Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг қарори
Ўзбекистон Республикаси Президентининг «Божхона маъмуриятчилигини ислоҳ этиш ва Ўзбекистон Республикаси давлат божхона хизмати органлари фаолиятини такомиллаштириш тўғрисида» 2020 йил 5 июндаги ПФ-6005-сон Фармони ижроси юзасидан, шунингдек, божхона маъмуриятчилигини ислоҳ этиш, божхона юк операцияларини амалга оширишни самарали тартибга солиш мақсадида Вазирлар Маҳкамаси қарор қилади:
1. Қуйидагиларни назарда тутувчи Божхона назорати остидаги товарларга нисбатан юк операцияларини амалга ошириш тартиби тўғрисидаги низом 1-иловага мувофиқ тасдиқлансин:
божхона назорати остида етказилган товарлар бўйича юк операцияларини амалга ошириш тартиби;
божхона назорати остидаги товарлар бўйича амалга ошириладиган юк операцияларини назорат қилиш;
божхона омборларида товарлар ҳаракати тизими;
божхона омборида юк операцияларини амалга оширишда божхона омбори эгасининг ҳамда унинг ваколатли шахсининг ҳуқуқ ва мажбуриятлари.
2. Белгилансинки:
а) қуйидаги товарларга нисбатан божхона омбори ҳудудида ўтказиладиган юк операцияларида божхона органи мансабдор шахси иштирок этиши шарт:
қонунчилик ҳужжатларига мувофиқ божхона ҳудудига олиб кирилиши ва божхона ҳудудидан олиб чиқилиши (муомаласи, фойдаланилиши ва тасарруф этилиши) тақиқланган ёхуд чекланган товарлар;
божхона омбори ҳисобланмайдиган жойга божхона омбори божхона режимида жойлаштирилиши кўзда тутилган товарлар;
Ўзбекистон Республикаси Президентининг ҳужжатлари ёки Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг қарорлари асосида бериладиган лицензиялар ва рухсатномалар бўйича экспорт-импорт қилинадиган махсус товарлар;
транзит тарзда олиб ўтиладиган товарлар;
ҳарбий юклар, шу жумладан, қурол-яроғ, ҳарбий техника ва ўқ-дорилар, радиоактив материаллар;
инсонпарварлик ёрдами, техник кўмак сифатида ва грантлар ҳисобидан олиб кириладиган товарлар;
олиб кирилаётган Ўзбекистон Республикаси миллий валютаси, валюта қимматликлари;
ҳар қандай ҳолатдаги қимматбаҳо металлар ва қимматбаҳо тошлар ҳамда улардан ясалган буюмлар (хом (табиий) ва ишлов берилган шаклда, аффинланган, хом ашёлар, эритмалар, ярим тайёр маҳсулотлар, саноат маҳсулотлари, кимёвий бирикмалар, ломлар ва ишлаб чиқаришдан қолган чиқинди шаклида);
маданий бойликлар;
б) божхона омбори ҳудудида ўтказиладиган юк операциялари лицензия талаблари ва шартлари асосида жиҳозланган видеокузатув тизими назорати остида божхона омбори эгаси ёки унинг ваколатли шахсининг бевосита иштирокида амалга оширилади;
в) божхона омбори эгаси ёки унинг ваколатли шахси божхона назорати остидаги товарлар ва (ёки) транспорт воситаларига нисбатан амалга ошириладиган юк операцияларида аниқлаган ҳар қандай тафовутлар ва номувофиқликлар тўғрисида божхона органини хабардор қилади.
3. Ўзбекистон Республикаси Давлат божхона қўмитаси:
а) божхона назорати остидаги товарларга нисбатан юк операцияларини мавжуд автоматлаштирилган ахборот тизимларида электрон бошқаришни жорий этиш ва ишга тушириш бўйича буюртмачи, шунингдек, кейинчалик ўз маблағлари ҳисобидан қўллаб-қувватловчи этиб белгилансин;
б) икки ой муддатда божхона назорати остидаги товарларга нисбатан юк ва бошқа операцияларни электрон бошқаришни жорий этиш бўйича техник ҳужжатни ишлаб чиқиб, ваколатли давлат органларида экспертизадан ўтказсин ҳамда қарор кучга киргунига қадар унинг ишга туширилишини таъминласин;
в) божхона омбори, эркин омбор ва бож олинмайдиган савдо дўкони фаолиятини лицензиялашда уларга жойлаштирилиши мумкин бўлган товарлар ҳажмидан келиб чиқиб, божхона тўловларини таъминлаш миқдорларини ошириш бўйича асослантирилган таклифларни бир ой муддатда Вазирлар Маҳкамасига киритсин.
4. Ўзбекистон Республикаси Ҳукуматининг 2-иловага** мувофиқ айрим қарорларига ўзгартириш ва қўшимчалар киритилсин.
5. Ўзбекистон Республикаси Давлат божхона қўмитаси манфаатдор вазирлик ва идоралар билан биргаликда ўзлари қабул қилган норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни икки ой муддатда ушбу қарорга мувофиқлаштирсин.
6. Мазкур қарор расмий эълон қилинган кундан эътиборан уч ой ўтгач кучга киради.
