Товарлар божхонадан ўтказилгандан кейин, агар улар арз қилинган баҳода аллақачон реализация қилинган бўлса, божхоначилар божхона божи, акциз солиғи, ҚҚС ва божхона йиғимларини қўшимча равишда тўлашни талаб қилишга ҳақлими?
Татьяна Я.,
ХК бош бухгалтери.
– Товарлар эркин муомалага чиқариб юборилгандан кейин божхона органининг божхона тўловларини қўшимча равишда тўлаш талаби тўғри. Божхона кодексининг 320-моддасида қайд этилганидек, товарнинг божхона қийматига ва (ёки) божхона тўловларига тузатишлар киритиш (бундан кейин – БҚБТТ) божхона расмийлаштируви вақтида ҳам, товар чиқариб юборилганидан кейин ҳам амалга оширилиши мумкин.
Товар чиқариб юборилганидан кейин унинг божхона қийматига ва (ёки) божхона тўловларига қуйидаги ҳолларда тузатишлар киритилади, агар:
● шартли чиқариб юборилган товарга нисбатан унинг узил-кесил божхона қиймати декларантнинг ёки божхона брокерининг қўшимча ахбороти асосида аниқланса ёхуд декларант ёки божхона брокери БКнинг 321-моддасига мувофиқ божхона органи томонидан аниқланган божхона қийматини қабул қилса;
● товарни декларациялашда содир этилган, товарнинг божхона қийматининг ва (ёки) божхона тўловларининг миқдорига таъсир кўрсатган техник хатолар аниқланган бўлса;
● ҳужжатларнинг кейинги текшируви пайтида товарнинг божхона қийматига ва (ёки) божхона тўловларининг миқдорига таъсир кўрсатган нотўғри декларациялаш аниқланган бўлса;
● маълум қилинган божхона қийматининг божхона ҳудудига олиб кирилган ёки ушбу ҳудуддан олиб чиқилган товарнинг миқдори ва (ёки) сифати контракт (шартнома, келишув) шартларидан четга чиқиши туфайли товарнинг ҳақиқий қийматига мос эмаслиги БЮДни қабул қилиш санасида аниқланган бўлса. Божхона кўздан кечируви далолатномаси, шунингдек контракт (шартнома, келишув) тарафлари ўртасида келишилган, божхона тўловлари ундирилмайдиган товар бўйича – товарнинг миқдорига оид эътироз ёки божхона тўловлари ундириладиган товарлар бўйича – экспертиза хулосаси товарнинг мос эмаслигини тасдиқловчи ҳужжатлар ҳисобланади;
● божхона тўловларининг суммалари қайтарилишига ёки қўшимча тўланишига олиб келадиган ёки товарнинг божхона қиймати миқдорига таъсир кўрсатган бошқа асослар юзага келган бўлса.
Агар БҚБТТ божхона тўловларини тўлаш бўйича қарздорликнинг пайдо бўлишига олиб келган бўлса, ана шу қарздорлик суммасига БКнинг 349-моддасида назарда тутилган тартибда пеня ҳисобланади.
Тузатишлар киритиш декларант ёки божхона брокери томонидан божхона органига унинг тегишли шаклини тақдим этиш орқали маълум қилинади, бу шакл божхона декларациясининг ажралмас қисми бўлиб, унинг маълумотларига товарнинг божхона қиймати ва (ёки) божхона тўловлари бўйича тузатишлар киритилади.
Агар декларант ёки божхона брокери божхона органи томонидан киритилган тузатишларга рози бўлмаса, у божхона органи томонидан қайта ҳисоб-китоб қилинган товарларнинг божхона қиймати ва (ёки) божхона тўловлари кўрсатилган унинг шаклини имзоламасликка ҳақли. Бу ҳолда декларант ёки божхона брокери БҚБТТ сабабларини тушунтириб беришни божхона органидан талаб қилиш ҳуқуқига эга.
Маълумот учун. Декларант ёки божхона брокери томонидан божхона органига сўров юборилиши божхона тўловларини тўлашдан озод этмайди.
БҚБТТ шакли, шунингдек Товарнинг божхона қийматига ва (ёки) божхона тўловларига тузатишлар киритишни тўлдириш тартиби тўғрисидаги йўриқнома (АВ томонидан 14.03.2017 йилда 2867-сон билан рўйхатдан ўтказилган) ДБҚнинг қарори билан тасдиқланган.
Божхона расмийлаштируви учун ҳужжатлар қабул қилинганидан кейин божхона органи томонидан товарнинг божхона қийматига ва (ёки) божхона тўловларига тузатишлар киритилиши устидан декларант ёки божхона брокери белгиланган тартибда шикоят қилиши мумкин.
«Божхона» бўлимини махсус мухбиримиз Гулнора АБДУНАЗАРОВА олиб боради.
