Ўтган йили 2016 йил I, II ва III чораклари учун ЖШДС, ЯИТ ва фуқароларнинг суғурта бадаллари бўйича ҳисобот шаклларини тўлдиришга доир тушунтиришларни чоп этган эдик («СБХ»нинг 19.04.2016 йилдаги 16 (1132), 19.07.2016 йилдаги 29 (1145) ва 18.10.2016 йилдаги 42 (1158)-сонларига қаранг). Бугунги сонда «Norma Ekspert» мутахассислари 2016 йил учун ЖШДС, ЯИТ ва фуқароларнинг суғурта бадаллари бўйича ҳисоботларни тайёрлашингизда ёрдам берадиган тушунтиришларни эътиборингизга ҳавола этмоқдалар.
Йил учун жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи бўйича ҳисобот (МВ ва ДСҚнинг АВ томонидан 22.03.2013 йилда 2439-сон билан рўйхатдан ўтказилган қарорига 2-илова, бундан кейин – 2439-сон қарор) қуйидагиларни ўз ичига олади:
● Ҳисобланган ва амалда тўланган даромадлар суммалари ҳамда жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғининг ушлаб қолинган суммалари тўғрисидаги маълумотлар (бундан кейин – Маълумотлар);
● Маълумотларга 1-илова «Тўланган даромадлар ва ўтказилган жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи ҳамда ШЖБПҲга бадаллар суммасининг расшифровкаси (бундан дивидендлар ва фоизлар мустасно)» (бундан кейин – Маълумотларга 1-илова);
● Маълумотларга 2-илова «Тўланган дивидендлар ва фоизлар ҳамда ўтказилган жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи суммасининг расшифровкаси» (бундан кейин – Маълумотларга 2-илова);
● Маълумотларга 3-илова «Жисмоний шахсларга ҳисобланган даромадлар расшифровкаси» (бундан кейин – Маълумотларга 3-илова);
● Маълумотларга 4-илова «Жисмоний шахсларнинг солиқ солишдан озод этилган даромадлари расшифровкаси» (бундан кейин – Маълумотларга 4-илова).
ЯИТ ва фуқароларнинг суғурта бадаллари бўйича ҳисобот 2439-сон қарорга 10-иловадаги шаклларда тақдим этилади. У қуйидагиларни ўз ичига олади:
● Ягона ижтимоий тўлов ва фуқароларнинг бюджетдан ташқари Пенсия жамғармасига суғурта бадаллари тўловчиси тўғрисида маълумотлар;
● Ягона ижтимоий тўлов ва фуқароларнинг бюджетдан ташқари Пенсия жамғармасига суғурта бадаллари ҳисоб-китоби (бундан кейин – Ҳисоб-китоб);
● Ҳисоб-китобга 1-илова «Ягона ижтимоий тўлов ҳисобланмайдиган тўлов турлари» (бундан кейин – Ҳисоб-китобга 1-илова);
● Ҳисоб-китобга 2-илова «Фуқароларнинг бюджетдан ташқари Пенсия жамғармасига суғурта бадаллари ҳисобланмайдиган тўлов турлари» (бундан кейин – Ҳисоб-китобга 2-илова);
● Ҳисоб-китобга 3-илова «Маълумотнома-ягона ижтимоий тўловнинг энг кам миқдори ҳисоб-китоби» (бундан кейин – Ҳисоб-китобга 3-илова). Чакана савдо, умумий овқатланиш ва қурилиш ташкилотлари ушбу илова ўрнига Ходимлар сони ва меҳнатга ҳақ тўлаш фонди тўғрисидаги маълумотнома-ҳисоб-китобни тақдим этадилар;
● Ҳисоб-китобга 4-илова «Ҳар бир жисмоний шахс кесимида бюджетдан ташқари Пенсия жамғармасига ҳисобланган фуқароларнинг суғурта бадаллари суммалари тўғрисида маълумот».
Улардан корхонада маълумотлар бўлган иловаларгина тўлдирилади.
Диққат! 2016 йил учун солиқ ҳисоботини тақдим этиш муддатлари:
хорижий инвестициялар иштирокидаги корхоналар ва хорижий фирмаларнинг ваколатхоналари – 2017 йил 27 мартдан кечиктирмасдан (25 март – дам олиш куни);
қолган хўжалик юритувчи субъектлар (давлат мулки бошқаруви органлари ва бюджет ташкилотларидан ташқари) – 2017 йил 15 февралдан кечиктирмасдан.
2016 йил якунларига кўра ЖШДС, ЯИТ ва фуқароларнинг суғурта бадаллари бўйича ҳисоботни тўлдириш тартибини «Линия» МЧЖ корхонаси мисолида кўриб чиқамиз.
МИСОЛ. «Линия» МЧЖ корхонаси (микрофирма) веб-сайтларни ишлаб чиқиш хизматларини кўрсатади. Корхонада 5 кунлик иш ҳафтаси белгиланган, ходимлар сони – 10 киши. Улар иш ҳақининг 50%и пластик карточкаларга ўтказилади.
Корхона ходимларидан бирига шахсий автомобилидан хизмат мақсадларида фойдаланганлик учун компенсация тўланади (белгиланган меъёр – ойига 2 ЭКИҲ доирасида).
Февралда корхона ходими бўлмаган жисмоний шахс билан 1 йилга автомобилни ижарага олиш шартномаси тузилган (шартномага кўра ижара ҳақи – ойига 300 000 сўм).
Ижро варақасига кўра ходимнинг даромадларидан (август ойидаги даромадларидан бошлаб) 25% миқдорида алиментлар ушлаб қолинади ва ўтказилади.
Сентябрда ходимнинг юбилейига 500 000 сўм миқдорида мукофот ҳисобланди (тўлов октябрда амалга оширилади).
Ходимнинг аризасига кўра сентябрь ойидаги даромадларидан бошлаб иш ҳақининг 500 000 сўми ҳар ойда унга банк ёш оила аъзоси сифатида квартира сотиб олиш учун берган ипотека кредитини сўндиришга йўналтирилади.
Сентябрда ходимга 18 яшар қизининг Ўзбекистон олий ўқув юртида таълим олиши учун 1 йил муддатга қарз берилди. Қарзни қоплаш ҳисобига ушланмалар октябрь ойидаги даромадлардан бошлаб ҳар ойда, 600 000 минг сўм миқдорида амалга оширилади.
Ноябрда корхона ходимига қарамоғида бўлган оила аъзоси вафот этганлиги муносабати билан 599 100 сўм (ЭКИҲнинг 4 баравари) миқдорида дафн этиш нафақаси тўланди.
21 ноябрда корхона ходими 3 кунга Самарқандга хизмат сафарига юборилди. Иккала томонга темир йўл чиптасининг қиймати 80 000 сўмни ташкил этди, 150 000 сўм миқдорида суткалик харажатлар тўланди (меъёр доирасида – 44 933 сўм, меъёрдан ортиқ – 105 067 сўм). Ходим аванс ҳисоботини 28 ноябрда тақдим этди.
Декабрда корхона ходимлари учун янги йил корпоратив базми уюштирилди.
9 ой якунларига кўра жисмоний шахсларга қилинган ҳисобланмалар, ушланмалар ва тўловлар ҳақидаги маълумотлар 1-жадвалнинг 2-устунида қайд этилган.
Корхонанинг 1.10.2016 йилдаги ҳолатга кўра бюджет ва ходимлар олдидаги қарзи қуйидагиларни ташкил этди:
ШЖБПҲни чегирган ҳолда ЖШДС тўлаш бўйича – 3 754 432 сўм;
ШЖБПҲга мажбурий бадаллар бўйича – 206 976 сўм;
фуқароларнинг суғурта бадалларини тўлаш бўйича – 1 687 500 сўм;
жисмоний шахсларнинг даромадлари бўйича (ЖШДС ва суғурта бадалларини чегирган ҳолда) – 16 153 492 сўм (шундан солиқ солинадиган даромадлар – 15 653 492 сўм).
IV чоракда МЧЖ ходимлари Меҳнат вазирлиги тасдиқлаган иш вақти календари бўйича барча кунда, яъни октябрда – 21 иш куни, ноябрда – 22 иш куни ва декабрда – 21 иш куни ишлаганлар.
