Меҳнат шартномаси реквизитларига ходимнинг СТИР ва ШЖБПҲ рақамини қўйиш керакми? Ўриндошлик бўйича ишга қабул қилаётганда ходим мазкур ҳужжатларни тақдим этиши шартми?
Б.Муллахонов,
кадрлар бўлими инспектори.
– Ҳозирги вақтда амалиётда меҳнат шартномаларининг ўзида баъзан СТИР (солиқ тўловчининг идентификация рақами) ва ШЖБПҲ (шахсий жамғариб бориладиган пенсия ҳисобварағи) кўрсатилади, бироқ, одатда, ходимлар, шу жумладан ўриндошлар ҳам, иш берувчига ушбу ҳужжатларнинг кўчирма нусхаларини тақдим этадилар.
Солиқ кодексининг 78 моддасига мувофиқ солиқ тўловчининг идентификация рақами қуйидагиларда албатта ёзиб қўйилиши керак:
юридик ва жисмоний шахсларнинг давлат рўйхатидан ўтказилганлиги тўғрисидаги гувоҳномада, рўйхатдан ўтказиш давлат солиқ хизмати органларида ва давлат статистика органларида уларни ҳисобга қўйиш билан бир вақтда амалга оширилади;
фаолиятнинг айрим турлари билан шуғулланишга доир лицензиясида;
чеклардан ташқари, пул билан ҳисоб-китоб қилинадиган тўлов ҳужжатларида, шунингдек уларнинг электрон шаклида;
давлат солиқ хизмати органларига тақдим этиладиган молиявий ва солиқ ҳисоботи ҳужжатларида;
юридик ва жисмоний шахслар томонидан тузиладиган хўжалик, фуқаролик-ҳуқуқий ҳамда меҳнат шартномаларида;
юридик шахслар ва якка тартибдаги тадбиркорлар битимлар тузганлигини белгиловчи ёки тасдиқловчи ҳужжатларда, шу жумладан ҳисобварақ-фактуралар ҳамда транспорт ҳужжатларида;
юридик шахслар ва якка тартибдаги тадбиркорларда қиймат ифодасига эга бўлган молиявий, мулкий ҳамда бошқа мажбуриятлар юзага келганлигини, шунингдек уларнинг бажарилишини белгиловчи ёки тасдиқловчи ҳужжатларда.
Иш берувчилар томонидан фуқароларнинг шахсий жамғариб бориладиган пенсия ҳисобварақларига мажбурий бадалларни қўшиш ва тўлаш тартиби тўғрисидаги низомга (МВ, ДСҚ ва МБ бошқарувининг АВ томонидан 6.10.2005 йилда 1515-сон билан рўйхатдан ўтказилган қарори билан тасдиқланган) кўра меҳнат фаолиятини меҳнат шартномалари бўйича амалга ошираётган фуқаролар (улар жумласига ишловчи пенсионерлар, ўриндошлар ҳам киради), шунингдек фуқаролик-ҳуқуқий шартномалар бўйича ишларни бажарадиган фуқаролар, агар ушбу ходимлардан қонунга мувофиқ жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи ушланса, жамғариб бориладиган пенсия тўловларини олувчилар сифатида жамғариб бориладиган пенсия тизимининг мажбурий иштирокчилари ҳисобланадилар.
Иш берувчи юридик шахслар ўз ходимларининг ШЖБПҲга, мазкур юридик шахс ходим учун асосий иш жойи ҳисобланиши ёки у ўриндошлик ёхуд фуқаролик-ҳуқуқий шартнома бўйича ишлашидан қатъи назар, мажбурий бадаллар киритишга мажбурдир.
Жамғариб бориладиган пенсия тизимида шахсий ҳисобда турган (ШЖБПҲ ва жамғариб бориладиган пенсия дафтарчасига эга бўлган) фуқаролар иш берувчи билан меҳнат шартномасини тузиш чоғида, бунга ўриндошлик ёки фуқаролик-ҳуқуқий шартномаси шартларида тузишлар ҳам киради, иш берувчига ўз ШЖБПҲлари тўғрисида маълумотларни тақдим этадилар.
Ленара ХИКМАТОВА, юрист.