Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг қарори
Ўзбекистон Республикасининг Солиқ кодексига мувофиқ солиқ тўловчилар билан ўзаро ҳамкорликнинг замонавий рақамли шаклини жорий этиш, солиқлар ва йиғимларни ундиришда (тўлашда) солиқ органи ва банк тизими ўртасида электрон маълумот алмашинувини такомиллаштириш ҳамда назорат-касса машиналари ва виртуал касса тизими қўлланилишини янада такомиллаштириш, шунингдек, давлат божи ва бошқа йиғимларни ундиришнинг ягона тартибини белгилаш мақсадида Вазирлар Маҳкамаси қарор қилади:
1. Қуйидагилар:
Солиқ мониторингини ўтказиш тартиби тўғрисидаги низом 1-иловага мувофиқ;
Солиқ тўловчининг банк ҳисобварақлари билан боғлиқ операциялар бўйича солиқ органи ва банк тизими ўртасида электрон маълумот алмашиш тартиби тўғрисидаги низом 2-иловага мувофиқ;
Давлат органлари ва ташкилотлари томонидан ундирилган давлат божи ва бошқа йиғимларнинг бюджет тизимига тушумларини ҳисобга олиш тартиби тўғрисидаги низом 3-иловага мувофиқ тасдиқлансин.
2. Вазирлар Маҳкамасининг «Онлайн назорат-касса машиналари ва виртуал касса тизими қўлланилишини таъминлаш чора-тадбирлари тўғрисида» 2019 йил 23 ноябрдаги 943-сон қарорига 4-иловага** мувофиқ ўзгартириш ва қўшимчалар киритилсин.
Мазкур ўзгартириш ва қўшимчалар 2021 йил 1 мартдан эътиборан кучга киради.
3. Вазирлар Маҳкамасининг «Умидсиз солиқ қарзини ҳисобдан чиқариш тартиби тўғрисидаги низомни тасдиқлаш ҳақида» 2012 йил 24 октябрдаги 307-сон қарори ўз кучини йўқотган деб ҳисоблансин.
4. Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитаси ва Молия вазирлиги:
мазкур қарорнинг мазмун-моҳиятини оммавий ахборот воситаларида мунтазам ва кенг ёритсин;
манфаатдор вазирликлар ва идоралар билан биргаликда икки ой муддатда ўзлари қабул қилган норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни ушбу қарорга мувофиқлаштирсин.
5. Мазкур қарорнинг бажарилишини назорат қилиш Ўзбекистон Республикаси Бош вазирининг молия-иқтисодиёт ва камбағалликни қисқартириш масалалари бўйича ўринбосари – иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазири Ж.А.Қўчқоров зиммасига юклансин.
Ўзбекистон Республикасининг Бош вазири
А.АРИПОВ.
Тошкент ш.,
2020 йил 20 ноябрь
736-сон.
ЎзР ВМнинг 2020 йил 20 ноябрдаги 736-сон қарорига
1-ИЛОВА
СОЛИҚ МОНИТОРИНГИНИ ЎТКАЗИШ ТАРТИБИ ТЎҒРИСИДА
НИЗОМ
1-БОБ. УМУМИЙ ҚОИДАЛАР
1. Ушбу Низом солиқ органлари томонидан олдинги йил учун даромадлари йиллик молиявий ҳисобот маълумотларига кўра камида ўн миллиард сўмни ташкил этган юридик шахсларда (кейинги ўринларда – солиқ тўловчи) солиқ мониторингини ўтказиш тартибини белгилайди.
2. Солиқ мониторингини ўтказиш тартиби ушбу Низомга 1-иловага*** мувофиқ схема асосида амалга оширилади.
3. Солиқ органининг ваколатли мансабдор шахслари ва солиқ тўловчи солиқ мониторинги иштирокчилари ҳисобланади.
Солиқ мониторинги солиқ тўловчига нисбатан ихтиёрий бўлиб, Қорақалпоғистон Республикаси, Тошкент шаҳар ва вилоятлар давлат солиқ бошқармалари томонидан, йирик солиқ тўловчиларга нисбатан эса – Йирик солиқ тўловчилар бўйича ҳудудлараро давлат солиқ инспекцияси томонидан ўтказилади.
2-БОБ. СОЛИҚ МОНИТОРИНГИНИ ЎТКАЗИШ ТЎҒРИСИДА АРИЗА БЕРИШ ВА АХБОРОТГА ДОИР ҲАМКОРЛИК РЕГЛАМЕНТИ
4. Солиқ мониторингини ўтказиш тўғрисида ариза солиқ тўловчи томонидан солиқ мониторинги ўтказиладиган даврдан олдинги йилнинг 1 июлидан кечиктирмай ҳисобда турган жойдаги солиқ органига ёзма ёки солиқ тўловчининг шахсий кабинети орқали электрон шаклда ушбу Низомга 2-иловага*** мувофиқ шаклда тақдим этилади.
5. Ҳисобда турган жойдаги солиқ органи солиқ мониторингини ўтказиш тўғрисидаги аризани ва унга илова қилинган ҳужжатларни ариза олинган кундан бошлаб 3 кун мобайнида тегишлилиги бўйича юқори турувчи Қорақалпоғистон Республикаси, Тошкент шаҳар ва вилоятлар давлат солиқ бошқармаларига, йирик солиқ тўловчилар бўйича эса – Йирик солиқ тўловчилар бўйича ҳудудлараро давлат солиқ инспекциясига кўриб чиқиш учун юборади.
6. Солиқ мониторингини ўтказиш тўғрисидаги аризага Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодексининг (кейинги ўринларда – Солиқ кодекси) 171-моддасида белгиланган ҳужжатлар илова қилинади.
7. Ариза тақдим этган солиқ тўловчи солиқ органи томонидан солиқ мониторингини ўтказиш ёки уни ўтказишни рад этиш тўғрисида қарор қабул қилингунига қадар ўзининг аризасини ушбу Низомга 3-иловага*** мувофиқ шаклида ёзма ёки солиқ тўловчининг шахсий кабинети орқали электрон ариза асосида чақириб олиши мумкин. Мазкур ҳолатда солиқ мониторингини ўтказиш тўғрисида ариза тақдим этилмаган деб ҳисобланади.
8. Солиқ мониторингини ўтказиш тўғрисида ариза тақдим этган юридик шахсда бевосита ва (ёки) билвосита иштирок этадиган ҳамда бундай иштирок улуши 25 фоиздан ортиқни ташкил этадиган жисмоний ва юридик шахслар тўғрисидаги маълумотлар ушбу Низомга 4-иловага*** мувофиқ шаклда тақдим этилади.
9. Солиқ мониторингида иштирок этувчи солиқ тўловчи ва солиқ органи ўртасида ахборотга доир ҳамкорлик регламент асосида амалга оширилади.
10. Ахборотга доир ҳамкорлик регламентининг шаклини ва унга доир талабларни Солиқ кодексининг 170-моддасига мувофиқ Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитаси (кейинги ўринларда – Давлат солиқ қўмитаси) томонидан тасдиқланади.
11. Солиқ мониторингини ўтказиш чоғида ахборотга доир ҳамкорлик қуйидаги усуллардан бири орқали амалга оширилади:
солиқ мониторинги иштирокчиси бўлган солиқ тўловчининг бухгалтерия ва солиқ ҳисобини юритиш тизимига масофадан кириш ҳуқуқини солиқ органига бериш;
солиқ тўловчининг бухгалтерия ҳисоби ва солиқ ҳисоби маълумотларини ўз ичига олган махсус сақлаш жойи – маълумотларнинг таҳлил витринасини нашр этиш. Маълумотларнинг таҳлил витринаси солиқ органига солиқ мониторинги доирасида керакли маълумотларни, шу жумладан, бирламчи ҳисоб ҳужжатларининг сканерланган нусхаларини мустақил равишда кўриш, таҳлил қилиш ва сўраб олиш имконини беради;
солиқ тўловчининг шахсий кабинети орқали маълумотларни юбориш.
3-БОБ. СОЛИҚ МОНИТОРИНГИНИ ЎТКАЗИШ
12. Солиқ мониторингини ўтказиш (солиқ мониторингини ўтказишни рад этиш) тўғрисида қарор қабул қилгунга қадар солиқ органи томонидан солиқ мониторингини ўтказиш тўғрисида аризада солиқ тўловчи томонидан кўрсатилган маълумотларнинг ва ҳужжатларнинг (ахборотнинг) тўлиқлиги баҳолаб чиқилади.