2016 йил якунларига кўра жисмоний шахсларга қилинган ҳисобланмалар, ушланмалар ва тўловлар ҳақида қуйидаги маълумотлар мавжуд:
1-ЖАДВАЛ
(сўмда)
|
Т/р
|
Ҳисобланмалар ва ушланмалар ҳақидаги маълумотлар
|
9 ой учун жами
|
Октябрь
|
Ноябрь
|
Декабрь
|
IV чорак учун жами
|
2016 йил учун жами
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
|
1
|
Ходимнинг даромади сифатида қаралмайдиган иш берувчининг харажатлари1 (шахсий автомобилдан хизмат мақсадларида фойдаланганлик учун компенсация, меъёр доирасидаги суткалик харажатлар – 44 933 сўм)
|
2 344 320
|
299 550
|
344 483
|
299 550
|
943 583
|
3 287 903
|
|
2
|
Меҳнатга ҳақ тўлаш тарзидаги даромадлар (иш ҳақи, овқатланиш учун қўшимча тўловлар, меъёрдан ортиқ суткалик харажатлар (105 067 сўм), аввалги чоракларда тўланган таътил пуллари ва мукофотлар)
|
202 820 000
|
22 100 000
|
22 305 067
|
22 100 000
|
66 505 067
|
269 325 067
|
|
3
|
Мулкий даромадлар (корхона билан меҳнат муносабатларида бўлмаган жисмоний шахсга тўланадиган ижара ҳақи, II чоракда тўланган дивидендлар)
|
17 400 000
|
300 000
|
300 000
|
300 000
|
900 000
|
18 300 000
|
|
4
|
Моддий наф тарзидаги даромадлар (юбилейга совға, бухгалтер учун жарима)
|
2 102 400
|
–
|
–
|
–
|
–
|
2 102 400
|
|
5
|
Бошқа даромадлар (дафн этиш нафақаси, III чоракда тўланган қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини сотиб олиш учун моддий ёрдам)
|
2 500 000
|
–
|
599 100
|
–
|
599 100
|
3 099 100
|
|
6
|
Ҳисобланган даромадларнинг умумий суммаси (2-сатр + 3-сатр + 4-сатр + 5-сатр)
|
224 822 400
|
22 400 000
|
23 204 167
|
22 400 000
|
68 004 167
|
292 826 567
|
|
7
|
ЖШДС бўйича имтиёзлар (солиқ даври учун 6 ЭКИҲгача совға қиймати, қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини сотиб олиш учун моддий ёрдам, ёш оила аъзосининг ипотека кредитини сўндириши, таълим олиш ҳақини тўлаш учун олинган қарзни қоплаш, дафн этиш нафақаси)
|
3 781 440
|
1 100 000
|
1 699 100
|
1 100 000
|
3 899 100
|
7 680 540
|
|
8
|
ЖШДС бўйича солиқ солинадиган база, шу жумладан:
|
221 040 960
|
21 300 000
|
21 505 067
|
21 300 000
|
64 105 067
|
285 146 027
|
|
шкала бўйича солиқ солинадиган даромадлар
|
203 640 960
|
21 000 000
|
21 205 067
|
21 000 000
|
63 205 067
|
266 846 027
|
|
|
энг кам ставкада солиқ солинадиган даромадлар (ижара ҳақи – 7,5%лик ставка)
|
2 400 000
|
300 000
|
300 000
|
300 000
|
900 000
|
3 300 000
|
|
|
дивиденд тарзидаги даромадлар (10%лик ставка)
|
15 000 000
|
–
|
–
|
–
|
–
|
15 000 000
|
|
|
9
|
ЯИТ ва суғурта бадаллари бўйича солиқ солинадиган база (2-сатр)
|
202 820 000
|
22 100 000
|
22 305 067
|
22 100 000
|
66 505 067
|
269 325 067
|
|
10
|
ЖШДС (шартли) жами, шу жумладан:
|
36 298 963
|
3 592 500
|
3 627 361
|
3 592 500
|
10 812 361
|
47 111 324
|
|
шкала бўйича солиқ солинадиган даромадлар бўйича
|
34 618 963
|
3 570 000
|
3 604 861
|
3 570 000
|
10 744 861
|
45 363 824
|
|
|
энг кам ставкада солиқ солинадиган даромадлар бўйича
|
180 000
|
22 500
|
22 500
|
22 500
|
67 500
|
247 500
|
|
|
дивидендлар тарзидаги даромадлар бўйича
|
1 500 000
|
–
|
–
|
–
|
–
|
1 500 000
|
|
|
11
|
ШЖБПҲга ажратмалар
|
1 906 170
|
196 976
|
199 027
|
196 976
|
592 979
|
2 499 149
|
|
12
|
ШЖБПҲни чегирган ҳолда ЖШДС
|
34 392 793
|
3 395 524
|
3 428 334
|
3 395 524
|
10 219 382
|
44 612 175
|
|
13
|
Фуқароларнинг суғурта бадаллари (7,5%)
|
15 211 500
|
1 657 500
|
1 672 880
|
1 657 500
|
4 987 880
|
20 199 380
|
|
14
|
ЖШДС (шу жумладан ШЖБПҲ) ва фуқароларнинг суғурта бадаллари чегирилган ҳолда ҳисобланган даромадларнинг умумий суммаси
|
173 311 937
|
17 150 000
|
17 903 926
|
17 150 000
|
52 203 926
|
225 515 863
|
|
15
|
Жами тўланди, шу жумладан:
|
177 958 445
|
18 430 992
|
17 854 167
|
17 199 759
|
53 484 918
|
231 443 363
|
|
иш ҳақини, шу жумладан аванс, дафн этиш нафақасини тўлаш учун нақд пул маблағлари билан
|
81 160 472
|
7 986 796
|
8 350 083
|
7 722 380
|
24 059 259
|
105 219 731
|
|
|
пластик карточкаларга ўтказилган иш ҳақи, шу жумладан аванс
|
79 915 473
|
7 986 796
|
7 750 984
|
7 722 379
|
23 460 159
|
103 375 632
|
|
|
муассиснинг пластик карточкасига ўтказилган дивидендлар
|
13 500 000
|
–
|
–
|
–
|
–
|
13 500 000
|
|
|
ўтказилган ижара ҳақи
|
2 220 000
|
277 500
|
277 500
|
277 500
|
832 500
|
3 052 500
|
|
|
натура шаклида (совға)
|
800 000
|
–
|
–
|
–
|
–
|
800 000
|
|
|
бухгалтер учун жарима2
|
–
|
1 302 400
|
–
|
–
|
1 302 400
|
1 302 400
|
|
|
ходимнинг даромадларидан алиментларнинг ушлаб қолиниши ва ўтказилиши
|
362 500
|
377 500
|
375 600
|
377 500
|
1 130 600
|
1 493 100
|
|
|
ходимнинг даромадларидан ипотека кредитини қоплаш ҳисобига суммаларнинг ушлаб қолиниши
|
–
|
500 000
|
500 000
|
500 000
|
1 500 000
|
1 500 000
|
|
|
ходимнинг даромадларидан таълим олиш ҳақини тўлаш учун қарзни қоплаш ҳисобига суммаларнинг ушлаб қолиниши
|
–
|
–
|
600 000
|
600 000
|
1 200 000
|
1 200 000
|
|
|
16
|
Ягона ижтимоий тўлов (15%)
|
30 423 000
|
3 315 000
|
3 345 760
|
3 315 000
|
9 975 760
|
40 398 760
|
1Солиқ кодексининг 171-моддаси 2-қисмига мувофиқ жисмоний шахсларнинг даромадлари деб ҳисобланмайдиган тўловлар Маълумотлар ва расшифровкаларда акс эттирилмайди.
2Бухгалтер учун жарима 28 сентябрда корхона маблағлари ҳисобидан тўланган эди. ЖШДС бўйича ҳисоботда (1-илова) ушбу сумма моддий наф тарзидаги даромад сифатида сентябрь учун даромад тўланадиган кун – 4 октябрда кўрсатилади.