7. Ушбу қарорнинг бажарилишини назорат қилиш Ўзбекистон Республикаси Бош вазирининг молия-иқтисодиёт ва камбағалликни қисқартириш масалалари бўйича ўринбосари – иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазири Ж.А.Қўчқоров ва Ўзбекистон Республикаси Давлат божхона қўмитаси раиси М.Б.Азимов зиммасига юклансин.
Ўзбекистон Республикасининг Бош вазири
А.АРИПОВ.
Тошкент ш.,
2021 йил 20 август
531-сон.
ЎзР ВМнинг 2021 йил 20 августдаги 531-сон қарорига
1-ИЛОВА
БОЖХОНА НАЗОРАТИ ОСТИДАГИ ТОВАРЛАРГА НИСБАТАН ЮК ОПЕРАЦИЯЛАРИНИ АМАЛГА ОШИРИШ ТАРТИБИ ТЎҒРИСИДА
НИЗОМ
1-БОБ. УМУМИЙ ҚОИДАЛАР
1. Ушбу Низом божхона назорати остидаги товарларга нисбатан юк операцияларини амалга ошириш тартибини белгилайди.
2. Мазкур Низомда қуйидаги асосий тушунчалар қўлланилади:
ахборот тизими – божхона назорати остидаги товарлар бўйича амалга ошириладиган маълум юк операцияларини қайд этиш, кузатиш, қайта ишлаш, электрон ҳисобини юритишга мўлжалланган божхона органларининг автоматлаштирилган ахборот тизими;
божхона назорати зонаси – Ўзбекистон Республикаси Божхона кодексига (кейинги ўринларда – Божхона кодекси) мувофиқ божхона ҳудудининг божхона тўғрисидаги қонунчилик ҳужжатларига риоя этилишини таъминлаш мақсадида ташкил қилинадиган, махсус ажратиб ва белгилаб қўйилган қисми;
божхона омбори ҳудуди – божхона омбори ўрни ва унга бевосита туташ бўлган, лицензия талаблари ва шартларига кўра махсус ажратилган ҳамда белгилаб қўйилган божхона назорати зонаси ҳисобланадиган юк операциялари амалга ошириладиган ҳудуд;
божхона омборининг ваколатли шахси – меҳнат шартномаси асосида божхона омбори (юридик шахс) манфаатларидан келиб чиқиб, унинг номидан ҳаракат қилувчи шахс;
ваколатли шахс – товар ва (ёки) транспорт воситаси эгаси ёки товарга ва (ёки) транспорт воситасига нисбатан божхона тўғрисидаги қонунчилик ҳужжатларига мувофиқ ваколатларга эга бўлган ёхуд товар ва (ёки) транспорт воситаси эгаси номидан тегишли шартнома ёки ишончнома асосида иш кўрувчи шахс;
қайта юклаш операцияси – божхона назорати остидаги товарларни бир транспорт воситасидан бошқа транспорт воситасига ёки ушбу транспорт воситасига қайта юклаш (транспорт воситаси юк хонасини очмасдан қайта юклаш бундан мустасно);
товарлар бўйича амалга ошириладиган бошқа операциялар – Божхона кодексига мувофиқ ташувчи, ваколатли шахс ва божхона омбори эгаси ёки унинг ваколатли шахси томонидан божхона назорати остидаги товарлар ва (ёки) транспорт воситаларига нисбатан амалга ошириладиган операциялар, божхона органлари мансабдор шахслари томонидан амалга ошириладиган божхона операциялари бундан мустасно;
товарлар ҳаракати тизими – божхона омборларида божхона назорати остидаги товарларнинг муайян мақомга эга бўлган ҳолати ва ҳаракати кетма-кетлиги;
товарни етказиб беришнинг назорат ҳужжати – божхона ҳудуди бўйлаб божхона назорати остида ташиладиган товарлар ва транспорт воситалари тўғрисидаги маълумотларни ўз ичига олган, товар келиб тушадиган божхона органигача етказиб берилганлиги назоратини божхона органлари томонидан амалга ошириш учун зарур бўлган ҳужжат;
товарни чиқариб юбориш – божхона расмийлаштирувини якунловчи ва маълум қилинган божхона режими шартларидан келиб чиқиб товарлардан фойдаланишга ва (ёки) уларни тасарруф этишга рухсат берилганлигини ифодаловчи божхона органларининг ҳаракати;
тушириш операцияси – божхона назорати остидаги товарларни қўйилган божхона идентификация воситаларини олиб ташлаган ҳолда транспорт воситасидан тушириш (қайта юклаш мақсадида транспорт воситаси юкхонасини очмасдан тушириш бундан мустасно);
юк операциялари – божхона назорати остида турган товарларни ва (ёки) транспорт воситаларини ташиш, юклаш, тушириш, қайта юклаш, уларнинг бузилган ўровларини тўғрилаш, уларни ўраш, қайта ўраш ва ташиш учун қабул қилиш.
