 |
Интерактив хизматлар
|
| |
Юбилей
- Республика универсал агросаноат биржаси – 25 ёшда
Республика универсал агросаноат биржаси (РУАБ) 1991 йил 23 октябрда ташкил этилган. Ўз вақтида Қишлоқ хўжалиги вазирлиги, Сув хўжалиги вазирлиги, Қишлоқ хўжалигини таъминлаш-таъмирлаш идораси, қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини қайта ишлаш корхоналари, жамоа хўжаликлари ва бошқалар тимсолида агросаноат мажмуасининг асосий тузилмалари унинг муассислари бўлган.
|
| |
Божхона
- Экспорт товарни қандай олиб чиқиш мумкин
Хусусий (жисмоний) шахс – ЎзР норезидентига тўқимачилик маҳсулотини (бўз), агар ушбу товар туркуми нақд валютага улгуржи сотиб олинган бўлса, Ўзбекистон ташқарисига автотранспортда (ёки контейнерда) олиб чиқишга (экспорт) рухсат бериладими?
Агар хорижий фуқаро валютадаги нақд пулга товар туркумини сотиб олган ва уни логистика компанияси орқали автотранспортда экспорт қилмоқчи бўлса, божхонага қандай ҳужжатларни тақдим этиш зарур? Хорижий фуқаро нақд валютадаги ўз маблағларига сотиб олган бўз, ип газлама материалларни Ўзбекистондан олиб чиқишига бож белгиланганми?
- Мақсадли имтиёз
МЧЖ ХК ўз эҳтиёжлари учун технологик ускуна олиб кириб, Президентнинг алоҳида қарорига кўра лойиҳани амалга ошириш доирасида барча солиқлар ва божхона тўловларидан озод қилинган ҳолда ушбу корхона учун «Эркин муомалага чиқариш» (ИМ40/1) режимида божхонадан ўтказди.
Қонун ҳужжатларига кўра технологик ускуналар ИВ, МВ, ТИАИСВ ва ДБҚ томонидан тасдиқланадиган технологик ускуналар рўйхатига биноан қўшилган қиймат солиғи ва импорт божхона божларидан озод қилинади.
МЧЖ ХК 3 йил ўтгандан кейин технологик ускуна қолдиқларини ЎзР ҳудудида реализация қилаётганда, агар у ҚҚС ва божхона божларини тўлашдан ҳам озод қилувчи Президентнинг алоҳида қарорига мувофиқ олиб кирилган бўлса, ушбу имтиёзни қўллай оладими?
- Божхонада расмийлаштириш қимматга тушиши мумкин
Мен АҚШда яшайман, ўз машинамни Ўзбекистондаги ота-онамга жўнатмоқчиман. Машинани 8 йил аввал сотиб олганман, зарур барча ҳужжатлари бор. Божхонага қанча тўлашга тўғри келишини билмоқчи эдим.
- Декларациянинг нусхаси берилади
Божхона хизматлари судга тасдиқлаш учун Россиядан пул маблағларини олиб кирганлигим ҳақида маълумотнома бера оладиларми? Мен узоқ вақт Россияда ишлаганман ва самолётда чегарани кўп бор кесиб ўтганман. ЎзР қоидаларига кўра декларацияни доим тўлдирганман.
|
| |
Солиқ солиш
- Жисмоний шахсларнинг ўз харажатларини юридик шахс тўлаганда
ЯСТ тўловчи корхона ходимининг январь–август ойлари учун меҳнатга ҳақ тўлаш тарзидаги даромадлари 2 880 000 сўмни (ҳар бир ойда – 360 000 сўмни) ташкил этди. 2016 йил сентябрида корхона ходимнинг ва корхона ходими бўлмаган жисмоний шахснинг сафарбарлик чақируви резервидаги хизматига 3 581 600 сўм миқдорида ҳақ тўлади. Бу ҳолда солиқ органига қандай солиқ ҳисоботини топшириш зарур? Ушбу даромадлар декларацияланадими? Улардан ШЖБПҲга бадаллар, ЯИТ ва фуқароларнинг суғурта бадаллари тўланадими?
Юридик шахс ходимнинг ва корхона ходими бўлмаган жисмоний шахснинг СЧРдаги хизматига ҳақ тўлаганда солиқ солиш ва бухгалтерия ҳисоби тартиби қандай бўлади?
- Шубҳалилиги аён битим
Корхонада муддати ўтган (3 ой) дебиторлик қарзи мавжуд. Директор, муассис ҳам унинг ўзи, ушбу қарздан воз кечиш ҳақида қарор қабул қилди.
Муддати ўтган дебиторлик қарзи ҳисобдан чиқарилишини қандай ҳужжатлар билан расмийлаштириш мумкин?
ЯСТ тўловчилари: корхонамиз ва дебиторда ушбу операция юзасидан қандай солиқ оқибатлари юзага келади?
