Norma.uz
Газета СБХ / 2016 год / № 20 / Божхона

Божхона назоратига янгича ёндашув

 

21 апрелдан кучга кирган янги таҳрирдаги Божхона кодексида товар ва транспорт воситаларини божхона чегараси орқали олиб ўтиш (3-боб), божхона режимлари (II бўлим), рухсат бериш тартиб-таомиллари (21-боб) ва божхона назоратининг умумий қоидалари (27-боб) белгиланган бўлиб, булар ҳақида алоҳида тўхталиб ўтиш ўринли деб ҳисоблаймиз.

 

Транспорт чегарадан ўтганда

Кодекснинг 3-бобида товар ва транспорт воситаларини божхона чегараси орқали олиб ўтишда божхона органларига тақдим қилинадиган ҳужжат ва маълумотларнинг тугал рўйхати тасдиқланган бўлиб, божхона органининг шу рўйхатда назарда тутилганидан бошқа ҳужжатлар ва маълумотларни талаб қилишга ҳақли эмаслиги белгиланган. Шу билан бирга, бошқа ваколатли органлар билан электрон равишда ахборот алмашинуви йўли билан зарур ҳужжат ва маълумотларни олиш кўзда тутилган.

Ушбу боб билан тадбиркорлик субъектларига берилаётган имкониятлардан бири шуки, тадбиркорлик субъекти божхона органига божхона чегараси оқали олиб ўтиладиган товар ва транспорт воситалари ҳақида уларнинг амалда божхона чегарасини кесиб ўтмасидан олдин маълумот бериши мумкин. Маълумотларнинг бундай тарзда тақдим қилиниши божхона чегарасини кесиб ўтишдаги расмиятчиликлар учун сарфланадиган вақтни қисқартиради.

 

Қайси режимга жойлаштирасиз?

Кодекснинг божхона режимларига бағишланган бўлимида 16 та божхона режимлари алоҳида бобларда келтирилган бўлиб, ҳар бир божхона режимининг талаб ва шартлари, товарларни ушбу божхона режимига жойлаштиришда талаб қилинадиган ҳужжатлар аниқ белгилаб қўйилган.

«Вақтинча олиб кириш (олиб чиқиш)» божхона режими алоҳида «вақтинча олиб кириш» ва «вақтинча олиб чиқиш» божхона режимларига ажратилганлиги сабабли божхона режимларининг сони кодексда белгиланганидан 1 тага кўпайди. Мазкур божхона режимларининг алоҳида қилиб ажратилиши товарларни ушбу божхона режимларига жойлаштириш талаб ва шартлари, божхона органларига тақдим қилинадиган ҳужжатлар, қўлланиладиган божхона тўловларини алоҳида белгилаш имкониятини берди. Аввалги кодексда талабларнинг умумий белгиланганлиги уларнинг қайси бирини вақтинча олиб киришда, қайси бирини вақтинча олиб чиқишда қўллаш лозимлигини аниқлашда ноқулайликларни юзага келтирар эди.

Янги таҳрирдаги Божхона кодексида қайта ишлаш маҳсулотларига нисбатан божхона тўловларини қўллашда мавжуд бўлган ноаниқликлар бартараф этилди.

Шуни таъкидлаб ўтиш жоизки, аввалги кодекс умумий нормаларни белгилаб берувчи қонун ҳужжати бўлиб, унинг ижросини таъминлаш учун бир қанча қонуности ҳужжатлари ишлаб чиқилган эди. Биргина мисол: илгари божхона режимлари 12 та қонуности ҳужжатлари билан тартибга солинган бўлса, ҳозирда ушбу нормаларни яхлит тарзда битта қонун ҳужжатида акс эттириш имкони яратилди. Бу эса, ўз навбатида, тадбиркорлик субъектларига божхона режимларини қўллаш енгилликлар туғдиради.

 

Тадбиркорликка рухсат берилсин!

