Пенсия турини, масалан, агар вафот этган эрининг пенсияси хотинининг пенсиясидан камроқ бўлиб, ва боқувчисини йўқотганлик пенсияси миқдори кўпроқ бўлса, уни алмаштириш мумкинми? Ушбу мавзу юзасидан «Норма» эксперти Зафаржон Хўжаев тушунтиришлар беради.
– Ҳа, мумкин.
Пенсияларнинг бир турини олган пенсионер қонунга мувофиқ бошқа пенсия турига бўлган ҳуқуқ мавжуд бўлган тақдирда, пенсиянинг бошқа турига ўтказиш тўғрисидаги ариза билан мурожаат қилиш ҳуқуқига эга. Бунинг учун пенсионернинг яшаш жойи бўйича Пенсия жамғармаси бўлимига ариза берилади (13.10.2022 йилдаги 592-сон ВМҚга илова 120-б., кейинги ўринларда – 592-сон Низом).
Пенсия жамғармаси бўлими томонидан барча зарур ҳужжатлар билан бирга пенсиянинг бир туридан бошқа турига ўтказиш тўғрисидаги ариза қабул қилинган сана пенсиянинг бир туридан бошқа турига ўтказиш учун мурожаат қилинган кун ҳисобланади. Пенсия боқувчининг иш ҳақи ва иш стажи тўғрисида пенсия йиғмажилдида мавжуд ҳужжатларга асосан ҳисобланади.
Хусусан, боқувчисини йўқотганлик пенсиясига ўтказишда пенсия миқдорини ҳисоблаб чиқариш «Фуқароларнинг давлат пенсия таъминоти тўғрисида»ги Қонун (03.09.1993 йилдаги 938-XII-сон, кейинги ўринларда – Қонун) 34-моддасининг шартларига риоя этилган ҳолда амалга оширилади, яъни пенсионерларнинг оиласига боқувчисини йўқотганлик пенсияси пенсионернинг ўзининг (боқувчининг) пенсияси оширилган иш ҳақидан ҳисоблаб чиқарилади.
Иш стажи эса умумий тартибда, учувчилар ва синовчи учувчилар таркибига кирувчи ходимларга пенсия тайинлаш учун белгиланган иш стажини ҳисоблаш тартибида (592-сон Низомга 4-илова) назарда тутилган шартлар ва меъёрларни қўлламасдан ҳисоблаб чиқарилади.
Бундан ташқари, зарур ҳолларда боқувчисини йўқотганлик пенсиясини оладиган оила аъзолари сонининг ўзгаришини тасдиқлайдиган ҳужжатлар тақдим этилади.
Пенсиянинг бир туридан пенсиянинг бошқа турига ўтказиш тўғрисидаги ариза Пенсия жамғармаси бўлими томонидан 10 кун муддатда кўриб чиқилиши керак (592-сон Низом 123-б.).
Ўтказиш рад этилган тақдирда, ПЖ бўлими 5 кундан кечикмай рад этиш сабаблари, қабул қилинган қарор юзасидан шикоят қилиш тартиби кўрсатилган ҳолда рад этиш тўғрисида пенсионерга хабарномани бериши ёки юбориши ва тақдим этилган барча ҳужжатларнинг асл нусхаларини пенсионернинг қўлига қайтариши керак. Шунингдек пенсиянинг бир туридан бошқа турига ўтказишни рад этиш сабаблари, қабул қилинган қарор юзасидан шикоят қилиш тартиби кўрсатилган СМС-хабарномани юборади.
Ижобий қарор қабул қилингандан кейин пенсиянинг бошқа турини тўлаш пенсионер барча зарур ҳужжатлар билан бирга тегишли ариза билан мурожаат қилган ойдан кейинги ойнинг биринчи кунидан бошланади.
Пенсиянинг бир туридан пенсиянинг бошқа турига ўтган пенсионерларга янги пенсия гувоҳномаси ёзилади (592-сон Низом 124-б.).
Маълумот учун!
ПЕНСИЯ тайинлаш тўғрисидаги ҳужжатлар улар келиб тушган кундан бошлаб 10 КУНДАН кечиктирмай кўриб чиқилади.