13. Солиқ мониторингини ўтказиш ёки ўтказишни рад этиш тўғрисида қарор ариза берилган йилнинг 1 ноябрига қадар ушбу Низомга 5 ва 6-иловаларга*** мувофиқ шаклларда қабул қилинади.
Солиқ мониторингини ўтказиш (солиқ мониторингини ўтказишни рад этиш) тўғрисидаги қарор устидан солиқ тўловчи Солиқ кодексининг 30-бобида белгиланган тартибда шикоят қилиши мумкин.
14. Солиқ мониторингини ўтказишга тайёргарлик кўриш босқичида солиқ органи томонидан тушунтириш иши ўтказилади, унинг доирасида солиқ тўловчига қонун ҳужжатлари билан тасдиқланган талаблар ва солиқ мониторингини ўтказиш тартиби тушунтирилади.
15. Ҳар бир солиқ тўловчи фаолиятининг ва тузилмасининг ўзига хос жиҳатларини инобатга олган ҳолда солиқ органининг мансабдор шахслари солиқ тўловчининг ахборот тизимлари билан бирламчи танишиб чиқади, сўнгра солиқ мониторингини ўтказиш режасини ишлаб чиқади.
16. Солиқ органи режани ишлаб чиқиш жараёнида:
илгари аниқланган солиқ ҳақидаги қонунларни бузиш ҳолатлари статистикасини таҳлил қилади;
тармоқнинг хавфлари харитасини тузади;
солиқ мониторингини ўтказиш учун йўналишларни белгилайди.
17. Ваколатли мансабдор шахслар томонидан солиқ мониторингини ўтказиш жараёни қуйидагиларни ўз ичига олади:
реал вақт режимида солиқ тўловчининг операциялари ва ҳужжатларини масофадан туриб кузатиб бориш;
солиқлар ва йиғимлар бўйича ҳисоб-китобларнинг синтетик ва аналитик ҳисобини юритиш тартибини таҳлил қилиш;
ҳар бир операциянинг ҳужжатли тасдиғини текшириш;
солиқ базаси солиқ тўғрисидаги қонун ҳужжатлари нормаларига мувофиқ тўғри шакллантирилишини назорат қилиш;
солиқ мажбуриятларининг бухгалтерия ҳисоби ва солиқ ҳисоботида ўз вақтида, тўлиқ ва тўғри акс эттирилганлигини, шунингдек, уларнинг бажарилишини назорат қилиш;
солиқ имтиёзларидан фойдаланишнинг асосланганлигини назорат қилиш.
18. Ваколатли мансабдор шахс томонидан солиқ мониторингини ўтказиш чоғида ҳар бир солиқ тўловчи бўйича электрон ишчи журнал юритилади, унда қуйидагилар кўрсатилади:
солиқ тўловчининг номи ва идентификация рақами;
солиқ мониторингини ўтказишнинг асоси ва даври;
солиқ мониторингининг бошланиши ва якунланиши вақти;
солиқ мониторинги иштирокчиларининг ваколатли мансабдор шахслари лавозими, фамилияси, исми, отасининг исми;
солиқлар ва йиғимларнинг тўғри ҳисоблаб чиқарилишини ва тўланишини (ушлаб қолиниши ва ўтказиб берилишини) таҳлил қилиш ва унинг натижалари;
аниқланган тафовутлар ва хатоликлар;
ҳужжатларни (ахборотни) ва тушунтиришларни тақдим этиш тўғрисида юборилган талабномалар ҳисоби ва уларни бажариш натижалари;
асослантирилган фикрлар ҳисоби ва уларни бажариш натижалари.
19. Агар солиқ мониторингини ўтказиш чоғида тақдим этилган ҳужжатлардаги маълумотлар ўртасида тафовутлар ёхуд солиқ тўловчи томонидан тақдим этилган ва солиқ органида мавжуд бўлган маълумотлар ўртасида номувофиқликлар аниқланса, солиқ органи бу ҳақда зарур тушунтиришлар бериш ёки тегишли тузатишлар киритиш талаби билан солиқ тўловчининг шахсий кабинети орқали ушбу Низомга 7-иловага*** мувофиқ тузилган шаклдаги талабнома билан хабар қилади.
20. Солиқ тўловчи томонидан тушунтиришлар талабнома олинган кундан эътиборан беш кун мобайнида ёзма ёки солиқ тўловчининг шахсий кабинети орқали электрон шаклда тақдим этилади, ўн кун мобайнида эса тузатишлар киритилади.
4-БОБ. СОЛИҚ МОНИТОРИНГИНИ ЎТКАЗИШ ЧОҒИДА АХБОРОТГА ДОИР ҲАМКОРЛИКНИ ТАЪМИНЛАЙДИГАН ҲУЖЖАТЛАР (АХБОРОТ), УЛАРНИ ТАҚДИМ ЭТИШ ТАРТИБИ ВА МУДДАТЛАРИ
21. Солиқ органига тақдим этиладиган ва ахборотга доир ҳамкорликни таъминлайдиган ҳужжатларга (ахборотга) қуйидагилар киради:
ҳисобварақлар ишчи режасини илова қилган ҳолда солиқ мониторинги ўтказиладиган календарь йилга бухгалтерия ҳисоби мақсади учун ҳисоб сиёсати;
солиқ мониторинги ўтказиладиган календарь йилга солиқ ҳисоби мақсади учун ҳисоб сиёсати;
бухгалтерия ҳисоби ҳисобварақлари бўйича айланма – қолдиқ қайдномалари;
бухгалтерия ҳисоби регистрлари, шу жумладан, бухгалтерия ҳисоби ҳисобварақларидан солиқларни ва бошқа йиғимларни ҳисоблаш билан боғлиқ операцияларнинг (ҳужжатларнинг) номи кўрсатилган батафсил кўчирмалар;
солиқ ҳисобининг таҳлилий регистрлари маълумотлари;
солиқ ҳисобининг регистрлари ва бухгалтерия ҳисоби регистрлари асосида шакллантириладиган солиқ ҳисоботлари (ҳисоб-китоблари) сатр кўрсаткичлари мазмуни;
агар солиқ тўловчи уларни тайёрлаш мажбуриятини олган бўлса, халқаро молиявий ҳисобот стандартлари талабларига мувофиқ тузиладиган молиявий ҳисобот ва консолидациялашган молиявий ҳисобот;
бирламчи ҳисоб ҳужжатлари;
солиқлар ва йиғимларнинг тўғри ҳисоблаб чиқарилиши (ушлаб қолиниши), тўлиқ ва ўз вақтида тўланиши (ўтказиб берилиши) билан боғлиқ бўлган бошқа ҳужжатлар (ахборот).
22. Талаб қилиб олинадиган ҳужжатлар (ахборот) ва тушунтиришлар солиқ органига солиқ тўловчи томонидан шахсан ёки унинг вакили орқали, буюртма хат билан почта орқали, телекоммуникация каналлари, солиқ тўловчининг шахсий кабинети орқали электрон шаклда юборилиши мумкин.
23. Солиқ органига электрон шаклида тақдим этилаётган ҳужжатларнинг (ахборотнинг) форматлари:
бухгалтерия ҳисоби ва солиқ ҳисоби регистрлари: xls, xlsx, pdf;
бирламчи ҳисоб ҳужжатлари ва бошқа ҳужжатлар учун: xls, xlsx, doc, docx, pdf, jpg, gif, jpeg, tif, tiff, xml.
24. Белгиланган форматлар бўйича электрон шаклда тузиладиган, шунингдек, талаб қилиб олинадиган ҳужжатлар солиқ тўловчининг электрон рақамли имзоси (кейинги ўринларда – ЭРИ) билан имзоланади ва солиқ тўловчининг шахсий кабинети орқали солиқ органига юборилади.
25. Талаб қилиб олинадиган ҳужжатда (ахборотда) ҳужжатларни (ахборотни) тақдим этиш тўғрисида қабул қилинган талабноманинг реквизитлари бўлиши керак.
