НОРМА МАСЛАХАТЧИ
|
24.08.2016
Консуллик ҳисобида туриш керак
Агар хотин квартирани эри билан никоҳдан ўтгунга қадар сотиб олган бўлса, суднинг ҳал қилув қарори билан собиқ эрини унинг розилигисиз пропискадан чиқариши мумкинми? далее...»» |
|
24.08.2016
Янги фамилияни паспорт билан тасдиқлан
Мен фамилиям ва отамнинг исмини ўзгартирдим, энди барча ҳужжатларни, шу жумладан Uzcard тизимидаги иш ҳақи картасини ўзгартириш керак. Банк фамилиям ва отамнинг исмини ўзгартиришим сабаби кўрсатилган қандайдир ҳужжатни тақдим этишимни талаб ¬қиляпти. Паспортим ва ТИИБ маълумотномаси камлик қилармиш. Бунда картани алмаштириш учун талаб этиладиган ҳужжатлар рўйхатини белгиловчи қандай расмий меъёрий ҳужжат борлигини айтишмаяпти. Фамилия ва отасининг исми ўзгартирилганда иш ҳақи карточкасини алмаштириб беришлари учун банкка қандай ҳужжатларни тақдим этиш зарур? далее...»» |
|
24.08.2016
Ўзига бегона карта
Кўпинча банкларда тўловни қабул қилмай, бировнинг картасидан тўловни қабул қилишни тақиқловчи қонун борлигини важ қиладилар, бироқ тасдиқловчи ҳужжатни кўрсатмайдилар. Мен ўзимга тегишли бўлмаган пластик карта (Uzcard) воситасида ҳақ тўлаш ҳуқуқига эга эмаслигимни тасдиқловчи ҳужжат борми? далее...»» |
|
24.08.2016
Коммунал харажатлар муҳокама этилмайди
Ижарага берувчи (МЧЖ) ва ижарачи (ХК) 2016 йил январда 80 кв.м майдонга эга бўлган офис учун хонани 4 ой муддатга ижарага бериш ҳақида шартнома туздилар. Шартнома суммаси – 12 млн сўм. 2016 йил апрелда коммунал хизматлар тарифлари ошганлиги муносабати билан шартнома қоидаларига биноан ижарага берувчи ўтган ойдагига кўра 400 минг сўмга ортиқ бўлган ижара тўловига счёт тақдим этди. Шунда ижарачи ижара тўловини ошириш учун шартномага қўшимча битим тузиш зарур эканлиги сабабли ижарага берувчига ижара ҳақини янги нархда тўламаслигини айтди. Ижарачининг важ-далилларига қўшилмаган ижарага берувчи 2016 йил июнда 800 минг сўм асосий қарз (апрель ва май учун) ҳамда суд харажатларини ундириш даъвоси билан хўжалик судига мурожаат қилди. далее...»» |
|
24.08.2016
Шартнома ихтиёрий равишда тузилади
2016 йил февралида МЧЖ ва хусусий корхона 100 млн сўмлик юкни ташиш шартномасини тузиш хусусида музокаралар ўтказдилар. Томонлар юкни сақлаш учун МЧЖ ижарага олган омбордаги юкнинг дастлабки туркуми МЧЖга берилиши ва жойлаштирилиши ҳақида олдиндан келишиб олдилар. Ушбу аҳдлашувни бажариш мақсадида МЧЖ омборхонани ижарага олди ва 1 млн сўм ижара ҳақини тўлади. Ижара шартномасининг умумий суммаси 5 млн сўмни ташкил этди. 2016 йил март ойида ХК МЧЖни импорт юкнинг қиймати ошгани ҳамда вақтинчалик молиявий қийинчиликлар туфайли шартнома туза олмаслиги ҳақида хабардор қилди. ХКнинг важ-далилларига қўшилмаган МЧЖ 2016 йил апрелида ХКни ташиш шартномасини тузишга мажбур этиш, омборхона ижараси учун тўланган 1 млн сўмни ва суд харажатларини ундириш ҳақидаги даъво билан хўжалик судига мурожаат қилди. далее...»» |
|
24.08.2016
Таътил минимуми
Меҳнат шартномаси билан йиллик меҳнат таътили 24 иш куни этиб, 15 асосий ва 9 қўшимча кунга бўлмаган ҳолда белгиланган. Меҳнат кодексининг 143-моддасига мувофиқ, йиллик асосий таътил биринчи иш йили учун 6 ой ишлангандан кейин берилади. 1. «Асосий таътил» тушунчаси қанча кунни назарда тутади, муайян компанияда белгиланган кунларними ёки Меҳнат кодексида назарда тутилган 15 кунними? 2. 6 ой ўтгач биринчи йил ишлаган ходимга у билан тузилган меҳнат шартномасида назарда тутилган 24 кунлик таътилни бирйўла бериш мумкинми? далее...»» |
