Мен Сурхондарё вилояти Қумқўрғон туман почта алоқаси тармоғида иш юритувчи вазифасида ишлаб келаман. Бир нафар фарзандим бор, ёлғиз онаман. Менинг ташкилотдан оладиган ойлик иш ҳақим штатлар жадвали бўйича 288 930 сўмни ташкил қилади. Иш ҳақимдан солиқ устамалари бўйича менга бирон-бир имтиёз ва нафақалар белгиланганми?
Дилфуза Саидова.
– Республикамизда солиқ солиш шкаласи прогрессивдир. Кам даромад олувчи шахсларга кичик ставка бўйича солиқ солинади. Сиз кўрсатган ойлик иш ҳақингиз 1-шкалага тўғри келади ва унга 7,5% миқдорида солиқ солинади.
Мамлакатимизда кам таъминланган оилаларга нафақалар ва моддий ёрдам Кам таъминланган оилаларга ижтимоий нафақалар ва моддий ёрдам тайинлаш ва тўлаш тартиби тўғрисидаги низомга (ВМнинг 15.02.2013 йилдаги 44-сон Қарорига 1-илова) мувофиқ амалга оширилади.
Болали оилаларга нафақа, бола парвариши бўйича нафақа ва моддий ёрдам тайинлаш ва тўлаш тўғрисидаги қарор фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органи – посёлка, қишлоқ ва овул, шунингдек шаҳарларнинг маҳаллалари фуқаролар йиғини (вакиллар йиғилиши) ёки бундай қарорларни қабул қилиш учун фуқаролар йиғини томонидан ваколат берилган Комиссия томонидан қабул қилинади.
Фуқаролар йиғини томонидан эҳтиёжманд деб эътироф этилган оила нафақа ёки моддий ёрдамнинг фақат бир турини олиш ҳуқуқига эга.
Давлатимиз томонидан ижтимоий ҳимояга муҳтож, иш топишда қийналаётган ва меҳнат бозорида тенг шароитларда рақобатлашишга қодир бўлмаган шахсларга, шу жумладан 14 ёшга тўлмаган болалари ва ногирон болалари бор ёлғиз ота, ёлғиз оналарга ҳамда кўп болали ота-оналарга бир қатор кафолатлар мавжуд. Хусусан, Меҳнат кодексига кўра ҳомиладорлиги ёки боласи борлиги сабабли аёлларни ишга қабул қилишни рад этиш ва уларнинг иш ҳақини камайтириш тақиқланади. Ҳомиладор аёлни ёки 3 ёшга тўлмаган боласи бор аёлни ишга қабул қилиш рад этилган тақдирда иш берувчи рад этишнинг сабабларини уларга ёзма равишда маълум қилиши шарт.
Ҳомиладор аёлларни ва 14 ёшга тўлмаган боласи (16 ёшга тўлмаган ногирон боласи) бор аёлларни уларнинг розилигисиз тунги ишларга, иш вақтидан ташқари ишларга, дам олиш кунларидаги ишларга жалб қилишга ва хизмат сафарига юборишга йўл қўйилмайди.
3 ёшга тўлмаган болалари бор, бюджет ҳисобидан молиявий жиҳатдан таъминланадиган муассасалар ва ташкилотларда ишлаётган аёлларга иш вақтининг ҳафтасига 35 соатдан ошмайдиган қисқартирилган муддати белгиланган.
Иш вақтининг қисқартирилган муддати чоғида аёллар меҳнатига ҳақ ҳар кунги тўлиқ иш муддати чоғида тегишли тоифадаги ходимлар учун белгиланган миқдорда тўланади.
Солиқ кодексига кўра икки ва ундан ортиқ 16 ёшга тўлмаган болалари бор ва боқувчисини йўқотганлик учун пенсия олмайдиган бева аёл солиқ солишдан қисман (даромад олинган ҳар бир ой учун энг кам иш ҳақининг тўрт баравари миқдоридаги даромадлар бўйича) озод қилинади.
Жавобни экспертимиз
Малика ХАДИЕВА тайёрлади.