3. Қуйидаги товарлардан ташқари бошқа товарларга нисбатан божхона омбори ҳудудида ўтказиладиган юк операцияларини божхона органи мансабдор шахсининг иштирокисиз амалга оширишга рухсат берилади:
қонунчилик ҳужжатларига мувофиқ божхона ҳудудига олиб кирилиши ва божхона ҳудудидан олиб чиқилиши (шунингдек, муомаласи, фойдаланилиши ва тасарруф этилиши) тақиқланган ёхуд чекланган товарлар;
божхона омбори ҳисобланмайдиган жойга божхона омбори божхона режимида жойлаштирилиши назарда тутилган товарлар;
Ўзбекистон Республикаси Президентининг ҳужжатлари ёки Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг қарорлари асосида бериладиган лицензиялар ва рухсатномалар бўйича экспорт-импорт қилинадиган махсус товарлар;
транзит тарзда олиб ўтиладиган товарлар;
ҳарбий юклар, шу жумладан, қурол-яроғ, ҳарбий техника ва ўқ-дорилар, радиоактив материаллар;
инсонпарварлик ёрдами, техник кўмак сифатида ва грантлар ҳисобидан олиб кириладиган товарлар;
олиб кирилаётган Ўзбекистон Республикаси миллий валютаси, валюта қимматликлари;
ҳар қандай ҳолатдаги қимматбаҳо металлар ва қимматбаҳо тошлар ҳамда улардан ясалган буюмлар (хом (табиий) ва ишлов берилган шаклда, аффинланган, хом ашёлар, эритмалар, ярим тайёр маҳсулотлар, саноат маҳсулотлари, кимёвий бирикмалар, ломлар ва ишлаб чиқаришдан қолган чиқинди шаклида);
маданий бойликлар.
4. Ўзбекистон Республикаси божхона ҳудудига олиб кирилган божхона назорати остидаги товарлар ортилган транспорт воситалари божхона омбори ҳудудига етказилади.
Транспорт турига қараб, бевосита божхона омборига етказиб бериш имкони бўлмаганда, товарлар автотранспорт воситаларига қайта юкланган ҳолда божхона омбори ҳудудига етказилади.
Божхона назорати зонасига етказилиб йигирма тўрт соат ичида чиқариб юборилган, шунингдек, божхона омбори ҳисобланмайдиган жойда турган ҳолда божхона омбори божхона режимига жойлаштиришга рухсат берилган товарларни божхона омбори ҳудудига етказиш талаб этилмайди.
5. Божхона режимига жойлаштирилмаган божхона назорати остидаги товарларнинг юк операцияларини амалга ошириб қабул қилинган ҳолатида тўлиқ сақланишини таъминлаш учун қуйидагилар жавобгар ҳисобланади:
божхона назорати остида ташиладиган товарлар божхона омбори эгаси ёки ваколатли шахс томонидан қабул қилиб олингунга қадар – ташувчи;
божхона назорати остида ташиладиган товарлар туширилиб, бошқа транспорт воситаларига қайта ортилганда – ушбу товарларни божхона назорати остида бундан буён ташиш учун қабул қилиб олган ташувчи;
товарлар божхона омбори ҳудудига қабул қилиб олинган пайтдан бошлаб чиқариб юборилгунга қадар – божхона омбори эгаси ёки унинг ваколатли шахси;
товарларни божхона омбори ҳисобланмайдиган жойга жойлаштиришга рухсат берилган вақтдан бошлаб чиқариб юборилгунга қадар – товарларни бундай жойларга жойлаштирган шахс;
божхона назорати остидаги товарлар ортилган транспорт воситалари божхона назорати зонасига жойлаштирилганда – божхона назорати зонасига жавобгар шахс.
6. Товарлар бўйича амалга ошириладиган юк ва бошқа операцияларда товарларнинг Ташқи иқтисодий фаолият товар номенклатураси кодининг ўнта белгили даражаси ўзгариши билан боғлиқ хусусиятлари ва сифат кўрсаткичлари ўзгармаслиги лозим.
7. Агар амалга ошириладиган операциялар товарларнинг кейинги божхона назоратини амалга ошириш имкони бўлмаслигига олиб келса, божхона органи ушбу товарлар бўйича юк ва бошқа операцияларни амалга оширишни тақиқлашга ҳақли.
8. Божхона назорати остида етказилган товарлар бўйича юк операциялари ушбу Низомга 1-иловадаги*** схемага мувофиқ амалга оширилади.
2-БОБ. БОЖХОНА НАЗОРАТИ ОСТИДА ЕТКАЗИЛГАН ТОВАРЛАР БЎЙИЧА ЮК ОПЕРАЦИЯЛАРИНИ АМАЛГА ОШИРИШ
9. Товарлар божхона омборига етказиб берилгач, божхона омбори эгаси ёки унинг ваколатли шахси транспорт воситаларининг товарлар ортилган юк бўлимлари ва унга қўйилган божхона идентификация воситаларини товарларнинг кузатув ҳужжатлари ҳамда товарни етказиб бериш назорат ҳужжатида кўрсатилган маълумотлар асосида кўздан кечиради.
