Тугатиш чоғида ТМЗни сотиб тугатиш

МЧЖнинг асосий фаолият тури – ишлаб чиқариш. Корхона солиқ солишнинг соддалаштирилган тизимини қўллайди. Фирма раҳбарияти корхонани тугатиш тўғрисида қарор қабул қилди ва фаолиятни тугатиш тўғрисида билдирувномани туман ДСИга жўнатди. Корхонанинг кредиторлик қарзи мавжуд. Кредиторлар билан ҳисоб-китоб қилиш учун омборда сақланаётган хом ашё ва тайёр маҳсулот қолдиқларини таннархи бўйича сотишга мажбурмиз.
Биз уларни сотишга ҳақлимизми, мазкур ҳолда қандай солиқ мажбуриятлари юзага келади?
– Тадбиркорлик субъектларини ихтиёрий тугатиш ва уларнинг фаолиятини тўхтатиш тартиби Президентнинг 27.04.2007 йилдаги ПҚ-630-сон қарори билан тасдиқланган махсус Низом билан белгиланган.
Корхона хом ашё ва тайёр маҳсулот қолдиқларини сотиш ҳуқуқига эга.
Кўрсатилган Низомнинг 16-бандига кўра мол-мулк, тайёр маҳсулот қолдиқлари ва бошқа активларни сотишда солиқлар ва бошқа мажбурий тўловлар, бундан ер солиғи, ягона ер солиғи, мол-мулк солиғи, сув ресурсларидан фойдаланганлик солиғи (бундай солиқларни тўловчиларда) мустасно, амалдаги сотиш нархларидан келиб чиққан ҳолда, қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда ҳисоблаб чиқилади ва тўланади.
Шу тариқа, ягона солиқ тўлови Солиқ кодексининг (СК) 56-боби билан белгиланган тартибда ҳисобланади:
тайёр маҳсулотни сотиш чоғида реализация қилишдан тушган тушумга ЯСТ солинади (СКнинг 355-моддаси);
хом ашё қолдиқлари сотилганда солиқ солинадиган тушумга 4-сон БҲМС «Товар-моддий захиралар»га1 мувофиқ белгиланадиган ва 9320-«Бошқа активларнинг чиқиб кетишидан фойда» ҳисобварағида ҳисобга олинадиган уларни сотишдан олинадиган фойда киритилади (СКнинг 132, 133 ва 355-моддалари).
Бунда ЯСТ энг кам миқдорни ҳисобга олмасдан тўланади, чунки Ягона солиқ тўловининг энг кам миқдори киритилиши муносабати билан ягона солиқ тўловини ҳисоблаб чиқариш ва тўлаш тартиби тўғрисидаги низомнинг2 2-бандига кўра ушбу тартиб уларга нисбатан ихтиёрий тугатиш тўғрисида қарор қабул қилинган корхоналарга татбиқ этилмайди.

1Молия вазирининг АВ томонидан 17.07.2006 йилда 1595-сон билан рўйхатдан ўтказилган буйруғи билан тасдиқланган.
2МВ, ИВ ва ДСҚнинг АВ томонидан 3.03.2011 йилда 2203-сон билан рўйхатдан ўтказилган қарори билан тасдиқланган.