26. Ҳужжатларни қоғозда тақдим этиш солиқ тўловчи томонидан тасдиқланган нусхалар кўринишида амалга оширилади.
27. Солиқ органига (мансабдор шахсга) тақдим этилган ҳужжатлар нусхаларининг, қонун ҳужжатларида бошқача тартиб назарда тутилмаган бўлса, нотариал тасдиқланиши талаб қилинишига йўл қўйилмайди.
28. Ахборотга доир ҳамкорликни таъминлайдиган ҳужжатлар (ахборот) қуйидаги муддатларда тақдим этилади:
ҳисобварақлар ишчи режасини илова қилган ҳолда солиқ мониторинги ўтказиладиган календарь йилга бухгалтерия ҳисоби мақсади учун ҳисоб сиёсати, солиқ мониторинги ўтказиладиган календарь йилга солиқ ҳисоби мақсади учун ҳисоб сиёсати – солиқ мониторинги ўтказиладиган йилнинг 1 апрелига қадар;
бухгалтерия ҳисоби регистрлари – тегишли декларация (ҳисоб-китоб) тақдим этилган кундан бошлаб бир ой ичида;
бухгалтерия ҳисоби ҳисобварақлари бўйича айланма-қолдиқ қайдномалари, солиқ ҳисобининг аналитик регистрлари – фойда солиғи ҳисоб-китоби тақдим этилган кундан бошлаб бир ойдан кечиктирмай;
солиқ декларациялари (ҳисоб-китоблари) сатрлари кўрсаткичларининг мазмуни – солиқ декларацияси (ҳисоб-китоби) тақдим этилган кундан бошлаб бир ой ичида;
талаб қилиб олинадиган ҳужжатлар (ахборот) ва тушунтиришларни, шу жумладан, бирламчи ҳисоб ҳужжатлари ва бошқа ҳужжатлар (ахборот), ички назорат тизими (ички назорат тизими мавжуд бўлганда) иши натижаларидан иборат бўлган ҳужжатларни ва ички назоратнинг тегишли тартиб-таомили ўтказилганини тасдиқловчи ҳужжатларни тақдим этиш муддати – тегишли талабнома олинган кундан бошлаб беш кун ичида.
29. Ҳужжатлар (ахборот) ахборот тизимларига кириш имконияти орқали тақдим этилганда, солиқ тўловчи солиқ мониторинги ўтказиладиган бутун давр мобайнида ҳужжатларга кириш имкониятини таъминлайди.
30. Ҳужжатларнинг асли билан танишиш имкониятини таъминлаш муддати – солиқ органи томонидан солиқ тўловчи хабардор қилинган кундан бошлаб ўн кунни ташкил этади.
31. Солиқ мониторингини ўтказиш давомида солиқ органи илгари тасдиқланган кўчирма нусхалар шаклида тақдим этилган ҳужжатларни талаб қилиб олишга ҳақли эмас.
5-БОБ. ҲУЖЖАТЛАРНИ (АХБОРОТНИ) ЭЛЕКТРОН ШАКЛДА ТАҚДИМ ЭТИШ ТЎҒРИСИДА ТАЛАБНОМА ЮБОРИШ
32. Ҳужжатларни (ахборотни) телекоммуникация алоқа каналлари, солиқ тўловчининг шахсий кабинети орқали электрон кўринишда тақдим этиш тўғрисида талабномани юбориш ва олиш ЭРИдан мажбурий фойдаланиш шарти билан амалга оширилади.
33. Солиқ мониторингининг иштирокчилари ҳужжатларни (ахборотларни) ҳамда талаб қилиб олинадиган ҳужжатларни (ахборотни) тақдим этиш учун юборилган ва қабул қилинган барча талабномаларнинг сақланишини таъминлайдилар.
34. Солиқ тўловчига ҳужжатларни (ахборотни) тақдим этиш тўғрисида талабномани юбориш санаси ёки солиқ органига талаб қилиб олинадиган ҳужжатни (ахборотни) электрон шаклда телекоммуникация алоқа каналлари, солиқ тўловчининг шахсий кабинети орқали тақдим этиш санаси бўлиб жўнатилган санани тасдиқлашда қайд этилган сана ҳисобланади.
35. Ҳужжатларни (ахборотни) тақдим этиш тўғрисида талабнома, солиқ тўловчи томонидан ўқиб чиқилганидан кейин, лекин ушбу талабнома жўнатилган санадан эътиборан уч кундан кечиктирмай, солиқ тўловчи томонидан олинган деб ҳисобланади.
36. Талаб қилиб олинадиган ҳужжат (ахборот) ушбу ҳужжат (ахборот) солиқ тўловчи томонидан солиқ тўловчининг шахсий кабинети орқали жўнатилган кун солиқ органи томонидан олинган деб ҳисобланади.
37. Ҳужжатларни (ахборотни) тақдим этиш тўғрисидаги талабнома солиқ тўловчи томонидан қуйидаги ҳолларда қабул қилинмаган деб ҳисобланади:
солиқ тўловчига хато юборилганда;
тасдиқланган шаклга мос келмаса;
солиқ органи мансабдор шахсининг ЭРИ йўқ бўлганда (мувофиқ келмаганда).
38. Талаб қилиб олинадиган ҳужжат (ахборот) солиқ органи томонидан қуйидаги ҳолларда қабул қилинмаган деб ҳисобланади:
солиқ органига хато юборилганда;
тасдиқланган форматга мос келмаса;
солиқ тўловчи ваколатли мансабдор шахсининг ЭРИ йўқ бўлганда (мувофиқ келмаганда).
39. Ҳужжатларни (ахборотни) тақдим этиш тўғрисида талабнома юбориш учун солиқ органининг ушбу Низомга 8-иловага*** мувофиқ шаклда расмийлаштирилган ҳужжатларни (ахборотни) талаб қилиб олиш тўғрисидаги қарори ҳисобланади.
40. Ҳужжатларни (ахборотни) тақдим этиш тўғрисида талабнома кейинги иш кунидан кечиктирмасдан ушбу Низомга 9-иловага*** мувофиқ шаклда электрон шакллантирилади, солиқ органи ваколатли мансабдор шахсининг ЭРИ билан имзоланади ва рўйхатдан ўтказилиб, солиқ тўловчининг шахсий кабинети орқали юборилади.
41. Солиқ органидан ҳужжатларни (ахборотни) электрон шаклда тақдим этиш тўғрисида талабнома келиб тушганда ва талабномани қабул қилишдан бош тортиш учун 38-бандда белгиланган асослар бўлмаса, солиқ тўловчи у олинган кундан эътиборан бир иш куни ичида қабул қилинганлигини тасдиқловчи ҳужжатни расмийлаштиради, ЭРИ билан имзолайди ва солиқ тўловчининг шахсий кабинети орқали солиқ органига юборади.
42. Ҳужжатларни (ахборотни) тақдим этиш тўғрисидаги талабномани қабул қилишдан бош тортиш учун 38-бандда белгиланган асослар мавжуд бўлса, солиқ тўловчи қабул қилишдан бош тортиш тўғрисида электрон шаклда хабарномани шакллантиради, ЭРИ билан имзолайди ва солиқ тўловчининг шахсий кабинети орқали солиқ органига юборади.
43. Қабул қилишни рад этиш тўғрисидаги хабарномани олгандан сўнг солиқ органи ушбу хабарномада кўрсатилган хатоликларни бартараф қилади ва ҳужжатларни (ахборотни) тақдим этиш тўғрисидаги талабномани юбориш тартиб-таомилини такрорлайди.
44. Солиқ тўловчининг шахсий кабинети орқали талаб қилиб олинадиган ҳужжат (ахборот) электрон шаклда юборилган кундан кейинги иш куни давомида солиқ тўловчи қабул қилинганлиги тўғрисида тасдиқнома ёки солиқ органининг электрон рақамли имзоси билан имзоланган қабул қилиш рад этилганлиги тўғрисидаги хабарномани олиши керак.
45. Солиқ тўловчидан талаб қилиб олинадиган ҳужжат (ахборот) электрон шаклда олинганда ва кўрсатилган ҳужжатни қабул қилишдан бош тортиш учун 39-бандда белгиланган асослар бўлмаган тақдирда, солиқ органи у олинган пайтдан бошлаб бир иш куни ичида қабул қилинганлигини тасдиқловчи ҳужжатни расмийлаштиради, солиқ органининг ваколатли мансабдор шахсининг ЭРИ билан имзолайди ва солиқ тўловчига юборади.
