2025 йилда Ўзбекистонда солиқ қонунчилигида муҳим ўзгаришлар режалаштирилган. Шу билан бирга, асосий солиқлар бўйича базавий ставкалар ўзгаришсиз қолади.
Иқтисодиёт ва молия вазирлиги Солиқ ва божхона сиёсати бошқармаси бошлиғи Умид ҲАМРОЕВ Солиқ кодексига таклиф этилаётган ўзгартиришларни санаб ўтди:
Асосий солиқлар ставкалари ўзгармайди
● ҚҚС – 12%;
● фойда солиғининг базавий ставкаси – 15%;
● ЖШДС – 12%;
● юридик шахсларнинг мол-мулк солиғи – 1,5%;
● қишлоқ хўжалиги ерлари учун ер солиғи – 0,95%;
● ижтимоий солиқ – 12% (бюджет ташкилотлари учун – 25%);
● айланмадан солиқ – 4%.
Асосий ўзгаришлар
ҚҚС
Экспортда ҚҚСни қайтариш тартиби соддалаштирилади: божхона органларининг электрон маълумотлари асос бўлиб хизмат қилади.
ҚҚС бўйича айрим имтиёзлар бекор қилинади, жумладан:
● ногиронлиги бўлган шахсларнинг жамоат бирлашмалари учун;
● йўловчиларни ягона тарифлар бўйича ташиш учун.
Давлат мулкини, шу жумладан мулк ҳуқуқида қишлоқ хўжалигига мўлжалланмаган бўш ер участкаларини реализация қилиш айланмаси ҚҚСдан озод қилинади.
Акциз солиғи
Мобиль алоқа хизматларига акциз солиғи бекор қилинади (ўзгартиришлар киритилгунга қадар солиқ ставкаси – 10%). Маҳаллий ишлаб чиқарувчилар ва импорт қилувчилар учун қуйидагиларга акциз солиғи ставкаларини тенглаштириш кўзда тутилган:
● тамаки маҳсулотларига;
● этил спиртига;
● алкоголь маҳсулотларига.
Нефть маҳсулотларига акциз солиғи ставкалари 10%га индексация қилинади.
Экспорт
Товарлар (хизматлар) экспортида фойда солиғи бўйича ноль ставка бекор қилинади. Экспортдан тушган даромадлар айланмадан олинадиган солиқ бўйича солиқ базасига киритилади.
Электрон тижорат
Электрон тижорат соҳаси учун қуйидаги ставкалар ўрнатилади:
● фойда солиғи бўйича – 10%;
● айланмадан солиқ бўйича – 3%.
Айланмадан олинадиган қатъий солиқ
Товар айланмаси бўйича қуйидагича ўрнатилади:
● 500 млн сўмгача – 30 млн сўм;
● 500 млн сўмдан юқори – 40 млн сўм.
Ушбу солиқ солиш режими 2026 йил 1 январгача амал қилади.
Мол-мулк солиғи
Мол-мулк солиғи бўйича солиқ базасини ҳисоблаш учун минимал қиймат оширилади:
● Тошкентда – 1 кв.м учун 3,3 млн сўм;
● Нукус ва вилоят марказларида – 1 кв.м учун 2,2 млн сўм;
● бошқа аҳоли пунктларида – 1 кв.м учун 1,3 млн сўм.
Жисмоний шахсларнинг мол-мулк солиғи ставкалари 10%га индексация қилинади.
Юридик ва жисмоний шахслар учун ер солиғи
Солиқ ставкалари ўртача 10%га индексация қилинади.
IT-секторни қўллаб-қувватлаш
2028 йилгача амал қиладиган IT-парк резидентлари учун имтиёзлар 2040 йилгача узайтирилади:
● экспорт ҳажми 50%дан юқори бўлган юридик шахслар учун;
● IT-таълим хизматлари кўрсатувчи ўқув марказлари учун, уларнинг 18 ёшдан катта битирувчиларининг 50%дан ортиғи календарь йил давомида экспортёр корхоналарда ишга жойлашган бўлса.
Экспорти 50%дан юқори бўлган норезидент компаниялар таъсисчилари учун дивидендлар солиғи ставкаси 5%гача пасайтирилади.
IT-парк резидентларига хизматлар кўрсатувчи норезидентлар учун солиқ имтиёзлари жорий қилинади.
Ижтимоий қўллаб-қувватлаш
Кам таъминланган оила аъзоларидан иш билан таъминланганлар учун 1% имтиёзли ижтимоий солиқ ставкаси ўрнатилади.
Мактаб, коллеж ва техникум ўқувчилари учун ЖШДС ва ижтимоий солиқнинг пасайтирилган ставкаси (1%) жорий этилади.
Кўчма савдо соҳасидаги ёш тадбиркорлар учун солиқ таътиллари тақдим этилади.
Табиатдан фойдаланиш
Сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солиқ ставкалари индексация қилинади.
Сув тежовчи технологияларни жорий этиш учун рағбатлантирувчи коэффициентлар киритилади.