Кўздан кечириш божхона идентификациялаш воситалари мавжудлиги, уларга шикаст етказилмаганлиги, ўзгартирилмаганлиги, бузилмаганлиги ва йўқ қилинмаганлигига ҳамда ташилаётган товарларни транспорт воситаларининг пломбаланган қисмидан кўзга ташланадиган излар қолдирмасдан чиқариб олиш ва (ёки) унга бошқа товарларни жойлаш истисно этилганлигига, шунингдек, пломба қўйилган жиҳозларга (контейнер конструкцияси, тиркама троси, тенти, том, пол қисмлари ва бошқалар) зарар етказилмаганлигига алоҳида аҳамият берган ҳолда амалга оширилади.
10. Божхона омбори эгаси ёки унинг ваколатли шахси транспорт воситалари божхона омборига етиб келганлигини ушбу Низомнинг 9-бандида кўрсатилган ҳаракатларни бажарган ҳолда ахборот тизимида белги қўйиш орқали тасдиқлайди.
11. Божхона омборига етиб келганлигини тасдиқлаш учун автомобиль ва темир йўл транспорти воситаси божхона органларига онлайн узатиш имконига эга бўлган, автотранспорт воситасининг давлат рақами белгисини ва темир йўл транспорти воситасининг рақамини аниқлаш бўйича кун-у-тун ишлайдиган тизим билан жиҳозланган назорат-ўтказиш пунктидан ўтади.
Автотранспорт воситасининг давлат рақами белгисини ва темир йўл транспорти воситасининг рақамини аниқлаш тизимидаги рақам билан товарни етказиб беришнинг назорат ҳужжатидаги рақам айнан мос бўлиши ҳамда етиб келганлиги тасдиқланиши автотранспорт воситаси давлат рақами белгиси ва темир йўл транспорти воситаси рақами қайд этилгандан ўттиз дақиқа ичида амалга оширилиши лозим.
Бунда фақат ахборот тизимидаги узилишлар (электр манбаи сабабли узилишлар бундан мустасно) ҳамда Божхона кодексига мувофиқ енгиб бўлмас куч таъсири оқибатида транспорт воситаларининг етиб келганлигини тасдиқлаш имкони бўлмаганда, божхона омбори эгаси ёки унинг ваколатли шахси дарҳол божхона органини ўз ваколатлари доирасида қарор қабул қилиши учун хабардор қилади.
12. Ахборот тизимида транспорт воситаларининг божхона омборига етиб келганлиги тасдиқланиши билан товарларнинг тўлиқ сақланишини таъминлаш бўйича жавобгарлик божхона омбори эгасига ўтади.
13. Божхона омбори эгаси ёки унинг ваколатли шахси ушбу Низомнинг 9-бандида белгиланган тартибда транспорт воситалари ва уларга қўйилган божхона идентификациялаш воситаларини кўздан кечириши натижасида аниқлаган ҳар қандай тафовутлар ва номувофиқликлар тўғрисида дарҳол божхона органини хабардор қилади.
Тегишли хабарга асосан божхона органлари товарлар ва (ёки) транспорт воситаларига нисбатан Божхона кодексининг 188-моддасига мувофиқ божхона назорати шаклларини амалга оширади.
Божхона назорати якуни бўйича божхонага оид ҳуқуқбузарлик аниқланган тақдирда, божхона органи товарлар ва (ёки) транспорт воситаларига нисбатан юк ва бошқа операцияларни амалга оширишни тўхтатиб туради, ҳуқуқбузарлик тўғрисида иш юритади ҳамда терговга қадар текширув ўтказиб, маъмурий иш ёки жиноят ишини қўзғатади.
Бунда товарлар ва транспорт воситалари етказиб берилганлигини тасдиқлаш божхона органи қарорига кўра амалга оширилади.
14. Божхона пости томонидан товарни етказиб беришнинг назорат ҳужжати назоратдан ечилгунга қадар ташувчи ёки ваколатли шахс божхона омборига етиб келганлиги тасдиқланган транспорт воситасини бошқа божхона омборига жойлаштириши мумкин.
15. Ахборот тизимида ушбу Низомнинг 14-бандида кўрсатилган тартибда транспорт воситаларининг божхона омборидан чиқарилганлиги тасдиқланиши билан товарлар тўлиқ сақланишини таъминлаш бўйича жавобгарлик ташувчига қайтади.
16. Транспорт воситалари етиб келганлиги тасдиқланган божхона омборидан товарларни бошқа божхона омборига жойлаштириш учун олиб чиқиш, ушбу Низомнинг 9–15-бандларида кўрсатилган тартибда амалга оширилади.
17. Товарларни етказиб беришнинг назорат ҳужжати транспорт воситалари етиб келганлиги тасдиқлангандан сўнг бир соат ичида, агар транспорт воситалари божхона органи иш вақтидан ташқари пайтда етиб келса, иш вақти бошлангандан сўнг бир соат ичида божхона омбори бириктирилган божхона пости томонидан назоратдан ечилади.
Божхона постларига бириктирилган божхона омборлари рўйхати барча кўриши учун Ўзбекистон Республикаси Ягона интерактив давлат хизматлари порталида божхона омборлари реестрида реал вақт режимида акс этади.
18. Товарларни етказиб беришнинг назорат ҳужжати назоратдан ечилгандан сўнг ҳамда шу вақт ичида товарлар бўйича амалга ошириладиган божхона органининг божхона назорати тўғрисидаги муносабати келиб тушмаганда, божхона омбори эгаси ёки унинг ваколатли шахси томонидан ушбу Низомда белгиланган тартибда товарлар бўйича юк операцияларини амалга ошириш мумкин.
