Хорижий компаниянинг Ўзбекистон Республикасидаги ваколатхонаси жисмоний шахслар конференция ва семинарларда иштирок этадиган вақт учун авиачипталар, яшаш, овқатланиш ҳақини тўлади. Жисмоний шахслар ваколатхонанинг ходимлари ҳисобланмайди. Улар орасида Ўзбекистон резидентлари ва норезидентлари ҳам бор.
Ваколатхона ходимлари ҳисобланмаган жисмоний шахслар учун конференция ва семинарларда иштирок этиш вақти учун авиачипталар, яшаш, овқатланиш ҳақи тўланганда қандай солиқ оқибатлари юзага келади?
– Хорижий компанияларнинг ваколатхоналари аниқ мақсадларга харажатларни амалга ошириш учун ушбу компаниялар томонидан молиялаштирилади. Аввалбошдан, компания ваколатхона ходимлари ҳисобланмайдиган жисмоний шахслар учун харажатларни (конференция ва семинарда иштирок этиш учун авиачипталарни сотиб олиш, яшаш, овқатланиш учун ҳақ) тўлашга рухсат беришини билиб олиш лозим. Мақсадли молиялаштиришда шундай харажатлар ҳам назарда тутилган бўлса, бу жисмоний шахслар учун моддий наф тарзидаги даромад ҳисобланади (Солиқ кодексининг 177-моддаси 1-қисми 1-банди). Ваколатхона жисмоний шахсларга даромад тўлаш манбаи ҳисобланади ва ушбу даромадларга ЖШДС солинади (Солиқ кодексининг 177-моддаси 1-қисми 1, 2-бандлари).
Жисмоний шахслар ваколатхона билан меҳнат муносабатларида бўлмаганлиги учун ушбу ваколатхона жисмоний шахсларнинг ёзма аризасига асосан ЖШДСни ушлаб қолмасликка ҳақлидир. Бунда жисмоний шахслар моддий наф тарзидаги даромадлар бўйича солиқ органлари декларация топшириш орқали ЖШДС тўлашлари шарт (Солиқ кодексининг 184-моддаси 3-қисми). Ваколатхона эса солиқ даври тугаганидан кейин 30 кун ичида солиқ инспекциясига тўлов манбаидан солиқ солинмаган моддий наф тарзида даромадлар олган жисмоний шахслар тўғрисида маълумотнома тақдим этиши лозим (Солиқ кодексининг 187-моддаси 1-қисми 1-банди).
Хорижий шахсларнинг моддий наф тарзидаги даромадларига ЖШДС солишда Ўзбекистон Республикаси билан тузилган халқаро шартномалар мавжуд бўлса уларнинг шартлари ҳисобга олинади (Солиқ кодексининг 194-моддаси 1-қисми). Бунинг учун хорижий жисмоний шахс Ўзбекистон Республикаси билан иккиёқлама солиш солишнинг олдини олиш тўғрисида халқаро шартнома тузган давлатнинг резиденти ҳисобланишини расман тасдиқлайдиган ҳужжатни тақдим этиши лозим.
Жавобни «Norma» МЧЖ экспертлари тайёрладилар.