|
24.08.2016
Сизни иш ўрнингиз кутмоқда
2011 йил сентябрида декрет таътилига чиқдим, 2011 йил ноябрида биринчи фарзандим туғилди. Ишга чиқмай, яна декрет олдим – 2014 йил апрелида иккинчи фарзандим туғилди. Табиийки, мен ишда ҳозир бўлмаган бутун даврда лавозимимда (иш ўрнимда) бошқа ходим ишлаган. Иш ўрним (лавозимим) сақланиб қолдими? Қачон ишга чиқишим мумкин? Бунинг учун нима қилишим керак? далее...»» |
|
24.08.2016
Ўзбекистон Республикаси Президентининг «Иш ҳақи, пенсиялар, стипендиялар ва нафақалар миқдорини ошириш тўғрисида»ги Фармони
2016 йилнинг 1 октябридан бошлаб бюджет муассасалари ва ташкилотлари ходимларининг иш ҳақи, пенсиялар, стипендиялар ҳамда нафақалар миқдори ўрта ҳисобда 1,15 баравар оширилсин. далее...»» |
|
18.08.2016
Экспертиза нимани кўрсатди?
Иқтисодиёт соҳасидаги жиноятларни тергов қилиш кўпинча қизғин баҳс-мунозараларга сабаб бўлади. Агар жиноят содир этилган бўлса, ғайриҳуқуқий ҳаракатнинг тўлиқ манзарасини акс эттириш учун ҳар доим ҳам молия-хўжалик фаолиятини тафтиш қилиш далолатномалари етарли бўлавермайди. Кўп ҳолларда дастлабки тергов органлари суд-иқтисодий экспертизаларни ўтказиш ташаббускори бўладилар. Бундай тадқиқотлардан мақсад – судда кўрилаётган иш бўйича далилларни талаб қиладиган ҳолатларни аниқлаш, бунинг устига экспертизани ўтказиш пайтида эксперт унинг олдига қўйилмаган, бироқ ишга алоқаси бўлган масалаларни ёритиши мумкин. далее...»» |
|
18.08.2016
Хорижий хизмат сафарига бўнак
АЖ ходимларни ЎзР ташқарисига хизмат сафарига юбормоқда. Бўнак олиш мақсадида банкка суткалик пулларни олиш учун нормативлар бўйича АҚШ долларида олиниши лозим бўлган сумма, яшаш харажатлари ва транспорт харажатлари (чипталар қиймати ва борилаётган мамлакат ичида ҳаракатланиш харажатлари) ҳисоб-китоби топширилган. Банк транспорт харажатларига бўнак беришдан бош тортиб, чипталарнинг кўчирма нусхаларини тақдим этишимизни талаб қилмоқда, ҳозирча қўлимизда уларнинг нархи қайд этилган бронь бор, холос. Банкда транспорт харажатларига бўнак тўламасликка асос борми? далее...»» |
|
18.08.2016
Шартномага кўра амал қилинг
Инвестиция активлари (қимматли қоғозлар) эгаси 3 йилдан ортиқ вақтдан буён йўқ. Инвестиция активларининг ишончли бошқарувчиси Фуқаролик кодексининг 826-моддасига амал қилиб, бегона шахснинг манфаатларини кўзлаб (хусусан, кўрсатилган вазиятдаги шахснинг манфаатларини кўзлаб), унинг топшириғисиз (шартномасиз) ҳаракат қилишга ҳақлими? далее...»» |
|
18.08.2016
Айбдормисиз – жарима тўланг
Корхонамиз экспорт контрактига асосан олувчига (Савдо Уйи, Россия) ўзи ишлаб чиқарган маҳсулотни бочкаларда юклаб жўнатди. Товар темир йўл вагонида тайинланган жойга келтирилди, вагон пломбаланган бўлиб, пломбани очиш ёки шикастлаш излари аниқланмаган, бироқ вагон тешикларидан бочканинг ичидаги суюқлик оққани кўзга ташланган. Вагон комиссион тарзда очилганида олувчи станция вакиллари билан биргаликда лозим даражадаги ўровда бўлган товардан ташқари ичи бўш бочкалар, шунингдек вертикал юзаси шикастланган ва тешилган бочкалар борлигини аниқладилар. Тижорат далолатномаси