46. Талаб қилиб олинадиган ҳужжатни (ахборотни) қабул қилишдан бош тортиш учун 39-бандда белгиланган асослар мавжуд бўлса, солиқ органи қабул қилиш рад этилганлиги тўғрисида хабарномани шакллантиради, солиқ органининг ваколатли мансабдор шахсининг электрон рақамли имзоси билан имзолайди ва солиқ тўловчига юборади.
47. Қабул қилишни рад этиш тўғрисидаги хабарномани олгандан кейин солиқ тўловчи ушбу хабарномада кўрсатилган хатоликларни бартараф қилади ва талаб қилиб олинадиган ҳужжатни (ахборотни) юбориш тартиб-таомилини такрорлайди.
48. Агар талабномани белгиланган муддатда ижро этиш имкони бўлмаса, солиқ тўловчи талабнома олинган кундан кейинги иш куни давомида солиқ мониторингини ўтказадиган солиқ органи мансабдор шахсларининг уни ижро этиш имкони йўқлиги тўғрисида сабабларини ҳамда у талаб қилиб олинадиган ҳужжатларни (ахборотни) ва тушунтиришларни қайси муддатлар ичида тақдим этиши мумкин бўлса, ўша муддатларни кўрсатган ҳолда ёзма ёки солиқ тўловчининг шахсий кабинети орқали электрон шаклида хабардор қилади.
49. Талаб қилиб олинадиган ҳужжатларни (ахборотни) ва тушунтиришларни тақдим этишнинг имкони йўқлиги тўғрисида хабарнома солиқ тўловчи томонидан қуйидаги ҳолларда тузилиши ва солиқ органига юборилиши мумкин:
талаб қилиб олинадиган ҳужжатларни (ахборотни) топшириш муддатларини узайтириш зарурати бўлганда – ушбу Низомга 10-иловага*** мувофиқ шаклда;
талаб қилиб олинадиган ҳужжатлар (ахборот) йўқ бўлганда – ушбу Низомга 11-иловага** мувофиқ шаклда;
талаб қилиб олинадиган ҳужжатлар (ахборот) илгари тақдим этилганда – ушбу Низомга 12-иловага** мувофиқ шаклда.
50. Солиқ органининг раҳбари (раҳбар ўринбосари) мазкур хабарнома асосида у олинган кундан эътиборан икки кун ичида ҳужжатларни (ахборотни) ва тушунтиришларни тақдим этиш муддатларини узайтиради ёки узайтиришни рад этади ҳамда бу ҳақда алоҳида қарор чиқаради.
51. Ҳужжатларни (ахборотни) ва тушунтиришларни тақдим этиш муддатларини узайтириш ёки ҳужжатларни (ахборотни) ва тушунтиришларни тақдим этиш муддатларини узайтиришни рад этиш тўғрисидаги қарор ушбу Низомга 13 ва 14-иловаларга*** мувофиқ шаклда қабул қилинади.
52. Ҳужжатларни (ахборотни) ва тушунтиришларни топшириш муддатини узайтириш тўғрисида қарор, шунингдек, ҳужжатларни (ахборотни) ва тушунтиришларни тақдим этиш муддатларини узайтиришни рад этиш тўғрисидаги қарор солиқ тўловчига солиқ органининг ваколатли мансабдор шахси томонидан имзоланган кундан бошлаб бир кун ичида солиқ тўловчининг шахсий кабинети орқали юборилади.
6-БОБ. СОЛИҚ ОРГАНИНИНГ АСОСЛАНТИРИЛГАН ФИКРИ
53. Агар тақдим этилган тушунтиришлар, ҳужжатлар (ахборот) кўриб чиқилгандан кейин ёхуд улар мавжуд бўлмаганда, солиқ органи солиқлар ва йиғимлар нотўғри ҳисоблаб чиқарилганлиги (ушлаб қолинганлиги), тўлиқ ёки ўз вақтида тўланмаганлиги (ўтказиб берилмаганлиги) тўғрисида далолат берувчи фактни аниқласа, солиқ органи асослантирилган фикрни тузиши шарт.
54. Солиқ органининг асослантирилган фикри солиқ органининг солиқлар ва йиғимлар тўғри ҳисоблаб чиқарилганлиги (ушлаб қолинганлиги), тўлиқ ва ўз вақтида тўланганлиги (ўтказиб берилганлиги) масалаларига доир нуқтаи назарини ифодалайди.
55. Солиқ органи солиқ мониторингини ўтказиш чоғида ўз ташаббусига кўра ёки солиқ тўловчининг сўровига биноан асослантирилган фикр тузади.
56. Асослантирилган фикр ушбу Низомга 15-иловага*** мувофиқ шаклда ва 16-иловада келтирилган талабларга мувофиқ тузилади ва солиқ органи раҳбарининг (раҳбар ўринбосари) имзоси билан солиқ тўловчига юборилади.
57. Солиқ органининг асослантирилган фикри солиқ тўловчига шахсан тақдим этилиши мумкин, буюртма почта орқали ва (ёки) электрон шаклда солиқ тўловчининг шахсий кабинети орқали, у тузилган кундан эътиборан беш кун ичида юборилиши мумкин.
58. Солиқ органининг асослантирилган фикри солиқ мониторингини ўтказиш муддати тугагунига қадар камида уч ой олдин тузилиши мумкин.
59. Асослантирилган фикр тақдим этиш тўғрисидаги сўров мазкур Низомга 17-иловага*** мувофиқ шаклда тузилади. Солиқ тўловчи солиқ органига хўжалик фаолиятининг содир этилган фактлари натижаларига кўра солиқ мониторинги ўтказиладиган давр учун солиқлар ва йиғимлар тўғри ҳисоблаб чиқарилганлигига (ушлаб қолинганлигига), тўлиқ ва ўз вақтида тўланганлигига (ўтказилганлигига) нисбатан шубҳаси ёки ноаниқликлар бўлганда солиқ тўловчининг шахсий кабинети орқали юборади.
60. Солиқ органи асослантирилган фикрни юбориш муддатини узайтириш тўғрисида тегишли қарор қабул қилинган кундан эътиборан уч кун ичида солиқ тўловчига солиқ тўловчининг шахсий кабинети орқали электрон шаклда хабар қилади.
61. Солиқ тўловчи солиқ органининг асослантирилган фикрига розилиги тўғрисида шу асослантирилган фикрни тузган солиқ органини мазкур асослантирилган фикр бажарилганлигини тасдиқловчи ҳужжатларни илова қилган ҳолда бир ой ичида ёзма ёки электрон шаклда солиқ тўловчининг шахсий кабинети орқали хабардор қилади.
62. Солиқ тўловчи асослантирилган фикрни унда солиқ органининг бухгалтерия (солиқ) ҳисоби ва солиқ ҳисоботи юзасидан баён этилган нуқтаи назарини эътиборга олиш орқали, аниқлаштирилган солиқ ҳисоботини тақдим этиш йўли билан ёки бошқа усулда бажаради.
63. Солиқ тўловчи солиқ органининг асослантирилган фикрига рози бўлмаган тақдирда, у олинган кундан эътиборан бир ой ичида солиқ органига ўз эътирозларини ёзма ёки электрон шаклда солиқ тўловчининг шахсий кабинети орқали тақдим этади.
64. Мазкур эътирозларни олган солиқ органи улар олинган кундан эътиборан уч кун ичида бу эътирозларни ўзида мавжуд бўлган барча материаллар билан бирга Давлат солиқ қўмитасига ўзаро келишув тартиб-таомили ташаббуси билан чиқиш учун юбориши шарт.
65. Солиқ органи солиқ мониторинги тугаган санадан эътиборан икки ойдан кечиктирмай солиқ тўловчини солиқ мониторингини ўтказиш жараёнида ушбу солиқ тўловчига юборилган, бажарилмаган асослантирилган фикрлар мавжудлиги (мавжуд эмаслиги) тўғрисида ушбу Низомга 18-иловага*** мувофиқ шаклда солиқ тўловчининг шахсий кабинети орқали хабардор қилади.