Етиб келганлиги тасдиқланган товарлар бўйича товарни етказиб бериш назорат ҳужжати назоратдан ечилгунга қадар божхона органининг божхона назорати шаклини қўллаш ва (ёки) амалга оширилиши мумкин бўлган юк операциялари тўғрисидаги муносабати божхона омборига қайта алоқа орқали божхона органининг мансабдор шахси томонидан ёзма ёки хавфни бошқариш тизими орқали автоматик тарзда юборилади.
19. Божхона омбори ҳудудида амалга ошириладиган юк операцияларида божхона омбори эгаси ёки унинг ваколатли шахси бевосита иштирок этиши шарт.
Юк операцияларида товарларга нисбатан божхона кўригида назарда тутилган амалларни бажаришга йўл қўйилмайди, қўйилган пломбаларни бузиш (узиш, олиб ташлаш) бундан мустасно.
20. Юк операцияларини амалга ошириш учун қўйилган божхона идентификациялаш воситалари божхона органи мансабдор шахси томонидан товар ва транспорт воситалари етиб келганлиги тасдиқланган божхона омбори ҳудудида ўзгартирилади, алмаштирилади, олиб ташланади ёки йўқ қилинади, қонунчилик ҳужжатларида белгиланган ҳоллар бундан мустасно.
Божхона идентификациялаш воситалари ўзгартирилиши, алмаштирилиши, олиб ташланиши ёки йўқ қилиниши божхона органи мансабдор шахсига транспорт воситаларига юкланган товарларга нисбатан божхона кўригида назарда тутилган амалларни бажариш бўйича мажбурият юкламайди.
21. Божхона омбори ҳудудида божхона назорати остидаги товарлар бўйича юк ва бошқа операциялар ҳамда божхона кўздан кечируви (шунингдек, декларант кўздан кечируви) ва кўриги лицензия талаблари ва шартлари асосида жиҳозланган видеокузатув тизими назорати остида амалга оширилади.
Божхона омборларида божхона назорати остидаги товарлар билан амалга ошириладиган операциялар ҳамда назорат шакллари бўйича товарлар ҳаракати тизими жорий қилинади.
22. Божхона омбори эгаси ёки унинг ваколатли шахси товарлар бўйича юк ва бошқа операцияларни амалга ошириш вақтида товарларнинг кузатув ҳужжатларида кўрсатилган маълумотларга номувофиқлиги аниқланганда, бу ҳақда дарҳол божхона органини хабардор қилади.
Тегишли хабарга асосан божхона органлари товарлар ва (ёки) транспорт воситаларига нисбатан Божхона кодексининг 188-моддасига мувофиқ божхона назорати шаклларини амалга оширади.
Божхонага оид ҳуқуқбузарлик аниқланган тақдирда, божхона органи товарлар ва (ёки) транспорт воситаларига нисбатан юк ва бошқа операцияларни тўхтатиб туради, ҳуқуқбузарлик тўғрисида иш юритади ҳамда терговга қадар текширув ўтказиб, маъмурий иш ёки жиноят ишини қўзғатади.
23. Товарни етказиб беришнинг назорат ҳужжати назоратдан ечилган ва юк операциялари амалга оширилган товарларни бир божхона омборидан бошқасига олиб ўтиш Божхона кодексининг 31-боби талабларига мувофиқ амалга оширилади.
Бунда етказиб берилган товарлар ва транспорт воситаларига расмийлаштирилган товарларни етказиб беришнинг назорат ҳужжати товарлар олиб ўтиладиган божхона омбори кўрсатилган ҳолда қайта назоратга қўйилади.
Товарларни етказиб беришнинг назорат ҳужжати қайта назоратга қўйилиши товарлар учун божхона декларациясини бериш муддатига таъсир этмайди.
24. Кейинги ташувларни амалга ошириш учун муайян транспорт воситалари жойлашган жойга божхона назорати остида етказилган товарлар бошқа транспорт воситаларига қайта юкланиши мумкин.
25. Юк операциялари ушбу Низомнинг 20-бандида белгиланган тартибда божхона идентификациялаш воситаси олиб ташлангандан кейин дарҳол бошланиши ва вақт бўйича узлуксиз амалга оширилган ҳолда тугалланиши лозим.
26. Ушбу Низомда назарда тутилган товарларни юклаш, тушириш ва қайта юклаш операциялари бўйича, ушбу жараёнда иштирокчилар томонидан тузиладиган Ўзбекистон Республикаси Давлат божхона қўмитаси томонидан тасдиқланадиган шаклдаги Товарни юклаш, тушириш ва қайта юклаш бўйича электрон далолатнома (кейинги ўринларда – далолатнома) расмийлаштирилади.
27. Далолатнома товарларни тушириш, қайта юклаш операцияси божхона органи мансабдор шахси иштирокида амалга оширилганда божхона органи мансабдор шахси томонидан, қолган ҳолатларда эса божхона омбори эгаси ёки унинг ваколатли шахси томонидан электрон рақамли имзо орқали расмийлаштирилади.