Корхона ҳисобот чорагида амалга оширган операциялар бажарилган санасига қараб:
2-ЖАДВАЛ
|
Операция
|
Бажарилган санаси |
Сумма (сўм) |
|
Октябрда:
|
||
|
Сентябрь учун ЖШДС ўтказилган
|
3 октябрь
|
3 754 432
|
|
ЖШДС ҳисобига ШЖБПҲга бадаллар ўтказилган
|
206 976
|
|
|
Сентябрь учун суғурта бадаллари ўтказилган
|
1 687 500
|
|
|
Корхона билан меҳнат муносабатларида бўлмаган жисмоний шахсга Солиқ кодексининг 176-моддаси бўйича октябрь учун даромадлар (1-жадвал 3-сатри бўйича ижара ҳақи) ҳисоблаб ёзилди
|
300 000
|
|
|
Ижара ҳақи суммасидан ЖШДС ушланди ва бюджетга ўтказилди
|
22 500
|
|
|
Жисмоний шахсга ижара ҳақи ўтказилди
|
277 500
|
|
|
Ходимнинг даромадларидан ипотека кредитини қоплашга йўналтирилган суммалар ушлаб қолинган
|
4 октябрь
|
500 000
|
|
Алиментлар ҳисоблаб ўтказилган
|
377 500
|
|
|
Сентябрь учун иш ҳақи пластик карточкаларга ўтказилган
|
6 986 796
|
|
|
Иш ҳақи бериш учун нақд пул маблағлари олинган
|
6 986 796
|
|
|
Октябрь учун аванс берилган
|
18 октябрь
|
2 000 000
|
|
Солиқ кодексининг 172–178-моддаларига кўра октябрь учун ходимларга даромадлар ҳисобланган (6-сатр – 1-жадвалдаги ижара ҳақи)
|
31 октябрь
|
22 100 000
|
|
ШЖБПҲга мажбурий ажратмалар чегирилган ҳолда ЖШДС ушлаб қолинган
|
3 373 024
|
|
|
ШЖБПҲга мажбурий ажратмалар ушлаб қолинган
|
196 976
|
|
|
Суғурта бадаллари ушлаб қолинган (7,5%)
|
1 657 500
|
|
|
Ноябрда:
|
||
|
Октябрь учун иш ҳақидан ЖШДС ўтказилган
|
2 ноябрь
|
3 373 024
|
|
ЖШДС ҳисобига ШЖБПҲга бадаллар ўтказилган
|
196 976
|
|
|
Октябрь учун суғурта бадаллари ўтказилган
|
1 657 500
|
|
|
Корхона билан меҳнат муносабатларида бўлмаган жисмоний шахсга Солиқ кодексининг 176-моддасига кўра ноябрь учун даромадлар ҳисобланган (1-жадвалнинг 3-сатри бўйича ижара ҳақи)
|
3 ноябрь
|
300 000
|
|
Ижара ҳақи суммасидан ЖШДС ушлаб қолинган ва бюджетга ўтказилган
|
22 500
|
|
|
Жисмоний шахсга ижара ҳақи ўтказилган
|
277 500
|
|
|
Ходимларнинг даромадларидан ипотека кредитини қоплашга ва таълим олиш ҳақини тўлаш учун олинган қарзни қоплаш ҳисобига йўналтирилган суммалар ушлаб қолинган
|
4 ноябрь
|
1 100 000
|
|
Алиментлар ҳисоблаб ўтказилган
|
375 600
|
|
|
Октябрь учун иш ҳақи пластик карточкаларга ўтказилган
|
6 698 450
|
|
|
Октябрь учун иш ҳақини беришга нақд пул маблағлари олинган
|
6 698 450
|
|
|
Солиқ кодексининг 178-моддаси 1-бандига мувофиқ ходимга даромад (дафн этиш нафақаси) ҳисобланган
|
15 ноябрь
|
599 100
|
|
Дафн этишга нафақа берилган
|
599 100
|
|
|
Аванс берилган
|
18 ноябрь
|
2 000 000
|
|
Суткалик харажатлар берилган
|
21 ноябрь
|
150 000
|
|
Солиқ кодексининг 172–178-моддаларига кўра ходимларга ноябрь учун даромадлар ҳисобланган (6-сатр – 1-жадвалдаги ижара ҳақи – дафн этиш нафақаси)
|
30 ноябрь
|
22 305 067
|
|
ШЖБПҲга мажбурий ажратмалар чегирилган ҳолда ЖШДС ушлаб қолинган
|
3 405 834
|
|
|
ШЖБПҲга мажбурий ажратмалар ушлаб қолинган
|
199 027
|
|
|
Суғурта бадаллари ушлаб қолинган
|
1 672 880
|
|
|
Декабрда:
|
||
|
Ноябрь учун ЖШДС ўтказилган
|
2 декабрь
|
3 405 834
|
|
ЖШДС ҳисобига ШЖБПҲга бадаллар ўтказилган
|
199 027
|
|
|
Ноябрь учун суғурта бадаллари ўтказилган (7,5%)
|
1 672 880
|
|
|
Корхона билан меҳнат муносабатларида бўлмаган жисмоний шахсга Солиқ кодексининг 176-моддасига кўра декабрь учун даромадлар ҳисобланган (1-жадвалнинг 3-сатри бўйича ижара ҳақи)
|
5 декабрь
|
300 000
|
|
Ижара ҳақи суммасидан ЖШДС ушлаб қолинган ва бюджетга ўтказилган
|
22 500
|
|
|
Жисмоний шахсга ижара ҳақи ўтказилган
|
277 500
|
|
|
Алиментлар ўтказилган
|
6 декабрь
|
377 500
|
|
Ходимларнинг даромадларидан ипотека кредитини қоплашга ва таълим олиш ҳақини тўлаш учун олинган қарзни қоплаш ҳисобига йўналтирилган суммалар ушлаб қолинган
|
1 100 000
|
|
|
Ноябрь учун иш ҳақи пластик карточкаларга ўтказилган
|
6 722 379
|
|
|
Иш ҳақи тўлашга нақд пул маблағлари олинган
|
6 722 380
|
|
|
Аванс берилган
|
19 декабрь
|
2 000 000
|
|
Декабрь учун Солиқ кодексининг 172–178-моддаларига кўра ходимларга даромадлар ҳисобланган (6-сатр – ижара ҳақи)
|
30 декабрь
|
22 100 000
|
|
ШЖБПҲ чегирилган ҳолда ЖШДС ушлаб қолинган
|
3 373 024
|
|
|
ШЖБПҲга мажбурий ажратмалар ушлаб қолинган
|
196 976
|
|
|
Суғурта бадаллари ушлаб қолинган
|
1 657 500
|
|
Юқорида келтирилган маълумотлар асосида ЖШДС, ЯИТ ва суғурта бадаллари бўйича ҳисоботни тўлдирамиз. Маълумотларнинг айрим кўрсаткичлари ҳамда Ҳисоб-китобни тўлдириш учун уларнинг иловаларидаги маълумотлар талаб этилади, шу сабабли аввало иловаларни расмийлаштириш зарур. Бизнинг мисолда тушунтиришлар бирин-кетин – аввал Маълумотлар ва Ҳисоб-китоб, кейин уларга иловалар келтирилади.
ЖШДС БЎЙИЧА ҲИСОБОТ
Жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи бўйича ҳисоботда Солиқ кодексининг 171-моддасига мувофиқ ЖШДС солиш объекти ҳисобланадиган даромадлар кўрсатилади ва жисмоний шахсларнинг даромади сифатида қаралмайдиган тўловлар ҳисобга олинмайди (Солиқ кодексининг 171-моддаси 2-қисми). Ҳисоботга қатъий белгиланган солиқ солинадиган якка тартибдаги тадбиркорлик фаолиятидан олинган даромадлар ҳам киритилмайди.
Мисол маълумотларига кўра 2016 йил учун корхона Маълумотларни ҳамда уларга 1, 3 ва 4-иловаларни тўлдиради. Ҳисобланган ва тўланган дивидендлар ҳамда улардан ушлаб қолинган солиқ ҳақидаги маълумотлар 2-иловада акс эттирилади («СБХ»нинг 19.04.2016 йилдаги 16 (1132)-сонига қаранг).
МАЪЛУМОТЛАР
2016 йилда корхона даромадлар тўлаган жисмоний шахсларнинг сони (Маълумотларнинг 001-сатри) 11 кишини ташкил этади, шундан 10 киши – асосий иш жойидаги ходимлар (002-сатр) ва 1 киши асосий бўлмаган иш жойи бўйича ижарага берувчи (003-сатр).
Ҳисобланган даромадларнинг умумий суммаси Маълумотларнинг 004-сатрида кўрсатилади. У жисмоний шахсларнинг даромадларини ҳисобга олиш учун қўлланиладиган барча ҳисобварақлардаги (6710, 6610, 6620, 6910 ҳамда даромад турига ва корхонанинг ҳисоб сиёсатида назарда тутилган ҳисобварақларга қараб бошқа ҳисобварақлар кредити) суммаларни қўшиш йўли билан аниқланади. Мисол маълумотларига кўра сатр кўрсаткичига қуйидагилар киради: иш ҳақи, овқатланиш учун қўшимча тўлов, ижара ҳақи, суткалик харажатларнинг меъёрдан ортиқ қисми, дафн этиш нафақаси, аввалги чоракларда тўланган мукофотлар, таътил пуллари, моддий ёрдам, бухгалтер учун тўланган жарима, дивидендлар, шунингдек берилган совға (имтиёзни ҳисобга олмаган ҳолдаги қиймати).
Солиқ кодексининг 171-моддаси 2-қисмига мувофиқ жисмоний шахсларнинг даромади сифатида қаралмайдиган тўловлар ЖШДС бўйича ҳисоботни тўлдираётганда ҳисобга олинмайди. Тегишинча, 004-сатр кўрсаткичига қуйидагилар киритилмайди:
шахсий автомобилдан хизмат мақсадларида фойдаланганлик учун белгиланган меъёр доирасидаги (ойига 2 ЭКИҲ) компенсация;
меъёр доирасида тўланган суткалик харажатлар. Суткалик харажатларнинг, шунингдек Ўзбекистон ҳудуди бўйлаб хизмат сафарига юборишда бошқа харажатларнинг меъёрлари Ўзбекистон Республикаси ҳудудидаги хизмат сафарлари тўғрисида йўриқнома (АВ томонидан 29.08.2003 йилда 1268-сон билан рўйхатдан ўтказилган) билан белгиланган. Самарқанд учун суткалик харажатлар меъёри кунига 0,1 ЭКИҲни ташкил этади, тегишинча, 44 933 сўм (149 775 х 0,1 х 3) ходимнинг даромади сифатида қаралмайди, 105 067 сўм (150 000 – 44 933) эса ЖШДС, ЯИТ ва суғурта бадаллари солинадиган (Солиқ кодексининг 306-моддаси) компенсация тўловларига киради (Солиқ кодексининг 174-моддаси 9-банди);
«Линия» МЧЖнинг янги йил корпоративини ўтказишга доир харажатлари. Жисмоний шахслар – корпоративда қатнашувчиларда ЖШДС бўйича солиқ оқибатлари юзага келмайди, сабаби корхонанинг байрам тантаналарини ўтказишга доир харажатлари, шунингдек ходимларнинг меҳнат ва дам олиш шароитларини таъминлаш билан боғлиқ харажатлари муайян жисмоний шахсларнинг даромади сифатида қаралмайди (Солиқ кодексининг 171-моддаси 2-қисми 4-банди).
