Марҳамат қилиб жавоб берсангиз, умумий овқатланиш билан шуғулланадиган хусусий корхона (буфет) супер ва гипермаркетларда қуйидаги товарларни майда улгуржи тарзда сотиб олишга корпоратив банк картаси билан ҳақ тўлаши мумкинми:
1) бутербродлар учун колбаса, пишлоқ, зайтун, нўхотлар, нон;
2) қандолат маҳсулотлари, пирожнийлар, шоколад маҳсулоти, ёнғоқ, писта ва бошқаларни?
– Ҳа, мумкин. Юридик шахслар корпоратив банк карталарини ишлатган ҳолда товар учун амалга оширган ҳисоб-китоблари нақд пулсиз ҳисоб-китобларга тенглаштирилади (Ўзбекистон Республикасида банклар томонидан пул муомаласига доир ишларни ташкил этиш тўғрисидаги йўриқноманинг1 45-банди).
Юридик шахслар томонидан миллий валютадаги корпоратив банк карталаридан фойдаланиш тартиби тўғрисида низомга2 кўра юридик шахсга банк томонидан берилган корпоратив банк картаси унинг сақловчисига товарлар, ишлар ёки хизматларни нақд пулсиз шаклда сотиб олиш ҳуқуқини беради. Унинг ёрдамида Маҳсулот (ишлар, хизматлар)ни ишлаб чиқариш ва сотиш харажатлари таркиби ҳамда молиявий натижаларни шакллантириш тартиби тўғрисидаги низомда3 назарда тутилган юридик шахснинг ишлаб чиқариш–молиявий фаолияти учун зарур бўлган товарлар, ишлар ва хизматларга ҳақ тўлаш мумкин.
Корпоратив пластик картадан нақд пул маблағларини олиш воситаси сифатида фойдаланиб бўлмайди.
Корпоратив банк карталаридан фойдаланган ҳолда нақд пулсиз тўлаш учун сарфланадиган пул маблағлари корпоратив банк картасини сақловчи томонидан қатъий белгиланган мақсадларга ҳисобот бериш шарти билан фойдаланадиган маблағлар ҳисобланади. Сақловчи фақат тўлиқ моддий жавобгарлик тўғрисида шартнома тузилган корхона ходими бўлиши мумкин.
Президентнинг «Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни янада ривожлантириш учун қулай ишбилармонлик муҳитини шакллантиришга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида» Фармонига4 кўра корпоратив пластик карталардан фойдаланган ҳолда тўловларни амалга оширишда тўлов терминаллари чеклари бирламчи бухгалтерлик ҳужжатларига тенглаштирилади.
Корпоратив картани сақловчи карта олинган кундан бошлаб 10 кундан кечиктирмай корхона бухгалтериясига корпоратив карта воситасида сарфланган маблағлар тўғрисидаги ҳисобот билан бирга тўлов терминали чекини тақдим этиши шарт, унда сотиб олинган товар тўғрисида қуйидаги ахборот акс эттирилиши керак: хариднинг номи, миқдори, нархи, умумий суммаси.
Терминал чекида харид қилинган ТМБнинг номи ва миқдори кўрсатилмайдиган корпоратив карта бўйича ҳақ тўлаган ҳолда товар-моддий бойликлар харид қилинганда уларнинг кирими товар-моддий бойликларни харид қилиш далолатномаси (харид далолатномаси) билан расмийлаштирилади. У корхона раҳбари тайинлаган комиссия томонидан тузилади, комиссия раис ва ходимлар орасидан бир нечта аъзодан иборат бўлади. Далолатномада товарларнинг номлари, уларни ўлчаш бирликлари, миқдори, нархи ва ТМБни сотиб олишга сарфланган умумий сумма кўрсатилади. Мазкур сумма ТМБни харид қилиш учун жавобгар корпоратив карта сақловчисининг ҳисоботидан комиссиянинг қарорига асосан ҳисобдан чиқарилади. Далолатномани комиссиянинг барча аъзолари имзолайдилар ва корхона раҳбари томонидан тасдиқланади.
Юқорида айтилган талабларга риоя этилганда сиз корпоратив банк картасидан тўлаш учун фойдаланиб, санаб ўтилган товарларни (маҳсулотларни) харид қилишингиз мумкин.
1МБ бошқарувининг АВ томонидан 26.10.2005 йилда 1518-сон билан рўйхатдан ўтказилган қарори билан тасдиқланган.
2МБ бошқарувининг АВ томонидан 18.04.2005 йилда 1470-сон билан рўйхатдан ўтказилган қарори билан тасдиқланган.
3ВМнинг 5.02.1999 йилдаги 54-сон қарори билан тасдиқланган.
424.08.2011 йилдаги ПФ-4354-сон.
Елена ЕРМОХИНА, эксперт-юристимиз.