Далолатнома нусхаси иштирок этувчиларнинг талабига асосан чоп этилиб, уни расмийлаштирган шахс томонидан имзоланган ҳамда муҳр билан тасдиқланган ҳолда берилади.
28. Товар ва (ёки) транспорт воситаларини Божхона кодексининг 93-моддасига мувофиқ фақат божхона омбори божхона режимида божхона омбори ҳисобланмайдиган жойга жойлаштиришга рухсат берилади.
29. Божхона омбори ҳудудига етказилган товарлар ўзига хос хусусиятларга эга бўлиб, физик кўрсаткичлари туфайли ёки кимёвий хоссаларига кўра ёхуд сақланишига доир алоҳида шартлар қўйилиши туфайли божхона омборига жойлаштирилиши мумкин бўлмаган товарларни божхона органининг рухсати билан божхона омбори ҳисобланмайдиган жойларда сақлаш учун қуйидаги шартлар бажарилиши талаб этилади:
товарлар божхона омбори ҳудудига етказилган бўлиши;
божхона омбори божхона режимига божхона юк декларацияси тақдим этилиши;
товарларни сақлаш учун мўлжалланган жой (жойлашган ери, почта манзили, агар юридик шахс бўлса унинг тўлиқ номи билан) ва сақлаш учун жавобгар шахс тўғрисидаги маълумотлар (Ф.И.О., яшаш жойи, телефон рақами) акс эттирилган ваколатли шахснинг божхона юк декларациясига илова қилинган аризаси;
қонунчилик ҳужжатларига мувофиқ истисно этиб белгиланган ҳоллардан ташқари товарлар учун божхона тўловлари тўланиши таъминланганлигини тасдиқловчи ҳужжат.
30. Ўзининг ташқи ўлчамлари билан божхона омборига жойлаштириш имкони бўлмаган, авариялар ёки енгиб бўлмас куч таъсири оқибатларини тугатиш учун зарур бўлган (тақдим этилган ҳужжатлар билан тасдиқланиши лозим), шунингдек, тирик ҳайвонлар ва радиоактив материаллар ҳамда қонунчилик ҳужжатларида назарда тутилган ҳолларда товарлар божхона органининг рухсати билан божхона омбори ҳисобланмайдиган жойда (божхона омбори мақомига эга бўлмаган бинолар ва (ёки) очиқ майдончаларда) турган ҳолда божхона омбори божхона режимига жойлаштирилиши мумкин.
Бунда товарларнинг божхона омбори ҳудудига етказилиши ва товарга нисбатан божхона юк декларацияси тақдим этилиши талаб этилмаган ҳолда, ваколатли шахснинг товарлар учун божхона тўловлари тўланиши таъминланганлигини тасдиқловчи ҳужжат илова қилинган ва ушбу Низомнинг 29-бандида кўрсатилган тартибдаги электрон аризаси транспорт воситасининг божхона омборига етиб келганлиги ахборот тизимида белги қўйиш орқали тасдиқлангунга қадар интерактив хизмат орқали божхона органига тақдим этилади.
31. Божхона омбори ҳудудига етказилган товарларни божхона органининг рухсати билан божхона омбори ҳисобланмайдиган жойлар (божхона омбори мақомига эга бўлмаган бинолар ва (ёки) очиқ майдончалар)да сақлаш ҳамда бундай жойларда турган ҳолда товарларни божхона омбори божхона режимига жойлаштириш учун божхона тўловлари тўланишини таъминлаш чет эл товарлари «эркин муомалага чиқариш» божхона режимига расмийлаштирилганда тўланиши лозим бўлган фоиз ва миқдорларда, преференциялар ҳамда имтиёзлар инобатга олинмаган ҳолда ҳисобланган миқдордан кам бўлмаслиги лозим.
32. Ушбу Низомнинг 4-банди учинчи хатбошиси ва 30-бандига мувофиқ товарлар бевосита божхона омбори ҳудудига етказиб берилмаганда, товарларнинг етказиб берилганлиги ва товарни етказиб бериш назорат ҳужжатининг назоратдан ечилиши Божхона кодексининг 31-боби талабларига мувофиқ божхона органлари томонидан амалга оширилади.
33. Товарлар бўйича ва (ёки) транспорт воситалари ёрдамида амалга ошириладиган юк операциялари ҳамда бошқа операциялар божхона органи учун бирор-бир қўшимча харажатлар келтириб чиқармаслиги керак.
3-БОБ. БОЖХОНА НАЗОРАТИ ОСТИДАГИ ТОВАРЛАР БЎЙИЧА АМАЛГА ОШИРИЛАДИГАН ЮК ОПЕРАЦИЯЛАРИ НАЗОРАТИ
34. Божхона органлари божхона назорати остидаги товарлар ва улар бўйича амалга ошириладиган юк ва бошқа операцияларга нисбатан Божхона кодекси ва ушбу Низомга мувофиқ белгиланган тартибда кузатув ва назоратни таъминлайди.
35. Товарлар тўғридан-тўғри чиқариб юборилиши маълум қилинганда, қўлланиладиган божхона назорати шаклларидан келиб чиққан ҳолда, товарлар транспорт воситаларидан туширилмаган ҳолда божхона омбори ҳудудида туриши мумкин.