Шу тариқа, 2016 йил учун жисмоний шахсларга ҳисобланган даромадларнинг умумий суммаси 292 826 567 сўмга (224 822 400 + 68 044 167) тенг.
ЖШДС бўйича имтиёзлар Маълумотларнинг 006-сатрида кўрсатилади. IV чоракда корхона учта имтиёзни – ёш оила аъзоси сифатида берилган ипотека кредитини сўндиришга йўналтирилган ходимнинг даромадлари бўйича, фарзандининг таълим олиши учун ҳақ тўлашга берилган қарзни қоплашга йўналтирилган даромадлар бўйича ва дафн этиш нафақаси бўйича қўллаган. Жисмоний шахсларнинг ҳисобот йилида олган, солиқ солишдан озод этилган даромадлари расшифровкаси Маълумотларга 4-иловада келтирилади.
Шу тариқа, 2016 йил учун 006-сатрда қуйидагилар кўрсатилади: кредит бўйича имтиёз – 2 000 000 сўм (500 000 + 500 000 х 3), таълим олиш ҳақини тўлаш учун олинган қарз бўйича имтиёз – 1 800 000 сўм (600 000 х 3), нафақа бўйича имтиёз – 599 100 сўм, шунингдек илгари олинган қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини сотиб олиш учун моддий ёрдам – 2 500 000 сўм ва совға қиймати – 781 440 сўм. 2016 йил учун имтиёзларнинг умумий суммаси 7 680 540 сўмга (2 000 000 + 1 800 000 + 599 100 + 2 500 000 + 781 440) тенг.
ЖШДС бўйича солиқ солинадиган база Маълумотларнинг 007-сатрида кўрсатилади. У ҳисобланган даромадларнинг умумий суммасидан солиқ бўйича имтиёзларни, шунингдек корхона билан меҳнат муносабатларида бўлмаган даромад олувчининг аризасига асосан ЖШДС ушланмаган моддий наф тарзидаги даромадларни чегириш йўли билан белгиланади. Мисол маълумотларига кўра ССБ 285 146 027 сўмга (221 040 960 + 64 105 067) тенг.
Солиқ солинадиган даромадлар уларга нисбатан қўлланадиган ЖШДС ставкаларига қараб табақалаштирилади: белгиланган шкалада солиқ солинадиган даромадлар, дивидендлар ва фоизлар (10%лик ставкада), энг кам (7,5%) ва энг юқори (23% – одатда олувчининг аризасига асосан асосий бўлмаган иш жойида қўлланади) ставкада солиқ солинадиган даромадлар. Мисол маълумотларига кўра қуйидаги даромадлар мавжуд:
шкала бўйича солиқ солинадиган – 266 846 027 сўм (Маълумотларнинг 008-сатри);
10%лик ставкада (II чоракда олинган дивидендлар) – 15 000 000 сўм (Маълумотларнинг 009-сатри);
энг кам ставкада солиқ солинадиган даромадлар (ижара ҳақи) – 3 300 000 сўм (Маълумотларнинг 010-сатри).
2016 йил декабрь ойи учун ЖШДСни (ортиб борувчи якун билан) ҳисоблаш мақсадида қуйидаги шкала қўлланади:
|
Солиқ солинадиган даромад миқдори
|
Солиқ суммаси
|
|
1 562 880 сўмгача
|
Даромад суммасининг 0%и
|
|
1 562 881 сўмдан 7 814 400 сўмгача (5 x 1 562 880)
|
1 562 880 сўмдан ошадиган сумманинг 7,5%и
|
|
7 814 401 сўмдан 15 628 800 сўмгача (10 х 1 562 880)
|
468 864 сўм + 7 814 400 сўмдан ошадиган сумманинг 17%и
|
|
15 628 801 сўм ва ундан юқори
|
1 797 312 сўм + 15 628 800 сўмдан ошадиган сумманинг 23%и
|
Жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи ҳар бир ходим бўйича ҳисобланади. Бизнинг мисолда шкала бўйича солиқ солинадиган даромадлардан солиқ суммаси (45 363 824 сўм) шартли кўрсатилган, ижара ҳақидан (247 500 сўм) ва дивидендлардан (1 500 000 сўм) солиқ суммалари эса белгиланган ставкалар бўйича аниқланган.
Фақат ходимларнинг меҳнатига ҳақ тўлаш тарзида олинган даромадлардан ШЖБПҲга бадаллар ҳисобланади (АВ томонидан 6.10.2005 йилда 1515-сон билан рўйхатдан ўтказилган Низом), шу сабабли ижара ҳақидан, дивидендлардан (мулкий даромадлар) ва бухгалтер учун жаримадан (моддий наф) ШЖБПҲга ажратмалар ушланмайди. ШЖБПҲга бадаллар суммаси 2 499 149 сўмни ташкил этади (Маълумотларнинг 017-сатри), шартли равишда ШЖБПҲни чегирган ҳолда ЖШДС суммаси (012-сатр) – 44 612 175 сўм (47 111 324 – 2 499 149).
Йил якунларига кўра ЖШДС ва фуқароларнинг суғурта бадалларини чегирган ҳолда ҳисобланган даромадлар суммаси 225 515 863 сўмга (292 826 567 – 44 612 175 – 2 499 149 – 20 199 380) тенг, у Маълумотларнинг 018-сатрида кўрсатилади.
Маълумотларнинг 012, 019, 020 ва 021-сатрларини тўлдириш учун Маълумотларга 1 ва 2-иловаларнинг маълумотларидан фойдаланилади:
тўланган даромадларнинг умумий суммаси (Маълумотларнинг 019-сатри) – 1-илова 6-устунининг «Йил бошидан жами» сатри + 2-илова 5-устунининг «Йил бошидан жами» сатри – 231 443 363 сўм;
бюджетга тўланган ЖШДСнинг умумий суммаси (Маълумотларнинг 020-сатри) – 1-илова 12-устунининг «Йил бошидан жами» сатри + 2-илова 8-устунининг «Йил бошидан жами» сатри – 46 050 991 сўм;
ходимларнинг ШЖБПҲга тўланган бадалларининг умумий суммаси (Маълумотларнинг 021-сатри) – 1-илова 11-устунининг «Йил бошидан жами» сатри кўрсаткичи – 2 590 333 сўм.
Ҳисобланган ва амалда тўланган даромадлар суммалари ҳамда жисмоний шахслардан
олинадиган даромад солиғининг ушлаб қолинган суммалари тўғрисидаги
МАЪЛУМОТЛАР
(йил бошидан ортиб борувчи якун билан тўлдирилади)
(сўмда)
|
N
|
Кўрсаткичлар
|
Сатрлар
|
Тўловчининг маълумотлари бўйича
|
|
1
|
Йил бошидан даромад олган жисмоний шахслар сони, жами (киши)
|
001
|
11
|
|
шу жумладан:
|
|
|
|
|
асосий иш жойи бўйича
|
002
|
10
|
|
|
асосий бўлмаган иш жойи бўйича
|
003
|
1
|
|
|
2
|
Ҳисобланган даромадларнинг умумий суммаси
|
004
|
292 826 567
|
|
2.1
|
шулардан солиқ агенти билан меҳнатга оид муносабатларда бўлмаган жисмоний шахснинг ёзма аризасига кўра жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи ушлаб қолинмаган моддий наф тарзидаги даромадлар
|
005
|
|
|
3
|
Солиқ солишдан озод қилинадиган даромадларнинг умумий суммаси
|
006
|
7 680 540
|
|
4
|
Солиқ солинадиган даромадларнинг умумий суммаси (солиқ солинадиган база), шундан
|
007
|
285 146 027
|
|
4.1
|
солиқ солиш шкаласи бўйича солиқ солинадиган даромадлар
|
008
|
266 846 027
|
|
4.2
|
дивиденд ва фоизлар тарзидаги даромадлар
|
009
|
15 000 000
|
|
4.3
|
Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодексининг 181-моддасида кўрсатилган жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғининг энг кам ставкаси бўйича солиқ солинадиган даромадлар
|
010
|
3 300 000
|
|
4.4
|
жисмоний шахснинг аризасига асосан жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғининг энг юқори ставкаси бўйича солиқ солинадиган даромадлар
|
011
|
|
|
5
|
Бюджетга ҳисобланган жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғининг умумий суммаси, шундан (1-илова 5-устунининг «Йил бошидан жами» сатри + 014-сатр):
|
012
|
44 612 175
|
|
5.1
|
008-сатрда кўрсатилган даромадлар бўйича
|
013
|
42 864 675
|
|
5.2
|
009-сатрда кўрсатилган даромадлар бўйича (2-илова 3-устунининг «Йил бошидан жами» сатри)
|
014
|
1 500 000
|
|
5.3
|
010-сатрда кўрсатилган даромадлар бўйича
|
015
|
247 500
|
|
5.4
|
011-сатрда кўрсатилган даромадлар бўйича
|
016
|
|
|
6
|
ШЖБПҲга ҳисобланган бадалларнинг умумий суммаси (1-илова 4-устунининг «Йил бошидан жами» сатри)
|
017
|
2 499 149
|
|
7
|
Жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи ва фуқароларнинг суғурта бадаллари чегирилган ҳолдаги ҳисобланган даромадларнинг умумий суммаси (004-сатр – 012-сатр –
|
018
|
225 515 863
|
|
8
|
Жисмоний шахсларга тўланган даромадларнинг умумий суммаси (1-илова 6-устунининг «Йил бошидан жами» сатри + 2-илова 5-устунининг «Йил бошидан жами» сатри)
|
019
|
231 443 363
|
|
9
|
Бюджетга тўланган жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғининг умумий суммаси (1-илова 12-устунининг «Йил бошидан жами» сатри + 2-илова 8-устунининг «Йил бошидан жами» сатри)
|
020
|
46 050 991
|
|
10
|
ШЖБПҲга тўланган бадалларнинг умумий суммаси (1-илова 11-устунининг «Йил бошидан жами» сатри)
|
021
|
2 590 333
|
Изоҳлар:
1. Ҳисобланган ва тўланган даромадлар суммалари Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодексининг 172–178-моддаларига мувофиқ аниқланади.