Янги Кодексда Ўзбекистон Республикасининг 2012 йил 20 декабрдаги «Тадбиркорлик фаолияти соҳасидаги рухсат бериш тартиб-таомиллари тўғрисида» ЎРҚ-341-сон Қонуни билан белгиланган талаблар асосида божхона органлари томонидан рухсатномалар бериш тартиботлари ҳам ўз ифодасини топган. Божхона органлари томонидан рухсатномалар бериш жараёнининг шаффофлигини таъминлаш мақсадида унда:

● рухсатномани олиш учун тақдим этиладиган ҳужжатларнинг тугал рўйхати;

● тадбиркорлик субъектининг рухсатномани бериш тўғрисидаги аризасини кўриб чиқиш, ҳужжатни бериш ёки уни беришни рад этиш тартиби ва муддатлари;

● рухсатнома беришга доир талаблар ва шартлар;

● рухсатномани «бир дарча» орқали беришда божхона органларининг бошқа ваколатли органлар билан ўзаро ҳамкорлиги;

● рухсатноманинг амал қилиш муддатини узайтириш, тўхтатиб туриш, қайта тиклаш, тугатиш, уни қайта расмийлаштириш ва бекор қилиш тартиблари белгиланди.

 

Бу шундай назоратки…

Кодекснинг божхона назоратининг умумий қоидаларига бағишланган бобида божхона назоратининг предмети, божхона назорати зоналари, товар ва транспорт воситаларининг божхона назорати остида бўлиш муддатлари белгиланган.

Кодекснинг 178-моддасига асосан божхона назорати:

● божхона чегараси орқали олиб ўтилаётган ва (ёки) ушбу Кодексга мувофиқ декларацияланиши лозим бўлган товарларга ва транспорт воситаларига нисбатан;

● тақдим этилиши Кодексда назарда тутилган божхона декларациясига, товарлар тўғрисидаги ҳужжатлар ва маълумотларга нисбатан;

● юридик ва жисмоний шахсларнинг товарларни божхона чегараси орқали олиб ўтиш, божхона иши соҳасида хизматлар кўрсатиш билан боғлиқ, шунингдек айрим божхона режимлари доирасида амалга ошириладиган фаолиятига нисбатан ўтказилади.

 

Кодексда божхона декларацияси ҳамда божхона назоратини ўтказиш учун зарур бўлган бошқа ҳужжатларни сақлаш муддати товарлар божхона назорати остида турган товар мақомини йўқотган йилдан кейинги йилдан эътиборан 3 йил қилиб белгиланган. Божхона кодекси кучга киргунга қадар бундай ҳужжатларни сақлаш экспорт божхона режими учун 10 йил, бошқа божхона режимлари учун 5 йилни ташкил қилган. Ҳужжатларни сақлаш муддатларининг қисқартирилиши – тадбиркорлик субъектларининг ҳужжатларни сақлаш билан боғлиқ харажатларининг қисқаришига олиб келади.

 

Аъзам ЭРГАШЕВ,

Давлат божхона қўмитаси

Божхона назоратини ташкил этиш

бош бошқармаси инспектори.

Прочитано: 2295 раз(а)

В этой теме действует премодерация комментариев.
Вы можете оставить свой комментарий.

info!Оставляя свой комментарий на сайте, Вы соглашаетесь с нашими Правилами их размещения.
Гость_
Антибот:

Если Вы заметили ошибку, выделите фрагмент текста, содержащий ошибку, и нажмите Ctrl+Enter.
Сайт разработан в ООО «NORMA», зарегистрирован в Узбекском агентстве по печати и информации 01.06.2018г.
Регистрационное свидетельство № 0406.
Адрес: Узбекистан, 100105, г. Ташкент, Мирабадский р-н, ул. Таллимаржон, 1/1.
Тел. (998 78) 150-11-72. Call-центр:1172. E-mail: admin@norma.uz
Копирование материалов сайта без согласования с администрацией ресурса запрещено.
© ООО «NORMA», 2007-2024 г. Все права защищены.
18+   Яндекс.Метрика