Ер қаъридан фойдаланганлик учун солиқнинг янги ставкалари ўрнатилади.
Муҳим процедуравий ўзгариш:
2025 йилдан бошлаб солиқ ставкалари ёки имтиёзлардаги ҳар қандай ўзгаришлар фақат йил бошидан киритилиши керак.
Бу қуйидагиларга йўналтирилган ўзгаришларга ҳам тааллуқли:
● солиқ маъмуриятчилигини рақамлаштириш;
● IT-сектор ривожланишини рағбатлантириш;
● аҳолини ижтимоий қўллаб-қувватлаш;
● табиий ресурслардан оқилона фойдаланиш;
● маҳаллий ишлаб чиқарувчилар ва импорт қилувчилар учун шароитларни тенглаштириш;
● маҳаллий бюджетлар барқарорлигини таъминлаш.
Қонунчиликнинг янги қоидалари 2025 йил давомида босқичма-босқич кучга киради, бу бизнес ва солиқ органларига ўзгаришларга осойишта режимда мослашиш имконини беради.
2025 йилда солиқлардаги асосий ўзгаришлар (лойиҳа)
|
Солиқ/йиғим тури |
Солиқ солиш тартиби/ Объект/Корхоналар |
Янги ставка/ўзгариш |
|
ҚҚС |
Экспортда қайтариш тартиби |
Божхона органларининг электрон маълумотлари асос бўлади |
|
ҚҚС |
Имтиёзларни бекор қилиш |
Имтиёзлар бекор қилинади: |
|
ҚҚС |
Солиқдан озод қилиш |
Давлат мулки ва қишлоқ хўжалигига мўлжалланмаган бўш ер участкаларини реализация қилиш |
|
Акциз солиғи |
Мобиль алоқа |
Бекор қилинади (аввал 10%) |
|
Акциз солиғи |
Тамаки маҳсулотлари |
Адвалор қисми 10% бекор қилинади; 2025 йил 1 январдан маҳаллий ишлаб чиқарувчилар учун – 1 000 донаси учун 300 минг сўм; импорт қилувчилар учун – 1 000 донаси учун 330 минг сўм 2025 йил 1 июлдан – ягона ставка 340 минг сўм |
|
Акциз солиғи |
Этил спирти |
1 л учун 15 минг сўм (ягона ставка) |
|
Акциз солиғи |
Алкоголь маҳсулотлари |
Маҳаллий ишлаб чиқарувчилар учун – 1 л учун 44 минг сўм, импорт қилувчилар учун – 1 л учун 76 минг сўм |
|
Акциз солиғи |
Нефть маҳсулотлари |
10%га индексация |
|
Акциз солиғи |
Табиий газ |
20%дан 12%гача пасайтириш |
|
Акциз солиғи |
Алкоголсиз ичимликлар |
Шакар билан – 1 л учун 500 сўм, шакарсиз – |
|
Фойда солиғи |
Электрон тижорат |
7,5%дан 10%гача ошириш |
|
Айланмадан солиқ |
Электрон тижорат |
2%дан 3%гача ошириш |
|
ЖШДС |
Якка тартибдаги тадбиркорлар учун |
Қатъий ставкаларни 10%га индексация |
|
Ижтимоий солиқ |
Бозорлардаги ходимлар |
Йилига 2,2 млн сўмдан 375 минг сўмгача пасайтириш |
|
Ижтимоий солиқ |
Кам таъминланган оилалар |
Иш ҳақи 1,7 млн сўмдан бўлганда 1% |
|
Мол-мулк солиғи |
1 кв.м минимал қиймати |
Тошкентда – 3,3 млн сўм; Нукус ва вилоят марказларида – 2,2 млн сўм; бошқа аҳоли пунктларида – 1,3 млн сўм |
|
Ер солиғи |
Ставкалар |
10%га индексация |
|
Ер қаъридан фойдаланганлик учун солиқ |
Норуда материаллари |
Мармар – 1 куб м учун 20 минг сўм; гранит – |
|
Сув солиғи |
Саноат корхоналари |
10%га индексация |
|
ҚҚС ва ЖШДСдан ташқари барча солиқлар |
IT-парк резидентлари |
1. 2040 йилгача ҚҚС ва ЖШДСдан ташқари барча солиқлардан озод қилиш: |
Қўшимча муҳим ўзгаришлар:
1. 2025 йилдан бошлаб солиқ ставкалари ёки имтиёзлардаги барча ўзгаришлар фақат кейинги йил бошидан жорий этилиши керак.
2. Маҳаллий ҳокимият органларига ҳудудларнинг иқтисодий ривожланишини ҳисобга олган ҳолда айрим солиқ ставкаларини белгилаш ваколати берилади.
3. Сув тежовчи технологиялар учун рағбатлантирувчи коэффициентлар жорий этилади.
4. Кўчма савдо соҳасидаги ёш тадбиркорлар учун солиқ таътиллари ўрнатилади.