Ҳайдовчига 22.07.2011 йилдан 18.08.2011 йилгача 24 иш кунига меҳнат таътили берилди.
Ҳайдовчи меҳнат таътилига чиққан кундаги (22.07.2011 йил) 1 соатлик тариф ставкаси 1 793,20 сўмни ташкил этади.
Ҳайдовчининг 2010 йил июль ойидан 2011 йил июль ойигача даврдаги амалдаги иш ҳақи ва ЯИТ солинадиган иш ҳақига қўшимча тўловлар қуйидагича бўлган:
|
Т/р |
Ойлар |
Ҳайдовчининг йиллик даромади |
|
|
иш ҳақи |
иш ҳақидан ташқари тўловлар |
||
|
1 |
Июль |
65 573 |
329 699,00 |
|
2 |
Август |
311 779 |
582 712 |
|
3 |
Сентябрь |
337 761 |
540 501 |
|
4 |
Октябрь |
321 677 |
482 137 |
|
5 |
Ноябрь |
282 086 |
436 977 |
|
6 |
Декабрь |
409 632 |
598 089 |
|
7 |
Январь |
380 158 |
653 586 |
|
8 |
Февраль |
503 889 |
452 578 |
|
9 |
Март |
344 294 |
517 161 |
|
10 |
Апрель |
385 538 |
728 640 |
|
11 |
Май |
528 994 |
1 803 791 |
|
12 |
Июнь |
588 160 |
621 346 |
|
|
Жами: |
4 459 541 |
7 747 317,00 |
|
1-вариант |
2-вариант |
|
1) 4 459 541 / 12 = 371 628 сўм |
1) 4 459 541 / 12 = 371 628 сўм |
|
2) 7 747 317 / 12 = 645 610 сўм |
2) 7 747 317 / 12 = 645 610 сўм |
|
3) 588 160 + 645 610 = 1 233 770 сўм |
3) 371 628 + 645 610 = 1 017 238 сўм |
|
4) 1 233 770 / 25,4 = 48 573,61 сўм |
4) 1 017 238 / 25,4 = 40 048,74 сўм |
|
5) 48 573,61 х 24 = 1 165 767 сўм |
5) 40 048,74 х 24 = 961 169,76 сўм |
|
3-вариант |
4-вариант |
|
1) 168 – ўртача ойлик иш вақти меъёри, соатда. |
1) 233 – соатларда амалда ишланган иш вақти. |
|
2) 1 793,20 сўм – бир соатлик тариф. |
2) 1 793,20 сўм – бир соатлик тариф. |
|
3) 168 х 1 793,20 = 301 257,60 сўм – соатларда ўртача ойлик иш вақти меъёридан келиб чиққан ҳолда ўртача ойлик иш ҳақи. |
3) 233 х 1 793,20 = 417 815,60 сўм |
|
4) 301 257,60 + 645 610 = 946 867,60 сўм |
4) 417 815,60 + 645 610 = 1 063 425,60 сўм |
|
5) 946 867,60 / 25,4 = 37 278,25 сўм – бир кунлик иш ҳақи. |
5) 1 063 425,60 / 25,4 = 41 867,14 сўм |
|
6) 37 278,25 х 24 = 894 678,05 сўм |
6) 41 867,15 х 24 = 1 004 811,59 сўм |
Жамоа шартномасига асосан ҳайдовчига бир ойлик иш ҳақи миқдорида таътил вақтида давонланиши учун моддий ёрдам бериш лозим:
1-вар. – 301 257 сўм; 2-вар. – 588 160 сўм; 3-вар. – 371 628 сўм; 4-вар. – 417 815 сўм.
1. Ҳайдовчига ўртача ойлик иш ҳақи қандай тартибда ҳисобланади?
2. Ҳайдовчининг таътил пули қанча бўлади?
3. Ҳайдовчига қанча миқдорда моддий ёрдам берилиши лозим?
4. Агарда ходим охирги ойда тўлиқ ишламаган бўлса, таътил пули қандай тартибда ҳисобланади?
