Бизнинг МЧЖ мол-мулкини рақобатчига сотмоқчи. Мазкур битим йирик битим мақомига мослигини ҳисобга олиб, биз уни амалга ошириш тўғрисида қарор қабул қилиш учун иштирокчиларнинг умумий йиғилишини ўтказдик. Иштирокчилардан бири МЧЖ мол-мулкини бозор баҳосидан анча кам нархда рақобатчига сотишга овоз берди. Мен устав капиталининг 20%лик улушига эгалик қиладиган иштирокчилардан бири сифатида мазкур иштирокчининг ҳаракатларига йўл қўйиб бўлмайди деб ҳисоблайман. Унинг йиғилишда аввал-бошдан жамият учун фойдали бўлмаган қарорга овоз бериши мазкур иштирокчини МЧЖдан менинг талабимга кўра чиқариш учун асос бўла оладими?
— Ҳатто устав капиталида 20%лик улушга эга бўлган МЧЖ иштирокчисининг талаби йиғилишда аввал-бошдан жамият учун фойдали бўлмаган қарор учун овоз берган (сизнинг ҳолатда МЧЖ мол-мулкини рақобатчига бозор баҳосидан анча кам нархда сотиш бўйича йирик битимни маъқуллагани учун) бошқа иштирокчини МЧЖдан чиқариш учун асос ҳисобланмайди.
“Масъулияти чекланган ҳамда қўшимча масъулиятли жамиятлар тўғрисида”ги Қонуннинг (6.12.2001 йилдаги 310-II-сон, бундан кейин – МЧЖ тўғрисидаги Қонун) 8-моддасига мувофиқ жами улушлари жамият устав капиталининг камида 10%ини ташкил этадиган жамият иштирокчилари ўз мажбуриятларини қўпол бузаётган ёхуд ўз ҳаракатлари (ҳаракатсизлиги) билан жамиятнинг фаолият кўрсатишига имкон бермаётган ёки уни жиддий тарзда қийинлаштираётган иштирокчини жамиятдан суд тартибида чиқарилишини талаб қилишга ҳақлидирлар.
МЧЖ тўғрисидаги Қонуннинг 44-моддасига кўра бундай битимларни тузиш тўғрисидаги қарор қабул қилинадиган кундан олдинги охирги ҳисобот даври учун бухгалтерия ҳисоботлари маълумотлари асосида аниқланган жамият мол-мулки қийматининг 25%идан ортиқ қийматга эга бўлган мол-мулкни жамиятнинг олиши, тасарруфидан чиқариши ёки жамият бевосита ёхуд билвосита мол-мулкни тасарруфидан чиқариши эҳтимоли билан боғлиқ бўлган битим ёки ўзаро боғлиқ бир неча битим йирик битим деб ҳисобланади. Албатта, агар жамият уставида йирик битимнинг анча юқори миқдори назарда тутилган бўлмаса. Бироқ жамиятнинг одатдаги хўжалик фаолияти жараёнида тузиладиган битимлар йирик битимлар деб эътироф этилмайди.
Йирик битимни маъқуллаш тўғрисидаги қарор жамият иштирокчиларининг умумий йиғилиши томонидан қабул қилинади.
Иштирокчининг жамият фаолиятига имкон бермайдиган ёки уни жиддий равишда қийинлаштирадиган ҳаракатлари ёки ҳаракатсизлиги деганда, хусусан, жамият иштирокчиларининг умумий йиғилишида иштирок этишдан узрли сабабларсиз мунтазам равишда бош тортиб, жамиятни унинг барча иштирокчилари якдиллигини талаб қиладиган масалалар бўйича қарор қабул қилиш имкониятидан маҳрум қиладиган ҳаракатни тушуниш керак.
Жамият иштирокчиси йўл қўйган ҳуқуқбузарлик қўпол ҳуқуқбузарлик ҳисобланиши масаласини ҳал этишда унинг айбдорлик даражасини, жамият учун салбий оқибатлар бошланиши (бошланиши мумкинлиги)ни эътиборга олиш керак.
Сизнинг хатингизда МЧЖ бошқа иштирокчисининг овоз бериши жамият учун аввал-бошдан фойдасиз оқибатларга олиб келган ёки олиб келмаганлиги аниқ эмас.
Фикримизча, иштирокчиларнинг умумий йиғилишида иштирок этиш ва кун тартибининг масалалари бўйича маълум тарзда овоз бериш жамият иштирокчисининг қонуний ҳуқуқидир ва у ўз ҳолича мазкур йиғилишда иштирок этган иштирокчиларни жамиятдан чиқариш учун асос ҳисобланмайди.
Кўчмас мулкни бошқа шахсларга ўтказиш бўйича битимларни маъқуллаб иштирокчининг овоз бериши унга Фуқаролик кодекси ва МЧЖ тўғрисидаги Қонун тақдим этган ҳуқуқдир.
Бундай битимларни маъқуллаш натижасида жамият ишлаб чиқариш фаолиятида фойдаланиладиган мол-мулкдан маҳрум бўлиши ҳолати эса ҳали келгусида унинг фаолиятини албатта тугатиш кераклигидан гувоҳлик бермайди. Унда мазкур мол-мулк бўлишини талаб қилмайдиган бошқа рухсат берилган тадбиркорлик тури билан шуғулланиш имконияти сақланади.