2. Йил якунлари бўйича 004-сатр қиймати 3-илованинг «Даромадлар суммаси» устуни 01-сатри қийматига тенг бўлиши лозим.
3. Йил якунлари бўйича 006-сатр қиймати 4-илованинг «Даромадлар суммаси» устуни 01-сатри қийматига тенг бўлиши лозим.
МАЪЛУМОТЛАРГА 1-ИЛОВА
Маълумотларга 1-иловада ҳисобот чорагида жисмоний шахсларга тўланган (ҳисобланган) даромадлар, шунингдек ушланган ЖШДС ва ШЖБПҲга бадаллар суммалари акс эттирилади. Бунда дивидендлар ва фоизлар, шу жумладан улардан солиқ иловада кўрсатилмайди – улар Маълумотларга 2-иловада кўрсатилади.
Маълумотларга 1-илова тегишли операциялар ўтказилган ҳисобот чораги кунлари бўйича тўлдирилади. Уни тўлдириш учун 2-жадвал маълумотларидан фойдаланилади.
Расшифровкани тўлдираётганда қуйидагиларни ҳисобга олиш зарур:
ҳисобланган (тўланган) моддий наф тарзидаги даромадлар ушбу тўловлар ҳисобланган (тўланган) ой учун ҳисобланган (тўланган) иш ҳақи суммаси билан бирга кўрсатилади. Яъни бухгалтер учун тўланган жарима суммаси у ҳақиқатда тўланган санада (28 сентябрда) эмас, сентябрь учун даромад ҳисобланган санада (30 сентябрда) III чорак учун Расшифровкада кўрсатилади. Тўлов эса сентябрь учун даромад тўланган санада, яъни 4 октябрда IV чорак учун Расшифровкада кўрсатилади;
хизмат сафари харажатларига аванс тўлаётганда ҳисобланган (тўланган) меъёрдан ортиқча суткалик харажатлар аванс ҳисоботи қабул қилинган ой учун ҳисобланган (тўланган) иш ҳақи суммаси билан бирга кўрсатилади. Меъёрдан ортиқча суткалик харажатлар 21 ноябрда тўланган, аванс ҳисоботи 28 ноябрда тақдим этилган, тегишинча, Расшифровкада суткалик харажатлар ҳисобланиши ноябрь учун даромад ҳисобланган санада (30 ноябрда), уларнинг тўланиши эса – ноябрь даромади тўланган санада (6 декабрда) кўрсатилади.
«Чорак бошига қолдиқ» сатрига «Чорак охирига қолдиқ» сатридан ўтган чорак учун Расшифровканинг тегишли устунларидан маълумотлар кўчирилади. Чунончи, IV чорак учун Расшифровкада 2016 йил III чораги учун Расшифровка кўрсаткичлари акс эттирилади. Мисол маълумотларидаги 16 153 492 сўм – 2-устунда; 15 653 492 сўм – 3-устунда; 206 976 сўм – 4-устунда; 3 754 432 сўм – 5-устунда кўрсатилади.
2-устунда ЖШДС (шу жумладан ШЖБПҲ) ва фуқароларнинг суғурта бадаллари чегирилган, жисмоний шахсларга ҳисобланган даромадларнинг умумий суммаси (Солиқ кодексининг 172–178-моддалари), яъни иш ҳақи, овқатланиш учун қўшимча тўлов, ижара ҳақи, меъёрдан ортиқча суткалик харажатлар ва дафн этиш нафақаси кўрсатилади. IV чоракда даромаднинг дастлабки ҳисобланиши 3 октябрда юз берди (ижара ҳақи ҳисобланди). ЖШДС чегирилган ҳолда (мулкий даромадлардан суғурта бадаллари ҳисобланмайди) ҳисобланган даромад суммаси 277 500 сўмга (300 000 – 22 500) тенг, у 3 октябрда 2-устунда кўрсатилади. Кейинги сатрлар ҳам шунга ўхшаш тарзда тўлдирилади.
3-устунда 2-устундан солиқ солинадиган даромадлар (ЖШДС бўйича имтиёзлар чегирилган даромадлар) ажратиб кўрсатилади. Устун кўрсаткичига даромад олувчининг аризасига кўра ЖШДС ушланмаган, асосий бўлмаган иш жойида тўланган моддий наф тарзидаги даромадлар ҳам киритилмайди. Мисол маълумотларига кўра IV чоракда ЖШДС бўйича бир нечта имтиёз: ёш оила аъзоси учун ипотека кредити бўйича, таълим олиш ҳақини тўлаш учун олинган қарз бўйича ва дафн этиш нафақаси бўйича имтиёз қўлланган, шу сабабли 2-устундаги тегишли саналарда (31 октябрь, 15 ноябрь, 30 ноябрь ва 30 декабрь) ҳисобланган бутун даромад, 3-устунда эса – унинг имтиёзлар суммасига камайтирилишини ҳисобга олган ҳолда (15 ноябрь – дафн этиш нафақаси ҳисобланган санада «0» қиймати қайд этилади, чунки нафақанинг бутун суммасига солиқ солинмайди) кўрсатилади.
4-устунда ШЖБПҲга ҳисобланган мажбурий бадаллар суммаси, 5-устунда эса – ШЖБПҲга бадалларни чегирган ҳолда ҳисобланган ЖШДС кўрсатилади.
6-устунда жисмоний шахсларга пул (шу жумладан пластик карточкаларга ўтказилган) ва натура кўринишида берилган даромадлар, шунингдек жисмоний шахсларнинг даромадларидан ушланмалар ва ўтказмалар кўрсатилади. Тегишинча, устунда ушлаб қолинган алиментлар, ипотека кредитини сўндиришга ўтказиладиган маблағлар ҳамда таълим олиш ҳақини тўлаш учун берилган қарзни қоплаш ҳисобига ушланмалар акс эттирилади.
7-устунда 6-устундан солиқ солинадиган даромадлар, яъни ЖШДС бўйича имтиёзлар (ипотека кредитини, таълим олиш ҳақини тўлаш учун қарзни сўндиришга ва дафн этиш нафақасига йўналтирилган суммалар) чегирилган даромадлар ажратиб кўрсатилади.
8-устунда 6-устундан натура шаклида берилган даромадлар (совғалар, овқатланишга талонлар, йўлланмалар ва ҳ.к.) кўрсатилади, 9-устунда 8-устундан солиқ солинадиган даромадлар ажратиб кўрсатилади. Мисол шартига кўра ходимларга натура шаклида тўловлар тўланмаган, шу сабабли IV чорак учун Расшифровканинг 8 ва 9-устунлари тўлдирилмайди.
10-устунда 6-устундан аванс кўринишида берилган иш ҳақи суммаси кўрсатилади (тўлаш санасида). Бизнинг мисолда – тегишли саналарда 2 000 000 сўмдан.
11-устунда Халқ банкига ўтказилган ШЖБПҲга мажбурий бадаллар суммаси, 12-устунда эса – бюджетга тўланган, яъни ШЖБПҲга бадаллар чегирилган ЖШДС суммаси кўрсатилади.
«Жами» сатрида Расшифровканинг тегишли устунларидаги маълумотларни қўшиш натижаси акс эттирилади. «Чорак охирига қолдиқ» сатри 2, 3, 4 ва 5-устунлари кўрсаткичлари Расшифровкага изоҳда келтирилган формулалар бўйича белгиланади:
2-устун = «Чорак бошига қолдиқ» сатрининг 2-устуни + «Жами» сатрининг 2-устуни – «Жами» сатрининг 6-устуни;
3-устун = «Чорак бошига қолдиқ» сатрининг 3-устуни + «Жами» сатрининг 3-устуни – «Жами» сатрининг 7-устуни;
4-устун = «Чорак бошига қолдиқ» сатрининг 4-устуни + «Жами» сатрининг 4-устуни – «Жами» сатрининг 11-устуни;
5-устун = «Чорак бошига қолдиқ» сатрининг 5-устуни + «Жами» сатрининг 5-устуни – «Жами» сатрининг 12-устуни.
«Йил бошидан жами» сатридаги қиймат ўтган чоракнинг «Йил бошидан жами» сатри ва жорий чоракнинг «Жами» сатри қийматлари йиғиндиси сифатида белгиланади.