тузилган. Товарни олувчи Россия Савдо-саноат палатасининг вилоят бўлинмасига яроқсиз ҳолга келган товар миқдорини аниқлаш ҳақидаги ариза билан мурожаат этган. Палата товарнинг бир қисми ундан келгусида фойдаланиш ва сотишга яроқсизлиги ҳақида эксперт хулосасини берган. ССП далолатномаси асосида яроқсиз товар ахлатга ташланган, бу ҳақда тегишли ҳужжат мавжуд. Товарни олувчи «Российские железные дороги» ОАЖга нисбатан етказилган зарар қийматини ундириш ҳақидаги даъво билан судга мурожаат этди. Турли инстанцияларда 6 марта суд қилинди. 2 та ҳолатда суднинг ҳал қилув қарорлари товар олувчиси фойдасига чиқарилди. Бироқ охир-оқибат бочкаларни маҳкамлаш учун фойдаланилган материал сифатсизлиги ва маҳсулот жўнатувчи юкни нотўғри маҳкамлаганлиги сабабли товар олувчисининг «Российские железные дороги» ОАЖга нисбатан даъвоси рад этилди. ВМнинг 9.08.2005 йилдаги 189-сон қарорига 1-иловада шундай дейилган: «Чет элдаги корхона номига олиб чиқилган ҳамда ташиш ва сақлаш жараёнида ёхуд экспортчига ва чет элдаги корхонага боғлиқ бўлмаган сабабларга кўра яроқсиз бўлиб қолган товарлар юзасидан ваколатли органнинг тегишли экспертизаси далолатномаси ва (ёки) товарлар турган мамлакат божхона органининг божхона назорати остида уларнинг йўқ қилинганлиги тўғрисидаги тасдиқномаси тақдим этилади. Кўрсатиб ўтилган ҳужжатлар божхона органида шартномани (контрактни) ҳисобдан чиқариш учун асос ҳисобланади. Бунда экспортчига нисбатан молиявий санкциялар қўлланмайди». Солиқ органларига тақдим этилган ССПнинг эксперт хулосаси ва 6 та суднинг ҳал қилув қарорларига қарамай, товарни олувчининг «Российские железные дороги» ОАЖга нисбатан даъвоси бўйича солиқ органлари тўловни 2 йилга кечиктирган ҳолда жўнатувчининг ҳисобварағига валюта келиб тушмагани учун жарима қўймоқчи. Солиқ органлари молиявий санкцияларни қўллашга ҳақлимилар? далее...»» |
|
18.08.2016
Эски номли янги филиал
Акциядорлик жамиятининг унитар корхоналарини филиалларга ўзгартираётганда уларнинг аввалги номларини, СТИРни қолдириш мумкинми? далее...»» |
|
18.08.2016
Қарз иккига бўлинади
Сотувчи (АЖ) ва харидор (МЧЖ) 2015 йил мартида 150 млн сўмлик олди-сотди шартномасини туздилар. Унинг шартларига кўра харидор 10 банк куни давомида шартнома суммасининг ярмини олдиндан тўлади (қолган 50%ни етказиб беришдан кейин 50 кун мобайнида ўтказиши керак эди). Сотувчи ҳам ўз мажбуриятини бажарди, олдиндан ҳақни олгач, 2015 йил апрелида товарни етказиб берди. 2015 йил июни бошида харидор сотувчининг ёзма розилигини олиб, шерик қарздор (ХФ) билан қарзни параллель ўтказиш тўғрисида битим тузди ва АЖни қарзни тўлаш масаласида хусусий фирмага мурожаат қилишга ҳақли эканлигидан хабардор қилди. 2015 йил июли бошида кредитор (АЖ) МЧЖга олди-сотди шартномаси бўйича қолган 75 млн сўмни тўлаш талаби билан мурожаат қилди. Бироқ харидор молиявий қийинчиликлар туфайли унга рад жавоби берди. Шу ойнинг ўзида кредитор шерик қарздорга мурожаат қилиб, 75 млн сўм тўлашни талаб қилди. Бироқ шерик қарздор ҳам рад жавоби бериб, фақат 37 500 минг сўмлик мажбурият бўйича жавоб беришини ва харидорнинг қарзини тўлиқ ҳажмда тўламаслигини айтди. Шерик қарздорнинг важ-далилларига қўшилмай, шунингдек қарзни ундириш мақсадида кредитор 2015 йил августида хўжалик судига харидор ва шерик қарздорга нисбатан 75 млн сўм асосий қарз, 750 минг сўм давлат божи, 7 200 сўм почта харажатларини солидар тартибда ундириш тўғрисида даъво билан мурожаат қилди. Биринчи инстанция суди даъвони тўлиқ ҳажмда қондирди. Апелляция ва кассация инстанцияларида иш кўриб чиқилмади. далее...»» |