- Ҳар бир солиқнинг ўз имтиёзи бор
МЧЖ қатор йиллар мобайнида ўз маблағлари ҳисобидан ва ўз ҳудудида ишлаб чиқариш объектларини реконструкция қилиш ва техник жиҳатдан қайта жиҳозлаш, янги ишлаб чиқариш биноларини қуриш, янги корхоналар барпо этиш ва янги серияли маҳсулотлар ишлаб чиқариш билан шуғулланган. Қарз маблағларига хориждан юқори технологик ускуна сотиб олган. 2013 йил 4 августдан МЧЖ Енгил саноат корхоналарини ривожлантириш манзилли инвестиция дастурига киритилган.
2016 йилда янги корхона фаолият юритаётганлар жумласига киритилганлиги муносабати билан МЧЖ Солиқ кодексининг 146-моддаси 1-бандига мувофиқ қилинган харажатларнинг 70%ини капиталлаштириш йўли билан чегириш ҳуқуқига эга.
2010–2015 йиллардаги ҳужжатлар билан тасдиқланган харажатларнинг келгусида чегириладиган умумий суммаси қарийб 6,41 млрд сўмни ташкил этди.
Корхонанинг ҳисоб сиёсатида 2012–2015 йиллардаги харажатлар 2016 йилдан бошлаб чегирилиши назарда тутилган.
Бироқ 2010–2013 йилларда МЧЖ умумбелгиланган солиқларни тўлаган, 2014 йилдан бошлаб имтиёзларнинг бошқача шкаласи назарда тутилган ЯСТни тўлашга ўтган.
Агар корхона янги ишлаб чиқаришларни ўзлаштириш харажатларини қилиш даврида фойда солиғидан ЯСТни тўлашга ўтган бўлса, Солиқ кодексининг 146-моддасида назарда тутилган фойда солиғи бўйича чегирмани қандай қўллаши мумкин?
|
| |
Бухгалтерга ёрдам
- Ўқиш учун тўлов: имтиёз бериш ва ҳисобга олиш
Куз келиши билан ўқиш учун тўлов мавзуси нафақат пуллик асосда олий ўқув юртларида таълим олувчи талабалар ва уларнинг ота-оналари учун, балки ушбу имтиёзлар бухгалтерия ҳисобида тўғри акс эттирилиши юзасидан масъул бўлган корхоналарнинг бухгалтерлари учун ҳам жуда долзарб мавзуга айланади.
Жисмоний шахслар таълим учун тўлов тўлашда солиқ имтиёзи олишлари мумкинлигидан ҳамма хабардор деб ҳам бўлмайди. Ҳолбуки у 2010 йил 1 январдан фуқароларнинг солиқ солинадиган иш ҳақи ва бошқа даромадларининг Ўзбекистон Республикаси олий ўқув юртларида таълим олишга йўналтириладиган суммаларини жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғидан озод қилиш кўринишида жорий этилган.
Бугунги материалда «Norma Ekspert» мутахассислари жисмоний шахслар ва уларнинг фарзандлари олий ўқув юртида пуллик асосда таълим олганда имтиёзлар олиши вариантларини ҳамда тўлов усулига қараб солиқ чегирмасини ҳисобга олиш тартибини батафсил кўриб чиқдилар.
|
| |
Мутахассис жавоб беради
- Толлинг шартномаси: қоидалар ва афзалликлар
ЯСТ тўловчиси бўлган жамиятимиз чет эл корхонаси билан тузилган толлинг шартномаси асосида у томонидан харид қилинган ва Ўзбекистонга олиб кирилган хом ашё ҳамда маҳаллий хом ашё ҳисобидан божхона ҳудудида қайта ишлаш режимида тайёр маҳсулот (вафли) ишлаб чиқармоқчи. Шу муносабат билан жамиятимиз сиздан қуйидаги саволларга жавоб беришингизни сўрайди:
1. Жамиятимиз чет эл корхонаси билан толлинг шартномаси асосида тайёр маҳсулот ишлаб чиқарса бўладими?
2. Жамиятимиз бажарган ишлар учун хизмат ҳақи ҳамда тайёр маҳсулот ишлаб чиқаришга ишлатган маҳаллий хом ашё қиймати эвазига чет эл корхонаси тайёр маҳсулот қолдирса, ушбу маҳсулотни жамиятимиз экспорт қилса, бунда тушган валюта тушумидан мажбурий сотиш амалга ошириладими? Амалга оширилcа, қайси ставкада ва қандай тартибда? Агар хорижий ҳамкор корхона ишлаб чиқарган тайёр маҳсулотнинг ҳаммасини сотиб олиш шарти билан 100% тўловни ЭАВда амалга оширса, жамиятимиз тушган валюта тушумидан мажбурий сотишни амалга оширадими?