36. Етарли асослар (жисмоний ва юридик шахсларнинг, шу жумладан жамоатчилик назорати субъектларининг мурожаатлари, божхона соҳасидаги қонунчилик ҳужжатларини бузишга доир ҳолатлар тўғрисидаги маълумотлар ва бошқалар), шунингдек, хавфни бошқариш тизимида назорат чораси мавжуд бўлса, божхона назорати остида турган товарларга нисбатан ўтказиладиган юк ва бошқа операциялар бевосита божхона органи мансабдор шахси иштирокида амалга оширилади.
37. Божхона омборига жойлаштирилган товарлар божхона расмийлаштируви якунланган (божхона режими шартларидан келиб чиққан ҳолда, товарлардан фойдаланишга ва (ёки) уларни тасарруф этишга рухсат берилган) кундан эътиборан уч иш куни ичида божхона омборидан олиб чиқилиши лозим.
Товарларни божхона омборидан чиқарилганлиги божхона омбори эгаси ёки унинг ваколатли шахси томонидан ахборот тизими орқали тасдиқланади.
Ушбу банднинг биринчи хатбошисида кўрсатилган муддат ўтгандан сўнг божхона органлари товарлар ва (ёки) транспорт воситаларига нисбатан Божхона кодексининг 28-бобига мувофиқ белгиланган тартибда божхона назорати шаклларини амалга оширади. Шунингдек, ҳуқуқбузарлик тўғрисида иш юритиб, маъмурий иш қўзғатади.
4-БОБ. БОЖХОНА ОМБОРЛАРИДА ТОВАРЛАР ҲАРАКАТИ ТИЗИМИ
38. Божхона омборларида:
товарлар ҳаракати бўйича барча жараёнларни вақт кўрсаткичлари асосида назорат қилиш (қанча миқдордаги товарлар қандай мақомга эга);
божхона омбори томонидан назоратнинг барча босқичларида реал вақт режимида омборларга товарларнинг кирими ва чиқимини юритиш;
товарлар ҳаракати ҳисобининг назорати йўқолишининг олдини олиш;
маълумотлар базаси билан фақат жараён учун бевосита масъул бўлганлар ишлаши ва товарларнинг мақомига ўзгартириш киритиши;
товарлар мақомининг доимий жараёни кузатиб бориладиган товарлар ҳаракати тизими жорий қилинади.
39. Товарлар ҳаракати тизими юритилиши учун божхона органлари божхона омборларига ахборот тизими маълумотларидан фойдаланиш бўйича имкониятлар яратиб беради.
40. Божхона омборларида товарлар ҳаракати тизими ушбу Низомга 2-иловада*** назарда тутилган товарларнинг мақомлари орқали юритилади.
41. Товарлар ҳаракати тизимида товарларнинг ҳар бир мақоми, шунингдек, уларнинг муддатлари бўйича назоратни таъминловчи ҳисоботлар шаклланади.
42. Божхона омборида товарлар ҳаракати тизимини юритиш учун электрон маълумотлар базасига фақат божхона омбори эгаси (юридик шахс) электрон рақамли имзоси орқали ёки божхона омборининг ваколатли шахси томонидан товарлар билан боғлиқ юк ва бошқа операцияларни амалга ошириш бўйича тегишли ўзгартиришлар киритилиши мумкин.
Бунда божхона омбори эгаси электрон рақамли имзоси билан тасдиқланган ваколатли шахслар тўғрисидаги маълумотларни рўйхатга киритади ҳамда улар томонидан маълумотлар базасига товарлар билан боғлиқ юк ва бошқа операцияларни амалга ошириш бўйича тегишли ўзгартиришлар киритиш мумкин бўлган ваколат муддатини кўрсатади.
43. Божхона омборларидаги товарларнинг ҳар бир мақомлари бўйича электрон маълумотлар реал вақт режимида божхона органлари маълумотлар базасида акс этади.
5-БОБ. БОЖХОНА ОМБОРИДА ЮК ОПЕРАЦИЯЛАРИНИ АМАЛГА ОШИРИШДА БОЖХОНА ОМБОРИ ЭГАСИНИНГ ВА УНИНГ ВАКОЛАТЛИ ШАХСИНИНГ ҲУҚУҚ ВА МАЖБУРИЯТЛАРИ
44. Божхона омборида юк операцияларини амалга оширишда божхона омбори эгаси ва унинг ваколатли шахси қуйидаги ҳуқуқларга эга:
божхона органининг божхона назорати тўғрисидаги муносабати келиб тушмаган тақдирда, юк операцияларини амалга ошириш;
юк операцияларини амалга оширишда товарларни ташқи томондан кўздан кечириш;
товарларни божхона ҳудудига олиб кирган транспорт воситаларидан олиб, шу ҳудуддан олиб чиқадиган транспорт воситаларига юклаш;
божхона транзити божхона режими амал қилиш муддатини тўхтатиб туриш учун, шу жумладан, транзит товар ташилаётган транспорт воситалари бузилиб қолганда, божхона омбори ҳудудида товарларни тушириш ва вақтинча жойлаб қўйиш (сақлаш, туркумларга бўлиш ёки туркумларга тўплаш ва бошқа операциялар);
божхона органлари мансабдор шахсларининг қарорлари, шунингдек, ҳаракатлари (ҳаракатсизлиги) юзасидан Ўзбекистон Республикаси қонунчилик ҳужжатларига мувофиқ шикоят қилиш;
мазкур Низом талабларини бажариш натижасида келиб чиқадиган низо ва тушунмовчиликларни қонунчилик ҳужжатларида белгиланган тартибда ҳал этиш чораларини кўриш.
