«Норма Маслаҳатчи», №21, 2016й. 24 май

Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси Ахборот ва коммуникация технологиялари масалалари қўмитаси Ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирлиги билан ҳамкорликда «Электрон ҳукумат»ни жорий этишнинг ҳуқуқий асослари» мавзуида давра суҳбати ўтказди.

2016 йил апрелда Ўзбекистон Республикасининг Меҳнат кодекси кучга кирганига 20 йил бўлди. Шу йилларда унга бир неча бор тузатишлар киритилди. Шунга қарамай, меҳнат қонунчилиги амалиётида тартибга солинмаган масалалар оз эмас. Пойтахтимизда ўтказилган «Ўзбекистон Республикасининг Меҳнат кодекси: ютуқлар ва янада такомиллаштириш йўллари» мавзусидаги илмий-амалий анжуман уларнинг муҳокамасига бағишланди. Ўзбекистон Касаба уюшмалари федерацияси Кенгаши ва Тошкент юридик университети унинг ташкилотчиси бўлдилар. Анжуманда бир қатор вазирлик ва идоралар, жамоат ташкилотлари, аккредитацияланган хорижий ташкилотлар вакиллари, ҳуқуқшунос олимлар, касаба уюшмаси фаоллари ва журналистлар қатнашдилар.

Олий ўқув юртининг штат жадвалида магистратура бўлими учун 2 штат бирлиги: бўлим бошлиғи – 0,5 ставка, услубиятчи – 0,5 ставка назарда тутилган. Кафедра ўқитувчилари ўриндошлик бўйича шу лавозимларда ишлаши мумкинми? Ёки буни бир неча лавозимда ишлагандаги лавозим маошининг (0,5 ставканинг) 30%и миқдоридаги қўшимча ҳақ билан бир неча лавозимда ишлаш сифатида расмийлаштириш керакми?

Меҳнат кодексининг 180-моддаси 3–4-қисмларида иш ҳақи, мукофотлар, қўшимча тўловлар, устамалар ва меҳнат ҳақи тизимида назарда тутилган бошқа тўловлар рағбатлантириш турларига кирмайди. Интизомий жазо амал қилиб турган муддат мобайнида ходимга нисбатан рағбатлантириш чоралари қўлланилмайди, деб белгиланган. Интизомий жазо берилган ходимларга корхонанинг моддий рағбатлантириш ҳақидаги низоми асосида мукофот пули берилиши мумкинми?

Туман ветеринария лабораторияси серология, бактериология, экология бўлими мудирлари (ветеринар врачлар)нинг иш ҳақи 5-разрядга туширилди деб эшитдик, шу тўғрими?

Олий таълим муассасасида ўриндошлик асосида ишлаётган ходим дарсдан бўш вақтларида ўзининг асосий иш жойидан хизмат сафари билан хорижга чиқиб келган. Дарс жадвалига мувофиқ дарс машғулотларини ўтган. Лекин унга кунлик табелга 1,5 соат киритиш билан иш вақти ҳисоби юритиб келинган. Ходим ўриндошлик асосида ишлаганда унинг иш вақти табелда қандай расмийлаштирилади? Ходимнинг хизмат сафарида бўлган кунлари учун ҳисобланган иш ҳақидан чегириб қолиш мумкинми?

Корхона бухгалтериясида ходимларнинг айримларига меҳнат дафтарчалари талабга жавоб берилмаган ҳолда расмийлаштирилганлиги маълум бўлди. Шундан келиб чиқиб, янги меҳнат дафтарчасини тўлдириш чоғида хатоликларга йўл қўйишнинг олдини олиш мақсадида қуйидаги саволларимизга жавоб беришингизни сўраймиз: ● Меҳнат дафтарчаси титул варағида ходимнинг ФИШ нотўғри тўлдириб қўйилди дейлик, бу хатони қандай тўғрилаш мумкин? ● Меҳнат дафтарчаси титул варағида уни тўлдириш санаси ва масъул шахснинг ФИШ тўғрисидаги маълумотномада қайси сана қўйилади ҳамда ким уни имзо ва муҳр билан тасдиқлайди? ● Меҳнат дафтарчасининг ички варақлари қай тартибда тўлдирилади? ● Аввалги меҳнат дафтарчасига киритилган ёзувлар янгисига кўчириб олинадими? ● Ходимга буйруқ 04.01.2016 йилда чиққан, бироқ у ишга 05.01.2016 йилда тушган бўлса, бу иккала рақам меҳнат дафтарчасининг қайси қаторида ўз аксини топиши керак? ● Янги меҳнат дафтарчалари қайси даврдан бошлаб юритилиши керак?

Мен неварамнинг васийси ҳисобланаман. У 2001 йилда Ўзбекистонда туғилган, Наманганда яшайди. Унинг онаси Россияда яшайди, РФ фуқаролигига эга ва ўша мамлакат фуқаросига турмушга чиққан. Неварам Ўзбекистон Республикаси фуқароси паспортини олиши мумкинми?

Реклама баннери ёки ролиги эскизини ишлаб чиқаётган компанияларнинг дизайнерлари бир қатор жиҳатларни кўздан қочиришлари мумкин. Бу эса уни қайта ишлаш заруратини юзага келтириши, ҳатто ушбу реклама маҳсулотидан фойдаланиш тақиқлаб қўйилишига олиб келиши ҳеч гап эмас. Иккала ҳолда ҳам вақт ва маблағ беҳуда сарф бўлади. Мазкур материалда қандай қилиб бунинг олдини олиш ҳақида сўз юритамиз. Пойтахтимизда бўлиб ўтган ADWEEK.UZ маркетинг ва реклама ҳафталигида Тошкент ҳокимлигининг реклама-ахборот фаолияти бўйича комиссияси вакили Алишер Исоқов қандай қилиб тўғри реклама маҳсулоти яратиш ва уни ваколатли органларда тасдиқлатиш ҳақидаги тавсиялари билан ўртоқлашди.

Фермер хўжалиги учун НКМ бўлиши мажбурийми? Нақд тушумни НКМни қўлламасдан дарҳол банкка топшириш мумкинми?

Ўзбекистон иқтисодиётида молия-кредит соҳасининг ғоятда муҳим институти ҳисобланган банклар алоҳида ўрин тутади. Банк тизими нархларнинг барқарорлиги ва миллий валютанинг бақувватлилиги, тўловларнинг узлуксиз ва ишончли ўтказилиши, ягона пул-кредит сиёсатининг амалга оширилиши, валютани тартибга солиш ва мамлакатда валюта назоратини ташкил этиш ҳамда амалга оширилишини таъминлайди. У иқтисодиёт секторларини кредитлашнинг асосий манбаидир. Банк фаолияти салмоқли моддий бойликларнинг бир ерга тўпланиши ҳамда корхоналар, минтақалар ва иқтисодиётнинг бир қатор тармоқлари хўжалик фаолиятига таъсир кўрсатадиган молиявий механизмлар билан боғлиқдир. Бу эса, табиийки, кўпинча мижозлар билан муносабатларда низоли вазиятларни юзага келтиради.