Айрим экспортчилар сентябрь ойи учун ҚҚС бўйича Ҳисоб-китобни топширганда ёқимли шокни бошдан кечирдилар. Улар илгари амалда бўлган, ўз ҳисобларига тушмаган валюта суммаларидан ҳисобга олиш мумкин бўлмаган нормага кўра солиқни ҳисобладилар. Дастур эса бу гал уларга ушбу ҳисобга олишни тақдим этди. Бу сафар электрон ҳисобдорлик бўйича ахборот тизими ҳақ бўлиб чиқди. Вазиятни Гулнора ЭРГАШЕВА изоҳлаб берди.
– Мен шундай солиқ тўловчиларга маслаҳат берганман. Улар ҳисоботга қандай қилиб ўзгартиш киритиш мумкинлиги бўйича савол бериб қўнғироқ қилишади – ахир, бюджетга юз миллионлаб маблағ тушмайди ва оқибатда ҳисоб-китобни қайтадан топширишга, жарима тўлашга мажбур бўлишдан улар хавотирда.
Аслида эса муаммога ўрин йўқ! Президентнинг 24.08.2021 йилдаги «Қўшилган қиймат солиғи маъмуриятчилигини такомиллаштириш тўғрисида»ги ПҚ-5231-сон қарорининг 1-2-бандларида назарда тутилган норма шундай ишлайди.
2021 йил 1 октябрдан Ўзбекистоннинг тижорат банкларидаги солиқ тўловчилар ҳисобрақамига валюта тушуми тушишидан қатъий назар экспорт қилинадиган товарлар учун қўлланадиган, аниқ олинган товарлар (хизматлар) бўйича тўланиши лозим (тўланган) ҚҚС суммасини ҳисобга олиш тартиби киритилган.
Мазкур имконият қуйидаги:
● ўтган йилги валюта тушумининг ўз вақтида тушишини таъминлаб берган;
● экспорт шартномалари бўйича муддати ўтган дебиторлик қарзларига эга бўлмаган тартиб-интизомли ҚҚСни тўловчиларга татбиқ этилади.
ДСҚда аниқлик киритишларича, ахборот тизими учун тартиб-интизомли солиқ тўловчилар рўйхати СКга мувофиқ манбалардан солиқ органларига келиб тушган маълумотлар асосида шакллантирилган.
Айрим солиқ тўловчилар мазкур рўйхатни эълон қилишни таклиф этадилар, бу ортиқча, деб ўйлайман. Мезонлар аниқ белгиланган, у ҳисобга олинишга ҳақлими ёки йуқми – ҳаммага тушунарли.
Агарда дастур тўғри ишламай қолса, ҳисобга олинган жойдаги солиқ органига ариза билан мурожаат қилиш мумкин.
Ҳар қандай вазиятда валюта тушуми товарларнинг «экспорт» божхона режимида чиқарилишидан бошлаб 180 кун давомида Ўзбекистоннинг тижорат банкларидаги экспортчи ҳисоб рақамига тушиши лозим. Акс ҳолда ҳисобга олинган ҚҚС ёки унинг тегишли қисми автоматик тарзда ҳисобдан чиқарилади (ПҚ-5231-сон қарор 2-б.).
Олег ГАЕВОЙ тайёрлади.