Norma.uz
Норма маслахатчи / 2021 йил / № 03-04 / Мутахассис тушунтиради

Асосий фондларни мажбурий қайта баҳолаш бекор қилинишининг – Мол-мулк солиғи бўйича бўнак тўловлари ҳисобига таъсири

 

2021 йил 1 январдан бошлаб барча хўжалик юритувчи субъектлар учун асосий воситаларни ҳар йилги мажбурий қайта баҳолаш бекор қилинган (30.12.2020 йилдаги ПҚ-4938-сон қарорнинг 9-б.). Бу 2021 йилда юридик шахслар мол-мулкига солинадиган солиқ бўйича бўнак тўловлари ҳисоб-китобида қандай акс этишини МВ Солиқ-божхона сиёсати ва даромадларни прогнозлаштириш департаменти ресурс солиқлари ва бошқа даромадлар методологияси бўлими бошлиғи Зарема Меналиева тушунтирди:

 

– 2021 йил 1 январдан бошлаб солиқ ҳисобида амортизацияга харажатлар асосий воситаларнинг қайта баҳолашни ҳисобга олмаган бошланғич қийматидан аниқланади (СК 306-м. 4-қ.). Ушбу норма фақат фойда солиғига тааллуқли.

Бунда мол-мулк солиғи ҳисоб-китоби тартиби ўзгармайди. Улар учун мол-мулк солиғи бўйича солиқ базаси ўртача йиллик қолдиқ қийматидан келиб чиқиб аниқланадиган объектлар бўйича ҳисоб-китоб асосида, илгаригидек – кўчмас мулкнинг қолдиқ қиймати. Уни аниқлашда қайта баҳолаш натижалари ҳисобга олинади.

Асосий воситаларни қайта баҳолаш – бу АВ тиклаш қийматини ҳозирги бозор нархлари даражасига мослаш мақсадида уларни вақти-вақти билан аниқлаштиришдир (АВ томонидан 20.01.2004 йилда 1299-сон билан рўйхатдан ўтказилган 5-сон БҲМСнинг 24-б.). Шу боис, асосий фондларни мажбурий қайта баҳолаш бекор қилинганига қарамай, агар уларнинг ҳисоб сиёсатида бу назарда тутилган бўлса, корхоналар уни амалга оширишлари мумкин.

Бино ва иншоотлар, темир йўллар, магистраль қувурлар, алоқа ва электр узатиш линиялари, шунингдек мазкур объектларнинг ажралмас технологик қисми бўлган иншоотлар бўйича солиқ базаси ушбу объектларнинг ўртача йиллик қолдиқ қийматидир.

Солиқ солиш объектларининг ўртача йиллик қолдиқ қиймати солиқ давридаги ҳар бир ойнинг охирги кунидаги ҳолатга кўра солиқ солиш объектларининг қолдиқ қийматларини қўшишдан олинган сумманинг ўн иккидан бир қисми сифатида ортиб борувчи якун билан аниқланади.

Бунда қолдиқ қиймат мол-мулкнинг бошланғич (тикланиш) қиймати билан ҳисоб сиёсатида белгиланган усуллардан фойдаланилган ҳолда ҳисоблаб чиқилган амортизация миқдори ўртасидаги фарқ сифатида аниқланади (СК 412-м. 1-қ. 1-б.; 413-м. 1-қ.).

Амортизация – фойдали хизмат муддати мобайнида активнинг амортизацияланадиган қийматини харажатларга ўтказиш. Ўз навбатида, амортизацияланадиган қиймат тахмин қилинаётган (баҳоланган) тугатиш қийматини чегирган ҳолда кўрсатилган активнинг бошланғич (тиклаш) қиймати суммасига тенг (5-сон БҲМСнинг 3-б. «в» кичик б.; 29-46-б.).

Бинобарин, сиз 2021 йил 1 январь ҳолати бўйича асосий воситаларни қайта баҳолашни амалга оширган бўлсангиз, мол-мулк солиғи бўйича бўнак тўловлари ҳисоб-китобида уларнинг тикланган (қайта баҳоланган) ҳисобга олинг.

 

Мисол. 2021 йил учун мол-мулк солиғи бўйича бўнак тўловлари ҳисоб-китоби

Айланмадан солиқ тўловчи бўлмаган корхона балансида бошланғич (тикланиш) қиймати 1.01.2021 йил ҳолати бўйича қайта баҳолашни ҳисобга олган ҳолда 716 200 000 сўм бўлган бинога эга. Тугатиш қиймати мавжуд эмас.

Жамғарилган эскириш қайта баҳолашни ҳисобга олган ҳолда – 21 486 000 сўм. Амортизация нормаси – йилига 3%.

Ой

 

Бошланғич (тикланиш) қиймати

 

Бир ойлик амортизация

 

Жамғарилган эскириш

 

Қолдиқ қиймат

 

Январь

 

716 200 000

 

1 790 500

 

23 276 500

 

692 923 500

 

Февраль

 

716 200 000

 

1 790 500

 

25 067 000

 

691 133 000

 

Март

 

716 200 000

 

1 790 500

 

26 857 500

 

689 342 500

 

Апрель

 

716 200 000

 

1 790 500

 

28 648 000

 

687 552 000

 

Май

 

716 200 000

 

1 790 500

 

30 438 500

 

685 761 500

 

Июнь

 

716 200 000

 

1 790 500

 

32 229 000

 

683 971 000

 

Июль

 

716 200 000

 

1 790 500

 

34 019 500

 

682 180 500

 

Август

 

716 200 000

 

1 790 500

 

35 810 000

 

680 390 000

 

Сентябрь

 

716 200 000

 

1 790 500

 

37 600 500

 

678 599 500

 

Октябрь

 

716 200 000

 

1 790 500

 

39 391 000

 

676 809 000

 

Ноябрь

 

716 200 000

 

1 790 500

 

41 181 500

 

675 018 500

 

Декабрь

 

716 200 000

 

1 790 500

 

42 972 000

 

673 228 000

 

Жами:

 

 

 

 

 

 

 

8 196 909 000

 

 

 

Мўлжалланаётган ўртача йиллик қолдиқ қиймат 683 075 750 сўмни (8 196 909 000 / 12) ташкил этади.

2021 йил учун мўлжалланаётган мол-мулк солиғи суммаси: 683 075 750 х 2% = 13 661 515 сўм.

1 138 460 сўм (13 661 515 / 12) миқдоридаги ҳар ойлик бўнак тўловлари ҳар ойнинг 10-санасидан кечиктирмай тўланиши керак.

Прочитано: 562 раз(а)

В этой теме действует премодерация комментариев.
Вы можете оставить свой комментарий.

info!Оставляя свой комментарий на сайте, Вы соглашаетесь с нашими Правилами их размещения.
Гость_
Антибот:

Агар сиз хато топсангиз, хатоли матндаги жумлани белгиланг ва Ctrl+Enter ни босинг.
Сайт разработан в ООО «NORMA», зарегистрирован в Узбекском агентстве по печати и информации 01.06.2018г.
Регистрационное свидетельство № 0406.
Адрес: Узбекистан, 100105, г. Ташкент, Мирабадский р-н, ул. Таллимаржон, 1/1.
Тел. (998 78) 150-11-72. Call-центр:1172. E-mail: admin@norma.uz
Копирование материалов сайта без согласования с администрацией ресурса запрещено.
© ООО «NORMA», 2007-2024 г. Все права защищены.
18+   Яндекс.Метрика