Акциядорлик жамияти қайта ташкил этиш чоғида таркибини ва штат жадвалини ўзгартирган ҳолда ўзининг таркибий унитар корхоналари ва МЧЖни ягона ишлаб чиқариш АЖга қўшиб олишни режалаштирмоқда. Яъни АЖ бошқарув ва назорат органидан ишлаб чиқариш корхонасига айланмоқда, унитар корхоналарнинг барча функциялари унга ўтмоқда.
Бунда АЖнинг ташкилий-ҳуқуқий шакли ўзгарадими?
Р.Қосимова.
– Агар акциядорларнинг умумий йиғилиши акциядорлик жамиятини ўзгартириш шаклида қайта ташкил этиш тўғрисида қарор қабул қилмаган бўлса, АЖнинг ташкилий-ҳуқуқий шакли ўзгармайди.
Қайта ташкил этишнинг бир нечта шакли мавжуд: қўшиб юбориш, қўшиб олиш, бўлиш, ажратиб чиқариш, ўзгартириш (ФКнинг 49-моддаси). Қўшиб олиш ва ўзгартириш шаклида қайта ташкил этиш ҳолатларини кўриб чиқамиз.
Сизнинг ҳолатда қўшиб олиш шаклида қайта ташкил этиш тўғрисида қарор қабул қилинган. Бир ёки бир нечта юридик шахс фаолиятини тугатиб, уларнинг ҳуқуқ ва мажбуриятларини бошқа юридик шахсга ўтказиш жамиятни қўшиб олиш деб эътироф этилади.
АЖнинг ташкилий-ҳуқуқий шаклини ўзгартириш ҳақида сўз борганда, акциядорларнинг умумий йиғилиши ўзгартириш шаклида қайта ташкил этиш тўғрисида қарор қабул қилган бўларди. Айни ўзгартиришда юридик шахснинг ташкилий-ҳуқуқий шакли бошқасига ўзгаради. Агар бундай қарор бўлмаса, иштирокчиларда АЖнинг ташкилий-ҳуқуқий шаклини ўзгартириш нияти бўлмаган.
Ҳужжатларни лозим даражада расмийлаштириш учун қўшиб олиш шаклида қайта ташкил этиш масаласини кўраётганда кун тартибига қуйидаги масалаларни киритишни тавсия этамиз:
1) қайта ташкил этилаётган АЖнинг ташкилий-ҳуқуқий шакли сақланиши ёки ўзгариши;
2) АЖ билан унга қўшиб олинаётган юридик шахслар (унитар корхоналар ва МЧЖ) ўртасида қўшиб олиш шартномаси тузилиши, сабаби қонун ҳужжатларида уни тузиш талаб этилади.
Шартномада қўшиб олиш тартиби ва шартлари, шунингдек қўшиб олинаётган жамиятнинг акцияларини (улушларини) жамиятнинг акциялари ва (ёки) улушига айирбошлаш тартиби белгиланган бўлиши керак («Акциядорлик жамиятлари ва акциядорларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тўғрисида»ги Қонуннинг 94-моддаси).
Қўшиб олинаётган юридик шахсларнинг ваколатли органлари жамиятларни қайта ташкил этиш, қўшиб олиш шартномасини имзолаш ва топшириш далолатномасини тасдиқлаш тўғрисида қарор қабул қилишлари керак.
Корхоналар АЖга қўшилганида, уларнинг барча ҳуқуқ ва мажбуриятлари топшириш далолатномасига мувофиқ унга ўтади (ФКнинг 50-моддаси 2-қисми). Ишлаб чиқариш функцияларининг АЖга ўтиши қонун ҳужжатларига зид эмас, сабаби жамият хўжалик фаолиятини амалга оширувчи тижорат ташкилоти ҳисобланади.
Сабоҳат Султонова, «Norma Online» эксперти.