– Сиз келтирган ҳисоб-китоблар ВМнинг 11.03.1997 йилдаги 133-сон қарорига 6-илова «Ўртача ойлик иш ҳақини ҳисоблаб чиқариш тартиби» талабларига мувофиқ келмайди. Унда назарда тутилишича, таътиллар вақтига ҳақ тўлаш учун ўртача ойлик иш ҳақи ҳисоблаб чиқариш кунидаги тарификация бўйича белгиланган иш ҳақи ёки лавозим маошидан келиб чиққан ҳолда ҳисоблаш даврида тарифакация бўйича белгиланган иш ҳақи ёки лавозим маошидан ошган суммани ўн иккидан бирга оширган ҳолда ҳисоблаб чиқарилади. Уларга ишбай асосида ишлаб топилган қўшимча иш ҳақи, мукофотлар, қўшимча тўловлар, иш ҳақига қўшимча ҳақлар ва ижтимоий суғурта бўйича бадаллар ҳисобланадиган бошқа тўловлар киради. Ўз хатингизда ҳайдовчига тўлов тариф ставкаси бўйича амалга оширилишини кўрсатгансиз – яъни 1 соатга 1 793,2 сўм. Ҳайдовчи 22.07.дан 18.08.гача даврда таътилда бўлган. Башарти 7 соатлик иш куни билан 6 кунлик иш ҳафтаси бўлса, 24 кун учун (22 июлдан 18 августгача) меҳнат таътили ҳисоб-китоби:
7 соат х 24 кун х 1 793,2 = 301 257,6 сўм (меҳнат таътили учун тариф қисми).
Ўз хатингизда жадвалда иш ҳақи ва иш ҳақидан ортиқча тўловларни кўрсатгансиз, шу сабабли сиз тариф қисми билан ЯИТ ҳисоблаб ёзиладиган барча тўловлар ўртасидаги фарқни белгилаб олишингиз керак. Масалан, 2011 йил июнь учун:
тариф қисми ҳисоб-китоби: 7 х 1 793,2 х 26 кун = 326 362,4 сўм;
ЯИТ ҳисоблаб ёзилган умумий ҳисобланма – 1 209 506 сўм (588 160 + 621 346);
тарифдан ортиқча қисм – 883 143,6 сўм (1 209 506 – 326 362,4).
1/12 қисмнинг ҳисоб-китоби учун фойдаланиладиган сумма 883 143,6 сўмни ташкил қилади.
Кўрсатилган тартибни 2012 йил июлдан бошлаб 2013 йил июнгача бўлган барча иш ҳақларига қўллаш керак. ЯИТ ҳисоблаб ёзилган барча тўловлар билан бир йил учун тариф қисми ўртасида чиққан фарқдан тариф қисмига, яъни 301 257,6 сўмга қўшиш учун ўртача ойлик иш ҳақининг 1/12 қисмини ҳисоблаб чиқариш учун фойдаланилади.
Ўртача кунлик иш ҳақи ва 24 кун учун таътилнинг барча суммасини ҳисоблаб чиқаришга доир кейинги ҳаракатлар тўғри кўрсатилган, яъни олинган ўртача ойлик тарифдан ортиқча қисмни 12 ойга бўлиш ва ўртача кунлик иш ҳақини аниқлаш учун 25,4 га бўлиш керак.
Моддий ёрдам жамоа шартномаси асосида тўланади, унга ойлик иш ҳақи деганда нима тушунилиши кўрсатилган моддий ёрдам тўғрисида низом ва моддий ёрдамни ҳисоблаш тартиби кўрсатилиши керак. Қонун ҳужжатларида «ойлик иш ҳақи» тушунчаси назарда тутилмаганлиги боис, сизга ВМнинг 11.03.1997 йилдаги 133-сон қарорига юқорида кўрсатилган 6-илованинг 5-бандига мувофиқ ҳаракат қилишни тавсия этамиз, унда кўрсатилишича, «барча бошқа ҳолларда (1–4-бандларда кўрсатилганлардан ташқари) ўртача ойлик иш ҳақи охирги икки календарь ойдаги ўртача ойлик иш ҳақидан келиб чиқиб белгиланади». Сизнинг ҳолатингизда бу 1 771 145 сўмни ташкил қилади [(528 994 + 1 803 791 + 588 160 + 621 346) / 2 ой].
Агар ўртача иш ҳақини ҳисоблаб чиқариш учун фойдаланиладиган давр мобайнида ходим тўлиқ ишламаган даврлар бўлса, ушбу ой (ойлар) учун иш ҳақи ҳисоб-китобга қабул қилинмайди ва ўртача ойлик иш ҳақини аниқлаш учун тўлиқ ишланган ойлар учун иш ҳақини тўлиқ ишланган ойлар сонига бўлиш керак бўлади.
Жавобни Ўзбекистон бухгалтерлар
ва аудиторлар миллий уюшмасининг экспертлари тайёрладилар.