66. Солиқ кодексининг 172-моддасига мувофиқ солиқ мониторинги муддатидан олдин тугатилган тақдирда, солиқ органи ёзма ёки солиқ тўловчининг шахсий кабинети орқали электрон шаклда ушбу Низомга 19-иловага*** мувофиқ шаклда хабарнома юборади.
7-БОБ. ЎЗАРО КЕЛИШУВ ТАРТИБ-ТАОМИЛИ
67. Давлат солиқ қўмитаси Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодексининг 174-моддаси ўн бешинчи қисмига мувофиқ солиқ органи томонидан тақдим этилган эътирозлар ва материаллар олинганидан кейин ўзаро келишув тартиб-таомилини ўтказиш ташаббуси билан чиқади.
68. Ўзаро келишув тартиб-таомили солиқ органи томонидан тақдим этилган эътирозлар ва бошқа материаллар олинган кундан эътиборан бир ой ичида Давлат солиқ қўмитаси раиси (раис ўринбосари) томонидан ўтказилади.
69. Ўзаро келишув тартиб-таомили иштирокчилари:
асослантирилган фикрни тузган солиқ органи;
эътирозларни тақдим этган солиқ тўловчи (унинг вакили).
70. Давлат солиқ қўмитаси раиси (раис ўринбосари) буйруғи билан ўзаро келишув тартиб-таомилига солиқ органларининг таркибий бўлинмаларининг ваколатли мансабдор шахсларининг иштирок этишига йўл қўйилади.
71. Ўзаро келишув тартиб-таомили ўтказилганда баённома тузилади. Баённомада қуйидагилар кўрсатилади:
солиқ мониторингини ўтказиш асоси ва даври;
ўзаро келишув тартиб-таомил ўтказиладиган жой ва сана;
ўзаро келишув тартиб-таомилининг бошланиш ва тугатилиш вақти;
баённома тузган шахснинг лавозими, фамилияси, исми, отасининг исми;
унинг ўтказилишида иштирок этган ҳар бир шахснинг фамилияси, исми, отасининг исми;
солиқ мониторинги иштирокчилари ўртасида келишмовчиликларни келтириб чиқарган асослантирилган фикрнинг рақами ва санаси;
ўзаро келишув тартиб-таомилини ўтказиш мазмуни ва кетма-кетлиги;
иш юритиш давомида аниқланган иш учун муҳим фактлар ва ҳолатлар;
ўзаро келишув тартиб-таомили натижалари бўйича хотималар ва хулосалар.
72. Баённома ўзаро келишув тартиб-таомили қатнашчилари ва барча иштирок этган шахсларга ўқиб эшиттирилади. Мазкур шахслар баённомага эътироз билдиришга ёки баённомага киритилиши лозим бўлган ҳолатлар ҳақида ўз мулоҳазаларини билдиришга ҳақлидир.
73. Баённома ўзаро келишув тартиб-таомилини ўтказиш жараёни қатнашчилари ва барча иштирок этган шахслар томонидан имзоланади.
74. Ўзаро келишув жараёнини ўтказиш учун асос бўлган барча материаллар баённомага илова қилинади.
75. Ўзаро келишув тартиб-таомиллари натижаларига кўра Давлат солиқ қўмитасининг раиси (раҳбарнинг ўринбосари) асослантирилган фикрни ўзгартириш ёки уни ўзгаришсиз қолдириш тўғрисида билдиришномани имзолайди.
Билдиришнома у тузилган кундан эътиборан уч кун ичида юридик шахсга берилади ёки юборилади.
76. Асослантирилган фикр ўзгартирилганлиги ёки ўзгаришсиз қолдирилганлиги тўғрисидаги билдиришнома ушбу Низомга 20-иловага*** мувофиқ шаклда тузилади ва Давлат солиқ қўмитаси раиси (раис ўринбосари) томонидан имзоланади.
77. Билдиришнома, у тузилган кундан бошлаб уч кун ичида солиқ тўловчининг шахсий кабинети орқали электрон шаклда солиқ тўловчига топширилади ёки юборилади.
78. Солиқ тўловчига ёзма ёки электрон шаклда юборилган сўров бўйича солиқ тўловчининг шахсий кабинети орқали сўралган асослантирилган фикрни ўзгартириш ёки уни ўзгаришсиз қолдириш тўғрисидаги қарорнинг нусхаси тақдим этилиши ёки юборилиши мумкин.
79. Асослантирилган фикрни ўзгартириш ёки уни ўзгаришсиз қолдириш тўғрисидаги билдиришнома олинган кундан эътиборан бир ой ичида солиқ тўловчи асослантирилган фикрни тузган солиқ органини асослантирилган фикрга рози эканлиги (рози эмаслиги) ҳақида мазкур асослантирилган фикр бажарилганлигини тасдиқловчи ҳужжатларни (мавжуд бўлган тақдирда) илова қилган ҳолда хабардор қилади.
80. Солиқ тўловчи ўзаро келишув тартиб-таомили натижаларига кўра асослантирилган фикрни ўзгартириш ёки ўзгаришсиз қолдириш тўғрисидаги билдиришнома бўйича солиқ органини асослантирилган фикрга рози эканлиги (рози эмаслиги) ҳақида мазкур асослантирилган фикр бажарилганлигини тасдиқловчи ҳужжатларни (улар мавжуд бўлган тақдирда) илова қилган ҳолда белгиланган муддатда хабардор қилмаса, мазкур солиқ тўловчига нисбатан Солик кодексида белгиланган тартибда солиқ назорати тадбирлари ўтказилади.
81. Солиқ тўловчи ўзаро келишув тартиб-таомили жараёнини фото ва видеотасвирга туширишга ҳақли.
8-БОБ. ЯКУНЛОВЧИ ҚОИДАЛАР
82. Солиқ органларининг ушбу Низомга риоя этилишини назорат қилиш Давлат солиқ қўмитаси томонидан амалга оширилади.
83. Ушбу Низом талаблари бузилишида айбдор бўлган шахслар қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда жавоб берадилар.
Солиқ мониторингини ўтказиш тартиби тўғрисидаги низомга
16-ИЛОВА
СОЛИҚ ОРГАНИНИНГ АСОСЛАНТИРИЛГАН ФИКРИНИ ТУЗИШГА ДОИР ТАЛАБЛАР
1. Ушбу талаблар Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодексининг (кейинги ўринларда – Солиқ кодекси) 174-моддаси биринчи қисмига мувофиқ солиқ органлари томонидан солиқ мониторингини ўтказиш чоғида солиқлар, йиғимлар тўғри ҳисоблаб чиқарилганлиги (ушлаб қолинганлиги), тўлиқ ва ўз вақтида тўланганлиги (ўтказилганлиги) масалаларига доир асослантирилган фикрни тузишга ягона талабларни белгилаш мақсадида ишлаб чиқилган.
2. Солиқ органининг асослантирилган фикри (кейинги ўринларда – асослантирилган фикр) ўз ташаббусига кўра ёки солиқ тўловчининг сўровига биноан тузилади.
3. Асослантирилган фикр белгиланган шаклда қоғоз ёки электрон шаклда тузилади ва саҳифалари кетма-кет рақамланади.
4. Асослантирилган фикр уч қисмдан, яъни кириш, тавсиф ва якуний қисмдан иборат бўлиши керак:
1) асослантирилган фикрнинг кириш қисми ўзида ўтказиладиган солиқ мониторинги тўғрисида умумий маълумотларни акс эттиради.
Асослантирилган фикрнинг кириш қисмида қуйидагилар бўлиши керак:
асослантирилган фикрнинг рақами (асослантирилган фикр солиқ органида рўйхатдан ўтказилганда унга берилади);
солиқ мониторингини ўтказаётган солиқ органи раҳбари (раҳбар ўринбосари) томонидан имзоланган санага тўғри келадиган асослантирилган фикрнинг санаси;
солиқ мониторингини ўтказиш тўғрисида солиқ органи раҳбари (раҳбар ўринбосари) қарорининг санаси ва рақами;
солиқ мониторинги ўтказилаётган солиқ тўловчининг тўлиқ ва қисқартирилган номи;
солиқ тўловчининг идентификация рақами;
бошланиш ва тугаш санаси кўрсатилган ҳолда солиқ мониторинги ўтказиладиган давр;
асослантирилган фикрни тузиш учун асос;
2) солиқ органининг ташаббуси билан тузилган асослантирилган фикрнинг тавсиф қисмида ташкилот томонидан солиқ ва йиғимларнинг нотўғри ҳисобланганлиги (ушлаб қолинганлиги), тўлиқ ёки ўз вақтида тўланмаганлиги (ўтказилмаганлиги) тўғрисида гувоҳлик берадиган ҳужжатли тасдиқланган далилларнинг тизимли баёни акс эттирилади.