Ҳисобланган ва амалда тўланган даромадлар суммалари ҳамда жисмоний шахслардан олинадиган
даромад солиғининг ушлаб қолинган суммалари тўғрисидаги маълумотларга
1-ИЛОВА
2016 йил iv чораги учун тўланган даромадлар ва ўтказилган
жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи ҳамда шжбпҳга бадаллар суммасининг
РАСШИФРОВКАСИ
(бундан дивидендлар ва фоизлар мустасно)
|
Операцияларни содир этиш санаси (кк/оо)
|
Жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи ва фуқаролар суғурта бадаллари чегирилган ҳолда ҳисобланган даромадлар суммаси
|
Шулардан солиқ солинадиган даромадлар
|
ШЖБПҲга ҳисобланган бадаллар суммаси
|
Бюджетга ҳисобланган жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи суммаси (ШЖБПҲга бадаллар чегирилган ҳолда)
|
Жисмоний шахсларга тўланган даромадлар*
|
Шулардан натура шаклида тўланган даромадлар суммаси
|
6-устундан бўнак (аванс) сифатида тўланган иш ҳақи
|
ШЖБПҲга ўтказилган бадаллар суммаси
|
Бюджетга ўтказилган жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғининг суммаси (ШЖБПҲга бадаллар чегирилган ҳолда)
|
||
|
жами
|
шу жумладан солиқ солинадиган
|
жами (6-устундан)
|
шу жумладан солиқ солинадиган
|
||||||||
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
|
Чорак бошига қолдиқ
|
16 153 492
|
15 653 492
|
206 976
|
3 754 432
|
х
|
х
|
х
|
х
|
х
|
х
|
х
|
|
03.10
|
277 500
|
277 500
|
0
|
22 500
|
277 500
|
277 500
|
|
|
|
206 976
|
3 776 932
|
|
04.10
|
|
|
|
|
16 153 492
|
15 653 492
|
|
|
|
|
|
|
18.10
|
|
|
|
|
2 000 000
|
2 000 000
|
|
|
2 000 000
|
|
|
|
31.10
|
16 872 500
|
15 772 500
|
196 976
|
3 373 024
|
|
|
|
|
|
|
|
|
02.11
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
196 976
|
3 373 024
|
|
03.11
|
277 500
|
277 500
|
0
|
22 500
|
277 500
|
277 500
|
|
|
|
|
22 500
|
|
04.11
|
|
|
|
|
14 872 500
|
13 772 500
|
|
|
|
|
|
|
15.11
|
599 100
|
0
|
|
|
599 100
|
0
|
|
|
|
|
|
|
18.11
|
|
|
|
|
2 000 000
|
2 000 000
|
|
|
2 000 000
|
|
|
|
30.11
|
17 027 326
|
15 927 326
|
199 027
|
3 405 834
|
|
|
|
|
|
|
|
|
02.12
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
199 027
|
3 405 834
|
|
05.12
|
277 500
|
277 500
|
0
|
22 500
|
277 500
|
277 500
|
|
|
|
|
22 500
|
|
06.12
|
|
|
|
|
15 027 326
|
13 927 326
|
|
|
|
|
|
|
19.12
|
|
|
|
|
2 000 000
|
2 000 000
|
|
|
2 000 000
|
|
|
|
30.12
|
16 872 500
|
15 772 500
|
196 976
|
3 373 024
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Жами:
|
52 203 926
|
48 304 826
|
592 979
|
10 219 382
|
53 484 918
|
50 185 818
|
|
|
6 000 000
|
602 979
|
10 600 790
|
|
Чорак охирига қолдиқ
|
14 872 500
|
13 772 500
|
196 976
|
3 373 024
|
х
|
х
|
х
|
х
|
х
|
х
|
х
|
|
Йил бошидан жами**
|
212 015 863
|
204 335 323
|
2 499 149
|
43 112 175
|
217 943 363
|
211 362 823
|
800 000
|
18 560
|
23 600 000
|
2 590 333
|
44 550 991
|
*Ушбу устунда жисмоний шахсларга тўланган барча суммалар, шу жумладан жисмоний шахсларнинг даромадларини тўлаш учун банкдан олинган суммалар, жисмоний шахсларнинг пластик карточкаларига ва банк ҳисобварақларига ўтказилган суммалар, жисмоний шахсларнинг даромадидан ушлаб қолишлар ва ўтказмалар, моддий наф тарзидаги даромадлар ва натура шаклида тўланган даромад суммаси кўрсатилади.
**Ушбу сатр ўтган чоракнинг «Йил бошидан жами» сатри билан жорий чоракнинг «Жами» сатри қийматлари йиғиндиси сифатида аниқланади. I чоракда «Йил бошидан жами» сатрида I чоракнинг «Жами» сатри қиймати кўрсатилади.
МАЪЛУМОТЛАРГА 3-ИЛОВА
Йиллик Маълумотларга 3-илова Солиқ кодексининг 172–178-моддаларида назарда тутилган жисмоний шахсларнинг барча даромадларини (жами даромад) турлари бўйича очиб беради:
меҳнатга ҳақ тўлаш тарзидаги даромадлар (Солиқ кодексининг 172-моддаси);
мулкий даромадлар (Солиқ кодексининг 176-моддаси);
моддий наф тарзидаги даромадлар (Солиқ кодексининг 177-моддаси);
бошқа даромадлар (Солиқ кодексининг 178-моддаси).
Илова йил бошидан ортиб борувчи якун билан тўлдирилади. Маълумотлар «Йил бошидан даромад олган жисмоний шахслар сони» ва «Даромад суммаси» устунларига қайд этилади.
2016 йилда корхона жисмоний шахсларга ҳисоблаган даромадларнинг умумий суммаси 292 826 567 сўмни ташкил этади. У илованинг 01-сатрида кўрсатилади. Сўнгра олувчи жисмоний шахслар сонини кўрсатган ҳолда даромадлар турлари бўйича ушбу сумманинг расшифровкаси сатрма-сатр келтирилади:
меҳнатга ҳақ тўлаш тарзидаги даромадлар (иш ҳақи, овқатланиш учун қўшимча тўлов, меъёрдан ортиқча суткалик харажатлар, таътил пуллари, мукофотлар) – 269 325 067 сўм, 10 киши (02-сатр);
мулкий даромадлар (ижара ҳақи, дивидендлар) – 18 300 000 сўм, 2 киши (03-сатр);
моддий наф тарзидаги даромадлар (юбилейга совға, бухгалтер учун жарима) – 2 102 400 сўм, 2 киши (04-сатр);
бошқа даромадлар (қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини сотиб олиш учун моддий ёрдам, дафн этиш нафақаси) – 3 099 100 сўм, 10 киши (06-сатр).
Ҳисобланган ва амалда тўланган даромадлар суммалари ҳамда жисмоний шахслардан
олинадиган даромад солиғининг ушлаб қолинган суммалари тўғрисидаги маълумотларга
3-ИЛОВА
2016 ЙИЛ УЧУН ЖИСМОНИЙ ШАХСЛАРГА ҲИСОБЛАНГАН ДАРОМАДЛАР
РАСШИФРОВКАСИ
(сўмда)
|
Кўрсаткич номи
|
Сатр коди
|
Йил бошидан даромад олган жисмоний шахслар сони
|
Даромад суммаси
|
|
Жисмоний шахсларнинг даромадлари – жами (02-сатр + 03-сатр + 04-сатр + 06-сатр)
|
01
|
Х
|
292 826 567
|
|
шу жумладан:
|
|
Х
|
Х
|
|
а) меҳнатга ҳақ тўлаш тарзидаги даромадлар (Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодексининг 172, 173, 174, 175-моддалари)
|
02
|
10
|
269 325 067
|
|
шундан:
|
|
Х
|
Х
|
|
предмети ишлар бажариш ва хизматлар кўрсатиш бўлган фуқаролик-ҳуқуқий тусда тузилган шартномаларга мувофиқ жисмоний шахсларга тўловлар
|
021
|
|
|
|
юридик шахснинг бошқарув органи (кузатув кенгаши ёки бошқа шунга ўхшаш органи) аъзоларига юридик шахснинг ўзи томонидан амалга ошириладиган тўловлар
|
022
|
|
|
|
б) мулкий даромадлар (Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодексининг 176-моддаси)
|
03
|
2
|
18 300 000
|
|
шундан:
|
|
Х
|
Х
|
|
мол-мулкни ижарага беришдан олинган даромадлар
|
031
|
1
|
3 300 000
|
|
дивидендлар
|
032
|
1
|
15 000 000
|
|
фоизлар
|
033
|
|
|
|
в) моддий наф тарзидаги даромадлар (Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодексининг 177-моддаси)
|
04
|
2
|
2 102 400
|
|
шундан:
|
|
|
|
|
солиқ агенти билан меҳнатга оид муносабатларда бўлмаган жисмоний шахсларнинг ёзма аризасига кўра жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи ушлаб қолинмаган моддий наф тарзидаги даромадлар
|
05
|
|
|
|
г) бошқа даромадлар (Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодексининг 178-моддаси)*
|
06
|
10
|
3 099 100
|
*Жамғариб бориладиган мажбурий пенсия бадаллари бундан мустасно.