|
| |
Тадқиқот
- Солиқ тўлашдан бўйин товлашга қарши курашиш механизмлари: назорат қилинувчи чет эл компаниялари қоидаси
«Солиқ ва божхона хабарлари» газетасининг 13.09.2016 йилдаги 37, 20.09.2016 йилдаги 38-сонларида солиқ тўлашдан бўйин товлашга қарши курашишнинг ҳуқуқий механизмларидан бири бўлган трансферт нархларни назорат қилиш қоидалари билан танишиб чиққан эдик. Газетанинг бугунги сонида жаҳон амалиётида солиқ тўлашдан бўйин товлашга қарши курашишнинг муҳим ҳуқуқий механизмларидан бири сифатида анча йиллардан буён қўллаб келинаётган назорат қилинувчи чет эл компаниялари қоидаси (controlled foreign company rules) билан газетхонларимизни таништирамиз ва ушбу қоидалар тўғрисида фикр юритамиз.
|
| |
Жавоб берамиз
- Ташкилот грант олди
Корхона импорт контракти бўйича совутиш ускуналари ва қуёш модулларини олиб кирди. Ушбу контракт бўйича тўлов ваколатли банк орқали хорижий кредит маблағлари ҳисобига, шу жумладан Глобал экология жамғармаси ажратган грант маблағлари ҳисобига тўланди.
1. Глобал экология жамғармаси ажратган грант суммаси Солиқ кодексининг 22-моддасида келтирилган «грант» тушунчасига тўғри келадими?
2. Корхонамиз грант маблағларидан фойдаланиш қисмида ягона солиқ тўлови бўйича имтиёздан фойдалана оладими? Агар фойдалана олса, имтиёзга бўлган ушбу ҳуқуқ қандай ҳужжатлар билан тартибга солинади?
3. Корхонамиз грант маблағларидан фойдаланиш қисмида импорт қилинаётган товарга қўшилган қиймат солиғи бўйича имтиёздан фойдаланиши мумкинми?
- Қимматга сотиб, даромад олди
Ташкилотимиз ЯСТ тўловчиси ҳисобланади. 2015 йилда кабиналар олиб кирдик ва қарз шартномасига кўра бошқа ташкилотга бердик (қисман 2015 йилда, қисман 2016 йилда). Шартномада кабина қийматини таннархидан юқори қилиб кўрсатдик. Бу қарз 2016 йил сентябрида кабиналар кўринишида тўлиқ қайтарилди.
ТМБ баланс қийматидан юқори қийматда қарз ҳисобига берилганда ЯСТ тўлаш керакми?
- Қайта ишлашга берилган хом ашё ва бошқа харажатлар
Буюртмачи кабель сотиб олди, пудрат ташкилоти уни қайта ишлашга бериладиган хом ашё сифатида беришни сўраяпти.
Буюртмачи бундай шарт асосида сотиб олган кабелни бош пудратчи орқали ёрдамчи пудратчига беришга ҳақлими? Агар ҳақли бўлса, ушбу кабелга пудратчининг бошқа харажатлари ҳисоблаб ёзиладими?
|
| |
Амалий бухгалтерия
- Махсус ускуналарнинг бухгалтерия ҳисоби: ўзига хос жиҳатлари
Корхона буюртма бўйича ва ўз маҳсулотини ишлаб чиқариш учун чўян қолиплар тайёрлайди. Бунинг учун у буюртмачи билан 2 та шартнома тузади. Битта шартномага кўра қолип тайёрланади, иккинчиси бўйича – худди шу қолипдан фойдаланган ҳолда маҳсулот ишлаб чиқарилади. Буюртмачи қолип учун алоҳида ҳақ тўлайди. Уни тайёрлашга шартномада бошқа буюртмачиларнинг маҳсулотини ишлаб чиқаришда қолипдан фойдаланиш мумкин эмаслиги назарда тутилган. Унда кейинчалик қолип ишдан чиққанда чўян чиқинди сифатида корхонада қолиши ҳам белгиланган. Қолип тайёрлаш хизматларини кўрсатишга ҳисобварақ-фактура ёзиб берилади. Буюртмачи уни қабул қилиш-топшириш далолатномасига кўра корхонамизда масъул сақлашга қолдиради. Сақлаш хизматларига ҳақ тўланмайди. Муайян миқдорда маҳсулот ишлаб чиқариш учун қолипдан фойдаланилади.
Ўз маҳсулотимизни ишлаб чиқариш учун ҳам қолип тайёрлаймиз. Бундан ташқари, буюртмачилар келгусида маҳсулот ишлаб чиқариш учун ўз қолипларини бизга масъул сақлашга берадилар.
Маҳсулот ишлаб чиқариш учун тайёрланадиган ёки буюртмачи берадиган чўян қолипларни бухгалтерия ҳисобида қандай акс эттириш лозим?
|