Солиқ тўловчининг сўровига биноан тузилган асослантирилган фикрнинг тавсиф қисмида солиқ тўловчининг хўжалик фаолиятида содир этилган фактлар баёни, жумладан, солиқлар ва йиғимлар тўғри ҳисобланиши (ушлаб қолиниши), тўлиқ ва ўз вақтида тўланиши (ўтказилиши), тугалланган ёки режалаштирилган битим (операция) ёки жами ўзаро боғлиқ битимлар (операциялар), шунингдек, ушбу солиқ тўловчига нисбатан солиқ мониторингини ўтказиш даврида солиқ тўловчининг хўжалик фаолиятида содир этилган бошқа фактлар бўйича масалалар юзасидан унинг нуқтаи назарининг, шунингдек, кўрсатилган масалалар бўйича солиқ органининг нуқтаи назарининг мунтазам баёни акс эттирилади.
Солиқ органининг нуқтаи назарини асослаш учун асослантирилган фикрнинг тавсиф қисмида Ўзбекистон Республикасининг солиқ тўғрисидаги қонун ҳужжатларининг тегишли нормаларига ҳаволалар бўлиши керак.
3) Солиқ органининг ташаббусига кўра тузилган асослантирилган фикрнинг якуний қисмида солиқ мониторингини ўтказаётган солиқ органининг ташкилот томонидан солиқлар ва йиғимлар нотўғри ҳисобланганлиги (ушлаб қолинганлиги), тўлиқ ёки ўз вақтида тўламаганлиги (ўтказилмаганлиги) тўғрисида гувоҳлик берадиган аниқланган фактлар бўйича хулосалари акс эттирилади.
Солиқ тўловчининг сўровига биноан тузилган асослантирилган фикрнинг якуний қисмида солиқ мониторингини ўтказаётган солиқ органининг тугалланган ёки режалаштирилган битим (операция) ёки ўзаро боғлиқ битимлар бўйича, шунингдек, солиқ тўловчининг хўжалик фаолиятида содир этилган фактлар натижалари бўйича ушбу солиқ тўловчига нисбатан солиқ мониторингини ўтказиш даври учун солиқлар ва йиғимлар тўғри ҳисобланиши (ушлаб қолиниши), тўлиқ ва ўз вақтида тўланиши (ўтказилиши) масалалари бўйича хулосалари акс эттирилади.
5. Асослантирилган фикр солиқ мониторингини амалга ошираётган солиқ органининг раҳбари (раҳбар ўринбосари) томонидан имзоланади.
6. Асослантирилган фикр икки нусхада тузилади, улардан бири ушбу асослантирилган фикрни тузган солиқ органида сақланади, иккинчиси солиқ тўловчига юборилади.
ЎзР ВМнинг 2020 йил 20 ноябрдаги 736-сон қарорига
2-ИЛОВА
СОЛИҚ ТЎЛОВЧИНИНГ БАНК ҲИСОБВАРАҚЛАРИ БИЛАН БОҒЛИҚ ОПЕРАЦИЯЛАР
БЎЙИЧА CОЛИҚ ОРГАНИ ВА БАНК ТИЗИМИ ЎРТАСИДА ЭЛЕКТРОН МАЪЛУМОТ
АЛМАШИШ ТАРТИБИ ТЎҒРИСИДА
НИЗОМ
1-БОБ. УМУМИЙ ҚОИДАЛАР
1. Ушбу Низом солиқ тўловчининг солиқ қарздорлигини ундиришда (тўлашда) ҳамда банк ҳисобварақлари бўйича операцияларни тўхтатиб туришда (тўхтатиб туришни бекор қилишда) солиқ органи ва банк тизими ўртасида электрон шаклда маълумотлар алмашиш тартибини белгилайди.
2. Ушбу Низом қоидалари солиқ мажбуриятига эга бўлган юридик шахслар, чет эл юридик шахсининг Ўзбекистон Республикасидаги доимий муассасаси ва якка тартибдаги тадбиркорларга нисбатан татбиқ этилади.
Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитаси ва Марказий банки қонун ҳужжатлари билан юклатилган ваколат ва вазифаларни бажариш мақсадида бошқа турдаги маълумотларни алмашиш бўйича ҳамкорлик қилишга ҳақли.
3. Ушбу Низомда қуйидаги асосий тушунчалар қўлланилади:
тўлов топшириқномаси – мижознинг унга хизмат кўрсатувчи банкка ўз ҳисобварағидан топшириқномада белгиланган суммани маблағларни олувчининг ҳисобварағига ўтказиш тўғрисидаги топшириғи назарда тутилган тўлов ҳужжати;
инкассо топшириқномаси – унда кўрсатилган маблағларни тўловчининг банки ҳисобварағидан сўзсиз равишда ҳисобдан чиқариш бўйича маблағларни олувчининг топшириғи назарда тутилган тўлов ҳужжати;
банк хабарномаси – солиқ тўловчининг тўлов топшириқномаси ва солиқ органининг инкассо топшириқномаси бажарилиши юзасидан солиқ органига банк томонидан тақдим этиладиган электрон шаклдаги маълумот;
мажбуриятга эга шахс – солиқлар бўйича белгиланган муддатда тўланмаган қарздорлиги мавжуд юридик шахс ёки якка тартибдаги тадбиркор;
2-сон картотека – муддатида тўланмаган тўлов ҳужжатлари ҳисоби юритиладиган балансдан ташқари ҳисобварақ;
солиқ органи қарори – солиқ тўловчининг (солиқ агентининг) банкдаги ҳисобварақлари бўйича операцияларни тўхтатиб туриш ва тўхтатиб туришни бекор қилиш тўғрисида солиқ органининг қарорлари.
4. Инкассо топшириқномаси орқали солиқ тўловларига ортиқча ундирилган пул маблағлари учун солиқ органи жавобгар ҳисобланади.
5. Банклар қонун ҳужжатларига мувофиқ солиқ органи ва банк тизими ўртасидаги маълумотлар алмашинувини таъминлаш мақсадида узатиладиган ва қабул қилинадиган маълумотларни Марказий банк ва Давлат солиқ қўмитаси томонидан тасдиқланган техник ҳужжатларга мос ҳолда қабул қилиш, қайта ишлаш ва узатиш бўйича мажбуриятни ўз зиммасига олади.
2-БОБ. БАНК ХАБАРНОМАЛАРИГА ҚЎЙИЛАДИГАН ТАЛАБЛАР
6. Банк томонидан солиқ тўловчи ҳисобварағида пул маблағи йўқлиги (етарли эмаслиги) сабабли қабул қилиб олинган тўлов топшириқномаси ёки солиқ органи инкассо топшириқномасининг бажарилмаганлиги (қисман бажарилганлиги) тўғрисида электрон кўринишдаги банк хабарномаси ушбу Низомга 1-иловага*** мувофиқ шаклда кейинги кундан кечиктирмай солиқ органига юборилади.
7. Банк томонидан юборилган хабарнома маълумотлари Давлат солиқ қўмитаси томонидан солиқ тўловчи шахсий карточкасининг тўлов топшириқномалари ёки инкассо топшириқномалари менюсига автоматик равишда ёзилади.
8. Тўлов ёки инкассо топшириқномаси тўлиқ ижро қилинган кундан кейинги иш кунидан кечиктирмаган ҳолда банк томонидан солиқ органига электрон хабарнома юборилади.
3-БОБ. ТЎЛОВ ВА ИНКАССО ТОПШИРИҚНОМАЛАРИ АСОСИДА СОЛИҚЛАР ВА ЙИҒИМЛАРНИ УНДИРИШ (ТЎЛАШ) ТАРТИБИ
9. Солиқ тўловчилар солиқлар бўйича юзага келган мажбуриятини бажариш учун ўзининг банк ҳисобварағида пул маблағи бор-йўқлигидан қатъи назар Ўзбекистон Республикасининг Солиқ кодексида (кейинги ўринларда – Солиқ кодекси) белгиланган тўлов муддатидан кечиктирмасдан тўлов топшириқномасини хизмат кўрсатувчи банкдаги асосий ҳисобварағига тақдим этиши шарт.