МАЪЛУМОТЛАРГА 4-ИЛОВА
Маълумотларга 4-иловада Солиқ кодексининг 179, 180-моддалари ва бошқа меъёрий-ҳуқуқий ҳужжатлар билан солиқ солишдан озод қилинган барча даромадлар кўрсатилади. У «Имтиёзлар қўлланилган жисмоний шахслар сони» ва «Даромад суммаси» устунлари бўйича тўлдирилади.
Агар битта жисмоний шахс бир нечта имтиёздан, масалан, қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини сотиб олиш учун моддий ёрдам ва қимматбаҳо совға бўйича имтиёздан фойдаланган бўлса, 02-сатрни тўлдираётганда, даромадларига қўлланган имтиёзлар сонидан қатъи назар, у 1 киши сифатида ҳисобга олинади.
2016 йилда «Линия» МЧЖ ходимлар даромадларига қўллаган имтиёзларнинг умумий суммаси 7 680 540 сўмни ташкил этади. У илованинг 01-сатрида кўрсатилади. Барча имтиёзлар Солиқ кодексининг 179-моддасига асосан қўлланган, шу сабабли ушбу сумма, шунингдек жисмоний шахслар – имтиёзларни олувчилар сони (10 киши) илованинг 02 ва 03-сатрларида кўрсатилади.
Имтиёз суммаси ва уни қўллаган жисмоний шахслар сони кўрсатилган имтиёзлар расшифровкаси илованинг 031–03...-сатрларида келтирилади. 2016 йилда корхона ходимнинг даромадларига қуйидаги имтиёзларни қўллаган:
ёш оила аъзолари томонидан якка тартибда уй-жойни қуриш, реконструкция қилиш ва сотиб олиш учун ёки кўп квартирали уйдаги квартирани реконструкция қилиш ва сотиб олиш учун олинган ипотека кредитларини ҳамда улар бўйича ҳисобланган фоизларни қоплаш учун йўналтирилган жисмоний шахсларнинг даромадларини солиқ солишдан озод қилиш (Солиқ кодексининг 179-моддаси 30-банди). Уй ёки квартира олинган (мол-мулкка бўлган ҳуқуқ давлат рўйхатидан ўтказилган) санадан эътиборан 5 йил ичида сотилса, кўрсатилган даромадларга умумбелгиланган тартибда ЖШДС солинади (Солиқ кодексининг 179-моддаси 30-банди; 18.05.2007 йилдаги ПФ-3878-сон Фармоннинг 4-банди 4-хатбошиси). Мисол маълумотларига кўра ходим ёш оила аъзоси ҳисобланади ва имтиёз олиш ҳуқуқига эга. Имтиёз суммаси (2 000 000 сўм) ва уни олувчилар сони (1 киши) Расшифровканинг 034-сатрида кўрсатилади;
солиқ чегирмаси – Ўзбекистон олий ўқув юртларида таълим олиш учун ҳақ тўлашга жисмоний шахс томонидан йўналтириладиган даромадларни солиқ солишдан озод қилиш. Ушбу имтиёз Солиқ кодексининг 179-моддаси 31-бандида назарда тутилган ва 26 ёшга тўлмаган фарзандларининг ўқиши учун ҳақ тўлайдиган ота-оналарга ёки ёшини чекламаган ҳолда ўзининг ўқиши учун берилади. Имтиёзни даромад тўлаш манбаи ҳам, жами йиллик даромадини декларациялаш чоғида жисмоний шахснинг ўзи ҳам қўллаши мумкин. Таълим олиш ҳақини тўлашда имтиёзни қўллаш тартиби Ўзбекистон Республикаси олий ўқув юртларида таълим олиш учун йўналтириладиган маблағларга жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи бўйича имтиёзни қўллаш тартиби тўғрисидаги низом (АВ томонидан 27.05.2010 йилда 2107-сон билан рўйхатдан ўтказилган) билан тартибга солинади. Агар ходимнинг ойлик даромадлари ишлаб топилган маблағлар ҳисобига таълим олиш ҳақини тўлаш имконини бермаса, иш берувчи унга қарз бериши мумкин (қарз шартномасига кўра). Бу ҳолда солиқ чегирмаси фақат қарзни қоплашга йўналтириладиган маблағлар қисмига нисбатан қўлланади. 2016 йилда корхона ходимнинг даромадларидан қарзни қоплаш ҳисобига 1 800 000 сўм ушлаб қолган. Бу сумма илованинг 036-сатрида кўрсатилади;
юридик шахсдан солиқ даври мобайнида ЭКИҲнинг 6 баравари миқдоригача бўлган қийматда олинган совғалар (Солиқ кодексининг 179-моддаси 14-банди). Совғаларнинг солиқ солинмайдиган қиймати ҳисобот йилининг 1 январдаги ҳолатига кўра белгиланган ЭКИҲдан келиб чиқиб белгиланади (2016 йилда – 781 440 сўм (6 х 130 240)). I чоракда ходимга 800 000 сўмлик қийматдаги совға тақдим этилган, у солиқ солинмайдиган чегарадан 18 560 сўмга ошади, шу сабабли Расшифровкада совғанинг бутун қиймати эмас, фақат унинг солиқ солинмайдиган қисми – 781 440 сўм кўрсатилади;
қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини сотиб олиш учун моддий ёрдам. Ушбу моддий ёрдам ходимларга «бошқа ҳолларда» кўрсатилган моддий ёрдамга киради ва солиқ даври учун ЭКИҲнинг 12 бараваригача миқдорда унга ЖШДС солинмайди (Солиқ кодексининг 179-моддаси 1-банди). 2016 йилда ҳар бир ходим олган моддий ёрдам суммаси ЭКИҲнинг 12 бараваридан ошмаганлиги боис 2 500 000 сўм миқдоридаги моддий ёрдамнинг бутун суммасига солиқ солинмайди. Имтиёзни қўллаган кишилар сони (10 киши) ва имтиёз суммаси Расшифровканинг 03... бўш сатрларида кўрсатилади;
дафн этиш нафақаси. Ушбу нафақа корхона харажатларини кейинчалик Пенсия жамғармаси қоплаган ҳолда ЭКИҲнинг 4 баравари миқдорида тўланади. Нафақа бўйича имтиёз Солиқ кодексининг 179-моддаси 20-бандига асосан қўлланади. 599 100 сўм нафақа миқдори ва олувчи бир киши Расшифровканинг 03... бўш сатрларида кўрсатилади. Шуни қайд этиш лозимки, 2017 йил 1 январдан бошлаб нафақа олиш ҳуқуқи пайдо бўлган кундан бошлаб 60 кун ичида уни сўраб мурожаат этилган бўлса, нафақа тўланади (27.12.2016 йилдаги ЎРҚ-417-сон Қонуннинг 1-моддаси таҳриридаги «Фуқароларнинг давлат пенсия таъминоти тўғрисида»ги Қонуннинг 63-моддаси). 1.01.2017 йилгача ушбу нафақа уни сўраб 6 ойдан кечиктирмасдан мурожаат этилганда тўланган. Дафн этиш нафақасини тайинлаш ва тўлаш тартиби махсус Низом (ВМнинг 14.06.2011 йилдаги 174-сон қарорига 1-илова) билан белгиланган.
Ҳисобланган ва амалда тўланган даромадлар суммалари ҳамда жисмоний шахслардан
олинадиган даромад солиғининг ушлаб қолинган суммалари тўғрисидаги маълумотларга
4-ИЛОВА
2016 ЙИЛ УЧУН
ЖИСМОНИЙ ШАХСЛАРНИНГ СОЛИҚ СОЛИШДАН
ОЗОД ЭТИЛГАН ДАРОМАДЛАРИ
РАСШИФРОВКАСИ
(сўмда)
|
Кўрсаткич номи
|
Сатр коди
|
Имтиёзлар қўлланилган жисмоний шахслар сони
|
Даромад суммаси
|
|
Имтиёзлар суммаси – жами (02-сатр + 05-сатр)
|
01
|
Х
|
7 680 540
|
|
шу жумладан:
|
|
Х
|
Х
|
|
а) Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодексига мувофиқ – жами (03-сатр + 04-сатр):
|
02
|
10
|
7 680 540
|
|
Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодексининг 179-моддаси бўйича (банди ва имтиёз мазмуни кўрсатилади) (031–03...-сатрлар йиғиндиси)*
|
03
|
10
|
7 680 540
|
|
шу жумладан:
|
|
Х
|
Х
|
|
|
031
|
|
|
|
25) давлат пенсиялари
|
032
|
|
|
|
|
033
|
|
|
|
30) ёш оила аъзолари томонидан якка тартибда уй-жойни қуриш, реконструкция қилиш ва сотиб олиш учун ёки кўп квартирали уйдаги квартирани реконструкция қилиш ва сотиб олиш учун олинган ипотека кредитларини ҳамда улар бўйича ҳисобланган фоизларни қоплаш учун йўналтирилган жисмоний шахсларнинг солиқ солинадиган иш ҳақи ва бошқа даромадлари суммалари
|
034
|
1
|
2 000 000
|
|
30) «Қишлоқ қурилиш банк» акциядорлик тижорат банкининг, Ўзбекистон Республикаси Ташқи иқтисодий фаолият миллий банки ва «Ипотека банк» АТИБ кредитлари ҳисобига қишлоқ жойларида намунавий лойиҳалар бўйича якка тартибда уй-жой қурувчи шахслар, шунингдек уларнинг мазкур кредитлар бўйича биргаликдаги қарз олувчи бўлган оила аъзолари томонидан олинган ипотека кредитларини ҳамда улар бўйича ҳисобланган фоизларни қоплаш учун йўналтирилган жисмоний шахсларнинг солиқ солинадиган иш ҳақи ва бошқа даромадлари суммалари
|
035
|
|
|
|
31) Ўзбекистон Республикаси олий ўқув юртларида таълим олиш учун (ўзининг ўқиши ёки йигирма олти ёшга тўлмаган фарзандларининг ўқиши учун) йўналтириладиган фуқароларнинг солиқ солинадиган иш ҳақи ва бошқа даромад суммалари
|
036
|
1
|
1 800 000
|
|
31) Ўзбекистон Республикаси Халқ банкидаги фуқароларнинг шахсий жамғариб бориладиган пенсия ҳисобварақларига ихтиёрий равишда йўналтириладиган фуқаролар иш ҳақи ва бошқа даромадлари суммалари
|
037
|
|
|
|
1-банд – Солиқ кодексининг 178-моддасида кўрсатилган «бошқа ҳолларда» моддий ёрдам (қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини сотиб олиш учун маблағлар)
|
03...
