонамиз ҳар йили тўлов амалга ошириладиган йил бошланишига камида 30 кун қолганда лицензия учун давлат божини тўлаши лозим. Шу вақтда лицензиар ЭҲФни тақдим этади ва давлат божи унга асосан тўланади. Айни пайтда кейинги 5 йил учун лицензия олишга ҳужжатларни расмийлаштиряпмиз. 2021 йилдан бошлаб фойда солиғи тўловчисимиз.
Фойда солиғини ҳисоблашда хатоликлар келиб чиқмаслиги учун лицензия олиниши ва амортизация ҳисобланиши бухгалтерия ҳисобида қандай акс эттирилиши лозим?
|
| |
Солиқлар ва йиғимлар
|
| |
Божхона
- Божхона аудити – божхона назоратининг янги воситаси
Ўзбекистон қўшилган (21.12.2020 йилдаги ЎРҚ-654-сон) Божхона тартиб-таомилларини соддалаштириш ва уйғунлаштириш бўйича Халқаро конвенцияга (Киото, 18.05.1973 й.) Бош илованинг 6-боби 6.2-стандартига мувофиқ божхона назорати божхона тўғрисидаги қонун ҳужжатларига мувофиқлигини таъминлаш учун зарур даражада чекланади. Бироқ ТИФни давлат томонидан тартибга солиш воситаларининг самарадорлиги ҳамда божхона назорати сифатини таъминлаш масалаларини ёддан чиқармаслик керак. Божхона тартиб-таомилларини соддалаштириш ва жадаллаштириш ҳамда бир вақтнинг ўзида ТИФнинг давлат томонидан тартибга солиниши самарадорлиги таъминлаш воситаларидан бири божхона аудити ҳисобланади. Божхона аудитини ўтказиш тартиби тўғрисидаги низом Вазирлар Маҳкамасининг 25.02.2021 йилдаги 101-сон қарори билан тасдиқланган. Ушбу низом 2021 йил 1 майдан кучга кирди.
Ушбу тартиб-таомилларни ўтказиш механизмига доир саволларга махсус мухбиримизга ДБҚ божхона аудити ва контрабандага қарши курашиш бош бошқармаси катта инспектори Павел ДМИТРИЕВ жавоб берди:
- «Жанггоҳ тахтачаси»даги дадил юришлар
1 июнь – Халқаро болаларни ҳимоя қилиш куни муносабати билан Давлат божхона қўмитасида болажонлар учун очиқ эшиклар куни ташкил этилди.
- Шартнома суммасининг камайтирилиши божхона қийматига таъсир кўрсатмайди
1. Шартнома суммасининг камайтирилиши товар қийматига ва ҳисобга олинган ҚҚСга таъсир кўрсатадими?
2. Корхона божхона тўловларига камайтириш томонга тузатишлар киритиш учун божхона органига мурожаат қилишга ҳақлими?
- Бюджетга тушумларни таъминлаб
Божхона органлари томонидан мамлакатимиз иқтисодий хавфсизлигини таъминлаш, божхона тўловларини ундириш, тадбиркорлик субъектларини қўллаб-қувватлаш, «яширин иқтисодиёт»га қарши курашиш, божхона тўғрисидаги қонун ҳужжатлари бузилишининг олдини олиш борасида тизимли чора-тадбирлар амалга оширилмоқда.
- Контрафакт тамакининг сафари «қариди»
Давлат хавфсизлик хизмати ва Давлат божхона қўмитаси ходимлари томонидан ўтказилган тезкор тадбирда Тошкент шаҳрида яшовчи 1977 йилда туғилган ва 1990 йилда туғилган фуқароларнинг яшаш манзиллари кўздан кечирилди.
- Қўшимча божхона тўловлари ҳисобланди
Божхона органлари томонидан божхона чегараси орқали ноқонуний товарлар кириб келишининг олдини олиш бўйича тезкор тадбирлар амалга оширилмоқда.
|
| |
Қиймат ва қиммат
- Давлат мукофотларини баҳолашдаги муаммолар
● Сопи бриллиантдан бўлган шамшир қанча туради
● Амир Олимхон Россия империяси ҳукуматидан яна қандай мукофотлар олган?
● Коллекциядаги орден ва медалларнинг «иккинчи ҳаёти»
Мавзуга ойдинлик киритиш учун давлат мукофотлари ўзи нима, деган саволга жавоб топиш лозим. «Давлат мукофотлари тўғрисида»ги Қонуннинг 3-моддасида давлат мукофотлари билан мамлакат мустақиллигини мустаҳкамлашга, тинчлик ва барқарорликни сақлашга, мамлакатнинг иқтисодий, сиёсий, социал, илмий, интеллектуал, маънавий салоҳиятини ҳамда мудофаа қудратини оширишга қўшган ҳиссаси, давлат ва халқ олдидаги ижтимоий, хайрия, гуманитар соҳаларидаги ҳамда бошқа соҳалардаги хизматлари учун Ўзбекистон фуқаролари тақдирланишлари белгиланган. Шунингдек, Қонунда давлат мукофотларининг турлари, улар сирасига кирувчи олий даражадаги унвон, фахрий унвонлар, орденлар ва медаллар номлари келтирилган.
|
| |
Юридик клиника
- Меросдан кимлар маҳрум этилиши мумкин?
ЖАВОБ : Фуқаролик кодексининг 1119-моддасига кўра, мерос қолдирувчини ёки эҳтимол тутилган меросхўрлардан бирортасини қасддан ўлдирган ёки уларнинг ҳаётига суиқасд қилган, хусусан, мерос қолдирувчининг охирги хоҳиш-иродасини амалга оширишига қасддан тўсқинлик қилган, мероснинг ўзларига ёки
|