Инкассо топшириқномаларининг шакли ва таркиби Марказий банк ва Давлат солиқ қўмитаси ўртасида тасдиқланадиган техник ҳужжат билан белгиланади.
10. Солиқ тўловчининг солиқларни тўлаш бўйича тўлов топшириқномаси хизмат кўрсатувчи банкка қоғоз ёки электрон шаклда, Ўзбекистон Республикаси Ягона интерактив давлат хизматлари портали ёки Давлат солиқ қўмитасининг расмий веб-сайтидаги шахсий кабинети орқали электрон шаклда ижро учун тақдим этилади.
11. Солиқ тўловчининг тўлов топшириқномаси фақат солиқ органининг электрон шаклдаги сўровномаси асосида 2-сон картотекадан чақириб олиниши мумкин. Бунда банк ижродан олинган тўлов топшириқномаси бўйича шу куннинг ўзида солиқ органига электрон шаклда хабарномани юборади.
12. Солиқ органи томонидан белгиланган шаклда инкассо топшириқномаси солиқ тўловчининг асосий банк ҳисобварағига электрон шаклда қўйилади.
13. Солиқ тўловчи белгиланган тўлов муддатига қадар солиқларни тўлаш учун тўлов топшириқномасини хизмат кўрсатувчи банкка тақдим этмаган тақдирда, солиқ органи томонидан Солиқ кодексида белгиланган тўлов муддати тугагач уч иш кунидан кечиктирмасдан инкассо топшириқномаси шакллантирилади ва электрон шаклда онлайн режимида мажбуриятга эга шахснинг асосий ҳисобварағи очилган банкка юборилади.
14. Солиқ органи томонидан инкассо топшириқномаси билан бир вақтнинг ўзида солиқ мажбуриятига эга шахснинг чет эл валютасидаги талаб қилиб олгунча депозит ҳисобварағига валюта маблағларини сотиш учун электрон топшириқнома юборилади. Бунда чет эл валютасини сотиш билан боғлиқ харажатлар шу мажбуриятга эга шахс ҳисобидан амалга оширилади.
15. Солиқ тўловчининг тўлов топшириқномаси ёки солиқ органининг инкассо топшириқномаси банк томонидан олинган кундан кейинги бир иш куни ичида, валюта ҳисобварақларидан ундиришда эса икки иш кунидан кечиктирмай бажарилиши шарт.
Қонун ҳужжатлари талабларига мос келмайдиган ёки реквизитларида хатоликлар мавжуд бўлган тўлов ҳужжатларини ижросиз қолдириш бундан мустасно.
16. Солиқ тўловчининг тўлов топшириқномаси ёки солиқ органининг инкассо топшириқномаси унинг ҳисобварағида пул маблағлари етарли бўлмаганлиги сабабли бажарилмаган (қисман бажарилган) тақдирда, тўлов ёки инкассо топшириқномаси ижроси қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда солиқ тўловчининг бошқа банк ҳисобварақларидаги маблағларига қаратилади.
Бунда муддатли депозитларга жойлаштирилган маблағлар ҳисобидан солиқ қарзини тўлов ҳужжатлари асосида ундириш, уларнинг амал қилиш муддати тугагандан кейин амалга оширилади.
Муддатли депозит ҳисобварақларига 2-сон картотека шаклланганидан кейин тушган маблағлар асосий ҳисобвараққа ўтказилади ва солиқ қарздорликларини қоплашга йўналтирилади.
17. Тўлов ёки инкассо топшириқномалари асосий талаб қилиб олингунча депозит ҳисобварағида шаклланган 2-сон картотекадан қисман ёки тўлиқ чақиртириб олинган тақдирда, шу миқдордаги суммани муддатли депозит, корпоратив карталар ҳамда чет эл валютасини сотиш тўғрисидаги топшириқномалар тўлиқ ёки қисман чақиртириб олинган деб ҳисобланади.
18. Солиқ органи томонидан инкассо топшириқномаси (солиқ тўловчининг тўлов топшириқномаси) Солиқ кодексида белгиланган тартибда ижросиз чақириб олинади.
19. Солиқ органи инкассо топшириқномаларини чақириб олиш тўғрисида банкка электрон топшириқнома юборади. Бунда банк солиқ органига инкассо топшириқномасини ижросиз қайтарганлиги тўғрисида шу куннинг ўзида электрон хабарнома юборади.
4-БОБ. СОЛИҚ ТЎЛОВЧИНИНГ БАНК ҲИСОБВАРАҚЛАРИ БЎЙИЧА ОПЕРАЦИЯЛАРНИ ТЎХТАТИБ ТУРИШИ ТАРТИБИ
20. Солиқ тўловчиларнинг банкдаги ҳисобварақлари бўйича операцияларни тўхтатиб туриши солиқ органи томонидан ушбу Низомга 2-иловага*** мувофиқ шаклдаги қарорга асосан ўн кундан кўп бўлмаган муддатга солиқ тўловчиларнинг (солиқ агентларининг) солиқ мажбуриятлари бажарилишини таъминлаш учун Солиқ кодексининг 111-моддасида белгиланган тартибда амалга оширилади.
Агар, солиқ органи томонидан солиқ тўловчининг (солиқ агентининг) банкдаги ҳисобварақлари бўйича операцияларини тўхтатиб туриши тўғрисидаги қарор қабул қилинган кундан эътиборан ўн кун муддатда судга илтимоснома билан мурожаат этилмаган тақдирда, солиқ тўловчининг ҳисобварақалари бўйича операцияларни тўхтатилиши тижорат банклари томонидан бекор қилинади.
Бунда, солиқ органи томонидан судга юборилган илтимосноманинг нусхаси тегишли банкка Солиқ органларининг шахсий ҳисобварақларни юритиш тизими орқали электрон шаклда онлайн юборилиши шарт.
21. Солиқ тўловчининг (солиқ агентининг) банкдаги ҳисобварақлари бўйича операцияларни тўхтатиб туриши тўғрисида солиқ органининг қарори тегишли банкка Солиқ органларининг шахсий ҳисобварақларни юритиш тизими орқали электрон шаклда онлайн юборилади ҳамда ушбу юборилган сана ва вақт банк томонидан ушбу қарор олинган сана ва вақт деб тушунилади.
Бир вақтнинг ўзида солиқ органи томонидан солиқ тўловчининг шахсий кабинетига унинг банкдаги ҳисобварақлари бўйича операциялар тўхтатиб турилиши тўғрисида ушбу Низомга 3-иловага*** мувофиқ шаклдаги хабарнома бунинг сабаблари кўрсатилган ҳолда юборилади.
Агар, солиқ тўловчининг (солиқ агентининг) банкдаги ҳисобварақлари бўйича операцияларини ўн кундан кўп бўлмаган муддатга тўхтатиб туриш тўғрисидаги қарорни тижорат банкига юбориш санаси қонунчиликда белгиланган тартибда дам олиш ва (ёки) иш куни бўлмаган кун деб эътироф этиладиган кунга тўғри келса, у ҳолда солиқ органи қарорининг юборилган сана дам олиш кунидан ва (ёки) иш куни бўлмаган кундан кейинги иш куни ҳисобланади.
22. Солиқ тўловчининг (солиқ агентининг) банкдаги ҳисобварақлари бўйича операцияларни тўхтатиб туриш тўғрисида солиқ органининг қарори Солиқ кодексининг 112-моддаси биринчи қисмида белгиланган ҳолларда ва муддатларда солиқ органининг ушбу Низомга 4-иловага*** мувофиқ шаклдаги қарорига асосан бекор қилинади.
23. Солиқ тўловчининг (солиқ агентининг) банкдаги ҳисобварақлари бўйича операцияларни тўхтатиб туришни бекор қилиш тўғрисидаги қарор Солиқ кодексининг 112-моддасига мувофиқ банкка электрон шаклда бундай қарор қабул қилинган кундан кейинги кундан кечиктирмай юборилади.