|
18.08.2016
Автомобилни сотиш қоидалари
Битта жисмоний шахс номига нечта автомобилни расмийлаштириш мумкин? Чекловлар мавжудми? Қанча автомашинани қайси давр ичида сотиш мумкин? далее...»» |
|
18.08.2016
Сертификат ва кафолат: муддатлар мос келганда
Корхонамиз Россияда ишлаб чиқарилган енгил автомобилларни сотиш учун импорт қилди. Ишлаб чиқарувчи завод тасдиқлаган кафолат муддати 3 йилни ташкил этиб, унинг муддати ҳали ўтмаган бўлса ҳам, уларга 1 йил амал қилиш муддатига эга бўлган ЎзР мувофиқлик сертификатини олдик. «Маҳсулотлар ва хизматларни сертификатлаштириш тўғрисида»ги ЎзР Қонуни талабларига кўра, сертификатнинг амал қилиш муддати ўтганда тадбиркорларга турли тижорат хатти-ҳаракатларини амалга ошириш (реклама қилиш, сотиш, қайта расмийлаштириш, ўзганинг фойдасига воз кечиш ва ҳ.к.) тақиқланади. Сертификатлаштириш органлари ўз идоравий ҳужжатларига, яъни ЎзР Адлия вазирлигида рўйхатдан ўтказилмаган O’zDSt 973:2012 ЎзР ММС стандартига ҳавола қилиб, илгари берилган мувофиқлик сертификатининг амал қилиш муддатини узайтиришдан бош тортмоқдалар. Сертификатлаштириш органлари фаолиятини тартибга солувчи барча қонун ҳужжатларига биноан, четдан олиб келинаётган маҳсулотларга мувофиқлик сертификати уларнинг яроқлилик муддатига (кафолатли муддатига), яроқлилик муддати (кафолатли муддати) бўлмаган маҳсулотларга – амал қилиш муддатини кўрсатмасдан, кўплаб ишлаб чиқариладиган маҳсулотлар учун – 3 йилга берилишига қарамай, шундай қиляптилар. Маҳсулот ҳали сотилмаган бўлса, сертификатлаштириш органлари амалдаги қонун ҳужжатларига кўра мувофиқлик сертификатининг амал қилиш муддатини узайтиришга мажбурмилар? далее...»» |
|
18.08.2016
Ҳарбий ҳисобда туриш мажбурий
Янги ишга қабул қилинаётган ходим 27 ёшга тўлган бўлса ҳам, на ҳарбий гувоҳномаси, на ҳарбий ҳисобда турганлик ҳақидаги гувоҳномаси бор. Ушбу ҳужжатларсиз ходимни ишга қабул қилишга ҳақлимизми? Корхонада қандай оқибатлар юзага келиши мумкин? далее...»» |
|
18.08.2016
Вахтада турувчи таътилга чиқяпти
Агар ходим вахта усулида 15 кун ишласа, у йиллик ҳақ тўланадиган таътил олиш ҳуқуқига эга бўладими? Қандай таътил бериш керак: вахталар орасида дам олишдан фойдалангандан кейинми ёки бу даврлар бир-бирига қўшилиши мумкинми? далее...»» |
|
18.08.2016
Ҳар бир шартноманинг ўз муддати бор
Акциядорлик жамиятининг ижрочи директори (бошқарув раиси) ўз ваколатлари бир йиллик муддат билан чекланганлиги сабабли маъмурий-бошқарув ходимлари билан меҳнат шартномаларини ҳар йили узайтириш ёки бекор қилиш имконияти ҳақида қарор қабул қилган ҳолда1 йилга тузишга ҳақлими? У билан меҳнат шартномасини кузатув кенгаши раиси 1 йилга имзолаган. далее...»» |
|
18.08.2016
Кичик бизнес ва иқтисодий барқарорлик
Ўзбекистонда макроиқтисодий барқарорлик, иқтисодиёт ўсишининг юқори суръатлари таъминланаётгани аҳолининг турмуш даражаси сифати муттасил ошишига замин яратаётир. Бу борадаги ислоҳотлар самаралари халқаро молия институтлари ва жаҳон ҳамжамияти томонидан юқори баҳоланмоқда. далее...»» |