Биз Бандликка кўмаклашиш ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш марказидан меҳнат дафтарчаларининг бланкаларини олдик. Уларни олиш ва ҳисобдан чиқариш бухгалтерия ҳисобида қандай акс эттирилади?
Р.Расулов, бухгалтер.
– Меҳнат дафтарчаларини олиш, бериш ва сақлаш тартиби Меҳнат дафтарчаларини юритиш тартиби тўғрисида йўриқнома (Меҳнат вазирлиги ва Ижтимоий таъминот вазирлиги томонидан тасдиқланган, АВ томонидан 29.01.1998 йилда 402-сон билан рўйхатдан ўтказилган, бундан кейин – Йўриқнома) билан тартибга солинади. Меҳнат дафтарчалари 5 кундан ортиқ ишлаган, шу жумладан муайян муддатга ёлланган ходимларга, шунингдек давлат ижтимоий суғурта қилиниши назарда тутилган тақдирда, штатдан ташқари ходимларга юритилади (Йўриқноманинг 1.1-банди).
Уларни олиш учун Бандликка кўмаклашиш ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш марказида олди-сотди шартномаси асосида корхона ёзма шаклда ариза тақдим этади, унда штат жадвали бўйича ходимларнинг сони, вакант лавозимлар сони, меҳнат дафтарчалари берилиши лозим бўлган ходимлар тўғрисидаги маълумотлар кўрсатилади. Меҳнат дафтарчалари биринчи бор ишга тушган ва унга эга бўлмаган шахсларга иш берувчининг ишга қабул қилиш тўғрисидаги буйруғига асосан берилади (Йўриқноманинг 1.5-бандига мувофиқ).
Янги меҳнат дафтарчаси ёки дубликатини беришда иш берувчи ходимдан қонун ҳужжатларида белгиланган энг кам иш ҳақининг 10%игача миқдорда ҳақ олиш ҳуқуқига эга (Йўриқноманинг 5.1-банди). 1 сентябрдан бошлаб ЭКИҲ миқдори 107 635 сўмни ташкил этишини эслатиб ўтамиз (Президентнинг 31.07.2014 йилдаги ПФ-4639-сон Фармони).
Бухгалтерия ҳисобида меҳнат дафтарчаларини олиш ва ҳисобдан чиқариш харажатлари қуйидагича акс эттирилади:
Операциянинг мазмуни
|
Дебет
|
Кредит
|
Ишга қабул қилинган ходимлар учун меҳнат дафтарчаларини олишга бўнак ўтказилган
|
4330-«Бошқа берилган
|
5110-«Ҳисоб-китоб счёти»
|
Меҳнат дафтарчаларини олиш харажатлари акс эттирилган:
|
|
|
ходим томонидан қопланадиган суммага (ЭКИҲнинг 10%идан кўп эмас)
|
4790-«Ходимларнинг бошқа қарзлари»
|
6990-«Бошқа мажбуриятлар»
|
қолган суммага
|
9430-«Бошқа операцион
|
|
Бўнак ҳисобга олинган
|
6990-«Бошқа мажбуриятлар»
|
4330-«Бошқа берилган
|
Ходимнинг иш ҳақидан меҳнат дафтарчаси учун тўлаш суммаси ушланган
|
6710-«Меҳнат ҳақи бўйича ходим билан ҳисоблашишлар»
|
4790-«Ходимларнинг бошқа қарзлари»
|
Ирина БОРИСОВА,
экспертимиз.