Фермер хўжалиги учун НКМ бўлиши мажбурийми? Нақд тушумни НКМни қўлламасдан дарҳол банкка топшириш мумкинми?
И.Каримов,
тадбиркор.
– Товарларни (ишларни, хизматларни) нақд пулли ҳисоб-китоб йўли билан сотувчи барча юридик шахсларга НКМни қўллаш талаби татбиқ этилади (Солиқ кодексининг 72-моддаси; Аҳоли билан пулли ҳисоб-китобларни амалга оширишда фискал хотирага эга бўлган назорат-касса машиналарини қўллаш тартиби тўғрисида низомнинг 2-банди, ВМнинг 17.11.2011 йилдаги 306-сон Қарорига 1-илова).
Ўз фаолиятининг хусусиятига кўра нақд пулли ҳисоб-китобларни НКМни қўлламасдан амалга ошириши мумкин бўлган юридик ва жисмоний шахсларнинг айрим тоифалари бундан мустасно. Уларнинг рўйхати ВМнинг 306-сон Қарорига 3-иловада келтирилган. Фермер хўжаликлари уларнинг сирасига кирмайди.
Ўзбекистон Республикаси бозорларида савдо фаолиятини ташкил этиш қоидаларининг (ВМнинг 28.08.2012 йилдаги 253-сон Қарорига 1-илова) 48-банди билан белгиланишича, бозорларда қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини сотиш юридик шахслар – қишлоқ хўжалиги корхоналари, қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини қайта ишлаш ва савдо корхоналари томонидан ижара шартномаси шартларида турғун савдо шохобчалари орқали, фискал хотирали назорат-касса машиналарини ва тўловларни банк пластик карточкаларидан қабул қилиш бўйича тўлов терминалларини мажбурий қўллаган, қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда нақд пул тушумини топширган ҳолда амалга оширилади. Шу сабабли хўжалигингиз маҳсулоти қаерда сотилишидан қатъи назар, нақд пулли ҳисоб-китобда НКМни қўллаш зарур.
Шуни ҳам қайд этиб ўтамизки, кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик субъектларига банкка ЭКИҲнинг 20 баробари миқдоригача бўлган нақд пул тушумини мустақил топшириш ҳуқуқи берилган (Президентнинг 24.08.2011 йилдаги ПФ-4354-сон Фармони 6-банди). Агар тушум ЭКИҲнинг 20 баробаридан ошса, у инкассация хизмати орқали топширилиши керак.
Ирина Ахметова,
«Norma Online» эксперти.
