Уйда яшовчиларни уларнинг хоҳишларига қарши УМШдан БКга ўтказишди. Бу ҳолат муҳокама қилинганда, бошқарувчилар қўшнилар томонидан имзоланган бошқарув усулини алмаштириш ва БКга ўтиш тўғрисидаги умумий йиғилиш қарорини кўрсатдилар. Бироқ имзо чекувчиларнинг кўпчилиги квартирантлар ва нотурар жойларнинг эгалари бўлиб чиқдилар. Уй аҳли ташвишга тушмоқда: баённома қонуний кучга эга бўладими? Уларни нотурар жойлар эгалари ва ижарачилар мулкдорларнинг умумий йиғилишида иштирок этиш ва қарорлар қабул қилиш ҳуқуқига эга ёки эга эмасликлари қизиқтирмоқда.
Ушбу масала «Кўп квартирали уйларни бошқариш тўғрисида»ги Қонун (7.11.2019 йилдаги ЎРҚ-581-сон, кейинги ўринларда – Қонун) билан тартибга солинади. Ширкатга аъзолик кўп квартирали уйдаги жойлар мулкдорларининг кўпчилиги томонидан ширкатдан чиқиш тўғрисида қарор қабул қилинганда тугатилади (Қонуннинг 35-м.).
Ширкатнинг аъзолари кўп квартирали уйдаги жойларнинг мулкдорлари бўлган юридик ва жисмоний шахслардан иборатдир (Қонуннинг 30-м.). Бу дегани нотурар жойлар эгалари ҳуқуқ ва мажбуриятлардан турар жойлар ҳамда УМШ аъзоларига тенглаштирилади. Улар умумий йиғилишда иштирок этишлари ва кун тартиби бўйича қарорлар қабул қилишлари мумкин.
Ижарачиларга келсак, мазкур ҳолатда уларнинг ҳуқуқлари чекланган бўлади. Бунда Қонуннинг 16-моддасига риоя этилиши лозим. Унда белгиланишича, жой мулкдори умумий мол-мулкни сақлаш, ундан фойдаланиш ва уни таъмирлаш учун умумий харажатларда иштирок этиш бўйича ўзининг мажбуриятини шартнома асосида бошқа шахсга ўтказиши мумкин. Жой мулкдори мажбурий бадалларни ёки тўловларни тўлаш бўйича ўз мажбуриятлари бошқа шахсга ўтказилганлиги тўғрисида кўп квартирали уйни бошқариш органини хабардор қилиши шарт.
Ижарачиларнинг умумий йиғилишда иштирок этиши қонун ҳужжатларида назарда тутилмаган. Улар умумий мулкни сақлаш билан боғлиқ муаммолардан хабардор бўлишлари учун йиғилишда иштирок этишлари мумкин. Бироқ қарорлар қабул қилиш ҳуқуқи турар жой мулкдорида бўлади. Хоналарни олувчиларнинг (ижарачиларнинг) овозлари ва имзолари ҳисобга олинмайди.
Эслатиб ўтамиз, умумий йиғилишнинг қарори, агар уни ёқлаб жойлар мулкдорларининг ёки уларнинг умумий йиғилишда ҳозир бўлган вакилларининг 50%идан кўпроғи овоз берса, қабул қилинган деб ҳисобланади. Умумий йиғилиш қарори баённома билан расмийлаштирилади. Баённома йиғилиш раиси ва котиби томонидан имзоланади. Унга йиғилишда иштирок этган шахсларнинг рўйхати ҳар бир муҳокама этилаётган масала бўйича уларнинг хоҳиш-иродаси акс эттирилган, уларнинг имзолари билан тасдиқланган ҳолда илова қилинади (Қонуннинг 21-м.).