5-БОБ. БАНКЛАР ТОМОНИДАН СОЛИҚ ОРГАНИ ҚАРОРИНИНГ БАЖАРИЛИШИ
24. Солиқ тўловчининг (солиқ агентининг) банкдаги ҳисобварақлари бўйича операцияларни тўхтатиб туриш тўғрисида солиқ органининг қарори қабул қилинганидан сўнг солиқ тўловчининг (солиқ агентининг) номи ва (ёки) унинг солиқ органининг қарорига мувофиқ операциялар тўхтатиб турилган банкдаги ҳисобварағи реквизитлари ўзгарса, мазкур қарор банк томонидан ўз номини ўзгартирган солиқ тўловчига (солиқ агентига) ва реквизитлари ўзгартирилган ҳисобвараққа нисбатан ижро этилиши шарт.
25. Солиқ тўловчининг (солиқ агентининг) банкдаги ҳисобварақлари бўйича операцияларни тўхтатиб туриш тўғрисида солиқ органининг қарори олинганидан сўнг банклар ушбу солиқ тўловчига (солиқ агентига) янги ҳисобварақлар, омонатлар ва депозитлар очишга ҳақли эмас, бундан қонун ҳужжатларига мувофиқ ундирув йўл қўйилмайдиган ҳисобварақлар мустасно.
6-БОБ. ЯКУНИЙ ҚОИДА
26. Ушбу Низом талабларига риоя қилмаган айбдор шахслар қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда жавоб берадилар.
ЎзР ВМнинг 2020 йил 20 ноябрдаги 736-сон қарорига
3-ИЛОВА
ДАВЛАТ ОРГАНЛАРИ ВА ТАШКИЛОТЛАРИ ТОМОНИДАН УНДИРИЛГАН
ДАВЛАТ БОЖИ ВА БОШҚА ЙИҒИМЛАРНИНГ БЮДЖЕТ ТИЗИМИГА
ТУШУМЛАРИНИ ҲИСОБГА ОЛИШ ТАРТИБИ ТЎҒРИСИДА
НИЗОМ
1-БОБ. УМУМИЙ ҚОИДАЛАР
1. Ушбу Низом «Давлат божи тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Қонунининг 16 ва 17-моддалари ҳамда Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодексининг 89-моддасига мувофиқ давлат органлари ва ташкилотлари томонидан ундирилган давлат божи ва бошқа йиғимларнинг бюджет тизимига тушумларини ҳисобга олиш тартибини белгилайди.
2. Ушбу Низом Ўзбекистон Республикаси дипломатик ваколатхоналари ва консуллик муассасалари томонидан чет элда ундириладиган консуллик йиғимларига, божхона органлари томонидан хорижий давлатлар автотранспорт воситаларининг Ўзбекистон Республикаси ҳудудига кирганлиги ва унинг ҳудуди орқали транзити учун ундириладиган йиғимларга татбиқ этилмайди.
3. Давлат божи ва бошқа йиғимларни ундирадиган давлат органлари ва ташкилотлари (кейинги ўринларда – ваколатли орган) давлат божи ва бошқа йиғимларнинг тўғри ҳисоблаб чиқарилиши ва тўлиқ ундириб олинишини таъминлайдилар, шунингдек, Ўзбекистон Республикасининг Давлат бюджетига ва ваколатли органларнинг бюджетдан ташқари жамғармаларига ўз вақтида ўтказилиши устидан назоратни амалга оширадилар.
Бунда Давлат хизматлари марказлари ва Ўзбекистон Республикаси Ягона интерактив давлат хизматлари портали орқали давлат хизматлари кўрсатишда давлат хизмати учун ваколатли орган давлат божлари ва йиғимларни ундиришга масъул ҳисобланади.
2-БОБ. ДАВЛАТ БОЖИ ВА БОШҚА ЙИҒИМЛАР ТУШУМЛАРИ ҲИСОБИНИ ЮРИТИШ, ТЎЛАШ ВА ҲИСОБОТИНИ ТАҚДИМ ЭТИШ
4. Ваколатли органлар давлат божи ва бошқа йиғимлар бўйича тушумларнинг ҳисобини ушбу Низомга 1-иловага*** мувофиқ шаклда Давлат божи ва бошқа йиғимлар тушумларини электрон ҳисобга олиш китобида ёки биллинг тизими орқали юритадилар. Бунда тушумларнинг ҳисобини юритиш бўйича белгиланган тартибда босқичма-босқич биллинг тизимига ўтилгандан сўнг мазкур китобни юритиш тўхтатилади.
5. Давлат божи ва бошқа йиғимлар тушумларини электрон ҳисобга олиш китоби ҳар куни иш куни охиригача ваколатли органнинг масъул ходими томонидан юритилади.
6. Давлат божи ва бошқа йиғимларнинг ҳар бир тушуми алоҳида сатрга киритилади.
7. Давлат божи ва бошқа йиғимлар тушумларини электрон ҳисобга олиш китоблари тегишли ҳисобот йили якунлангандан кейин беш йил сақланади.
8. Давлат божи ва бошқа йиғимлар тушумларини электрон ҳисобга олиш китобларига ёзувлар қуйидаги тасдиқловчи ҳужжатлар асосида киритилади:
давлат божи ва бошқа йиғимлар нақд пулда ёки банк пластик карталаридан фойдаланган ҳолда тўланганда – банк томонидан тўловчига бериладиган белгиланган шаклдаги квитанция ёки тўловни амалга оширган мансабдор шахс ёхуд ваколатли органнинг кассаси томонидан тўловчига бериладиган ушбу Низомга 2-иловага*** мувофиқ шаклдаги квитанция;
давлат божи ва бошқа йиғимлар нақд пулсиз шаклда тўланганда – банкнинг қоғоз ёки электрон шаклдаги тўлов ҳужжати.
9. Давлат божи ва бошқа йиғимлар нақд пулсиз ўтказилганлигига доир тўлов топшириқномалари, давлат божи ва бошқа йиғимларни тўлаш учун пул қабул қилиб олинганлиги тўғрисидаги квитанция давлат божи ва бошқа йиғимларни ундирадиган ваколатли органларда қоладиган тегишли материалларга қўшиб қўйилади.
10. Давлат божи ва бошқа йиғимлар тўлашдан озод этилган ҳолларда Давлат божи ва бошқа йиғимлар тушумларини ҳисобга олиш китобига имтиёзни тасдиқловчи ҳужжатларнинг номи, рақами, санаси ва тегишли моддаси тўғрисида белги қўйилади.
11. Тўловчининг давлат божи ва бошқа йиғимларни нақд пул шаклида тўлаганлиги факти банк томонидан тўловчига бериладиган белгиланган шаклдаги квитанция ёки биллинг системаси ёрдами билан тасдиқланади.
12. Давлат божи ва бошқа йиғимларнинг бир қисми ваколатли орган тасарруфида қолдирилган тақдирда, давлат божи ва бошқа йиғимлар ягона ҳисобварағига ўтказилиб, кейинчалик Ўзбекистон Республикаси Давлат бюджети ҳамда ваколатли орган ўртасида қонун ҳужжатларига мувофиқ тақсимланган ҳолда тўланади.
13. Давлат божи ва бошқа йиғимлар тушумлари бўйича ҳисобот ваколатли органлар томонидан ўзи жойлашган ердаги давлат солиқ хизмати органларига йилнинг ҳар чорагида, ҳисобот чорагидан кейинги ойнинг 10-кунидан кечиктирмасдан тақдим этилади.
3-БОБ. ЯКУНЛОВЧИ ҚОИДА
14. Ушбу Низом талабларининг бузилишида айбдор бўлган шахслар қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда жавоб берадилар.
*Ушбу қарор Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базасида (lex.uz) эълон қилинган ва 21.11.2020 йилдан кучга кирди.
**Қарорга 4-илова «СБХ»да чоп этилмайди. Ҳужжатнинг тўлиқ матни билан «Norma» АҚТ ва nrm.uz сайтида танишиш мумкин.
***Низомларга 1–15, 17–20, 1–4, 1–2-иловалар «СБХ»да чоп этилмайди. Ҳужжатнинг тўлиқ матни билан «Norma» АҚТ ва nrm.uz сайтида танишиш мумкин.