45. Божхона омборида юк операцияларини амалга оширишда божхона омбори эгаси ва унинг ваколатли шахси:
транспорт воситалари божхона омборига етиб келганлигини ушбу Низомда белгиланган тартибда тасдиқлаши;
транспорт воситаси ва унга қўйилган божхона идентификациялаш воситаларини кўздан кечиришда, юк операцияларини амалга ошириш натижасида ҳамда кузатув ҳужжатларида аниқлаган ҳар қандай тафовутлар ва номувофиқликлар тўғрисида божхона органини хабардор қилиши;
юк операцияларини Божхона кодекси ва ушбу Низомда белгиланган тартибда амалга ошириши;
юк операцияларини амалга оширишда товарлар ва транспорт воситаларини уларнинг кузатув ҳужжатлари ҳамда товарларни етказиб бериш назорат ҳужжатида кўрсатилган маълумотлар билан солиштириши;
юк ва бошқа операцияларни ҳамда божхона кўздан кечируви (шунингдек, декларант кўздан кечируви) ва кўригини божхона назорати остида товарларни ташиётган транспорт воситаларининг божхона омбори ҳудудига кириб келишидан товарлар бўйича амалга ошириладиган ҳар бир юк ва бошқа операцияларни ҳамда уларнинг божхона омборларига жойлаштирилиши ва чиқариб юборилиши бўйича кетма-кетликда олинган вақт бўйича узлуксиз видеоёзувларнинг уч ой давомида сақланишини таъминлайдиган видеокузатув тизими ёрдамида амалга ошириши;
божхона омборларида товарлар ҳаракати тизимини юритиши ҳамда маълумотларни тўғри ва ўз вақтида қайд этилиши ҳамда ҳаққонийлигини таъминлаши;
юк операцияларини амалга оширишда ҳамда товарлар ҳаракати тизимини юритишда муддатларни ҳисоблаш тартибига амал қилиши;
божхона назорати остидаги товарлар ва транспорт воситалари тўғрисида ўзига маълум бўлган маълумотларни учинчи шахсларга ошкор этмаслиги;
қабул қилиб олинган товарлар ва транспорт воситаларининг белгиланган тартибда божхона омбори ҳудудида тўлиқ сақланиши тартибларига қатъий риоя этиши;
божхона омборларининг божхона назорати остида турган товарлар сақланаётган иншоотлари, бинолари (биноларнинг қисмлари) ва (ёки) очиқ майдонларига (очиқ майдонлар қисмларига) кириши тўғрисида божхона органлари мансабдор шахсларининг талабларини бажариши;
божхона органлари талабларига мувофиқ божхона назоратини амалга ошириш учун зарур бўлган маълумотларни тақдим этиши;
сақловга қабул қилиб олишда товарларга ва (ёки) транспорт воситаларига қўйилган божхона идентификациялаш воситалари ўзгартирилганлиги, бузилганлиги, йўқ қилинганлиги ёки йўқотилганлиги, идишлар ва ўровлар бузилганлиги, товарларнинг кузатув ҳужжатларида кўрсатилган маълумотларга мувофиқ эмаслиги ҳамда божхона ишига тааллуқли бўлган бошқа шундай ҳолатлар аниқланганда, шунингдек, товарлар чиқарилгунига қадар божхона тартиб-таомиллари бузилиши ҳолатлари тўғрисида божхона органларини хабардор этиши;
божхона органини хабардор этишни ҳолат аниқланган ёки жараён юз берган вақтдан эътиборан дарҳол, бироқ ўттиз дақиқадан кечиктирмай ёхуд ҳаракатни бошлашдан ўттиз дақиқа олдин электрон рақамли имзо ёрдамида ахборот тизимига маълумотларни киритган ҳолда амалга ошириши лозим.
6-БОБ. ЯКУНЛОВЧИ ҚОИДАЛАР
47. Мазкур Низом талабларини бажаришдан келиб чиқадиган низолар қонунчилик ҳужжатларида белгиланган тартибда ҳал этилади.
48. Ушбу Низом талабларининг бузилишида айбдор бўлган шахслар қонунчилик ҳужжатларида белгиланган тартибда жавоб берадилар.
*Ушбу қарор Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базасида (lex.uz) эълон қилинган ва 22.11.2021 йилдан кучга киради.
**Қарорга 2-илова «СБХ»да берилмайди. Ҳужжатнинг тўлиқ матни билан «Norma» АҚТ ва nrm.uz сайтида танишиш мумкин.
**Низомга иловалар «СБХ»да берилмайди. Ҳужжатнинг тўлиқ матни билан «Norma» АҚТ ва nrm.uz сайтида танишиш мумкин.