|
10
|
2 500 000
|
|
14-банд – юридик шахсдан солиқ даври мобайнида энг кам иш ҳақининг олти баравари миқдоригача бўлган қийматдаги ходимлар натура шаклида олган совғалар
|
|
1
|
781 440
|
|
20-банд – қонун ҳужжатларида белгиланган бошқа нафақалар (дафн этиш нафақаси)
|
|
1
|
599 100
|
|
Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодексининг 180-моддаси бўйича (банди ва имтиёз мазмуни кўрсатилади ) (041–04...-сатрлар йиғиндиси)
|
04
|
|
|
|
шу жумладан:
|
|
Х
|
Х
|
|
|
041
|
|
|
|
|
042
|
|
|
|
|
04...
|
|
|
|
б) бошқа норматив-ҳуқуқий ҳужжатларга мувофиқ – жами: (норматив-ҳуқуқий ҳужжатнинг номи, санаси, рақами, шунингдек имтиёз банди ва унинг мазмуни кўрсатилади) (051–05... -сатрлар йиғиндиси)
|
05
|
|
|
|
шу жумладан:
|
|
Х
|
Х
|
|
|
051
|
|
|
|
|
052
|
|
|
|
...
|
05...
|
|
|
*Жамғариб бориладиган мажбурий пенсия бадаллари бундан мустасно.
ЯИТ ВА ФУҚАРОЛАРНИНГ СУҒУРТА БАДАЛЛАРИ
Ҳисоботда ЯИТ ва фуқароларнинг суғурта бадаллари солиш объекти бўлган даромадлар, яъни Солиқ кодексининг 172-моддасида келтирилган меҳнатга ҳақ тўлаш тарзидаги даромадлар кўрсатилади (Солиқ кодексининг 306, 307-моддалари).
Ҳисоботда жисмоний шахсларнинг даромади сифатида қаралмайдиган корхона харажатлари (Солиқ кодексининг 171-моддаси 2-қисми) ва Солиқ кодексининг 176–178-моддаларига мувофиқ меҳнатга ҳақ тўлаш тарзидаги даромадларга кирмайдиган тўловлар (мулкий, бошқа даромадлар, шунингдек моддий наф тарзидаги даромадлар) кўрсатилмайди. Тегишинча, Ҳисоб-китобда «Линия» МЧЖнинг қуйидаги тўловлари акс эттирилмайди:
II чоракда тўланган дивидендлар ва ижара ҳақи (мулкий даромадлар);
дафн этиш нафақаси (бошқа даромадлар);
III чоракда тўланган бухгалтер учун жарима, қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини сотиб олиш учун берилган моддий ёрдам ва I чоракда берилган совға (моддий наф тарзидаги даромадлар);
ходимнинг шахсий автомобилидан фойдаланганлик учун компенсация (ходимнинг даромади ҳисобланмайди).
Келтирилган маълумотларга кўра корхона Ҳисоб-китобни ҳамда унга 3 ва 4-иловаларни тўлдиради.
ЯИТ ва суғурта бадаллари бўйича ҳисобот ҳар ойда топширилади. Қуйида фақат 2016 йил декабрь ойи учун шаклларнинг ортиб борувчи якун билан тўлдирилиши кўрсатилган (октябрь учун ҳисобот 25 ноябрдан кечиктирмай, ноябрь учун – 25 декабрдан кечиктирмай тақдим этилади).
ҲИСОБ-КИТОБ
Ҳисоб-китобнинг 3, 4 ва 5-устунларида ЯИТ бўйича маълумотлар, 6-устунда – фуқароларнинг мажбурий суғурта бадаллари бўйича маълумотлар кўрсатилади.
3-устунда Ҳисоб-китобнинг тегишли сатрларида ЯИТни ҳисоблаб чиқариш учун солиқ тўловчининг маълумотлари умумий суммада (жами) акс эттирилади. Ундан ЯИТнинг умумбелгиланган (4-устун) ва имтиёзли ставкаси (5-устун) қўлланадиган кўрсаткичлар ажратиб кўрсатилади. Бунда фақат ихтисослаштирилган цехлар ва участкаларда ишловчи ногиронлар меҳнатидан фойдаланувчи корхоналар имтиёзли ставкани қўллайдилар ва 5-устунни тўлдирадилар, сабаби айни уларнинг МҲТФга ЯИТнинг пасайтирилган ставкаси – 4,7% қўлланади (ВМнинг 17.07.1992 йилдаги 328-сон қарори 7-банди). «SOS – Ўзбекистон болалар маҳаллалари» уюшмаси аъзолари фақат 4-устунни тўлдирадилар, сабаби улар учун ЯИТнинг 7%лик ставкаси белгиланган ва у умумий меҳнатга ҳақ тўлаш фондига нисбатан қўлланилади (ВМнинг 26.06.2001 йилдаги 271-сон қарори 1-банди). «Линия» корхонаси микрофирма ҳисобланади ва ЯИТнинг 15%лик ставкасини қўллайди.
Йил бошидан ҳисобланган меҳнатга ҳақ тўлаш тарзидаги даромадларнинг (Солиқ кодексининг 172-моддаси) умумий суммаси 269 325 067 сўмни ташкил этади, у Ҳисоб-китобнинг 010-сатрида кўрсатилади.
011-сатрда Ўзбекистон ҳудудида ишлаш учун чет эллик ходимларни тақдим этиш хизматларини кўрсатиш бўйича шартномаларга кўра юридик шахс – ЎзР норезидентига тўланадиган чет эллик ходимларга даромадлар, 020-сатрда – ижтимоий суғуртага ажратмалар бўйича имтиёзлар кўрсатилади. Мисол маълумотларига кўра норезидент юридик шахсга тўловлар, шунингдек ЯИТ ва суғурта бадаллари бўйича имтиёзлар йўқ, шу сабабли Ҳисоб-китобнинг 011, 020-сатрлари тўлдирилмайди.
ЯИТ ва суғурта бадаллари бўйича солиқ солинадиган база Солиқ кодексининг 172-моддасига кўра ҳисобланган даромадлар билан Солиқ кодекси ва бошқа меъёрий-ҳуқуқий ҳужжатларда назарда тутилган имтиёзлар ўртасидаги фарқ сифатида белгиланади. Мисолга кўра имтиёзлар йўқ, солиқ солинадиган база 269 325 067 сўмни ташкил этади. У Ҳисоб-китобнинг 030-сатрида кўрсатилади. ЯИТ (15%) ва суғурта бадаллари ставкалари (7,5%) тегишли устунларда 040-сатрда кўрсатилади.
Йил бошидан ҳисобланган ижтимоий суғуртага ажратмалар суммаси солиқ солинадиган базани (030-сатр) ставкага (040-сатр) кўпайтириш йўли билан аниқланади ва ЯИТ – 40 398 760 сўмни (269 325 067 х 15%), суғурта бадаллари – 20 199 380 сўмни (269 325 067 х 7,5%) ташкил этади. Ушбу иккала сумма Ҳисоб-китобнинг 050-сатрида тегишли устунларда кўрсатилади.
Ҳисобланган ЯИТ энг кам миқдордан кўп бўлганлиги ва корхонада унга доир қўшимча ҳисобланма йўқлиги (Ҳисоб-китобга 3-иловага қаранг) сабабли Ҳисоб-китобнинг 060-сатри тўлдирилмайди.
Ҳисобот даври учун тўланадиган ягона ижтимоий тўлов ҳисоб-китоб бўйича ЯИТни қўшимча ҳисобланган тўлов суммасига қўшиш йўли билан аниқланади. Қўшимча ҳисобланма йўқлиги сабабли 40 398 000 сўм тўланиши керак. Фуқароларнинг суғурта бадаллари 20 199 380 сўмга тенг. Ушбу рақамлар Ҳисоб-китобнинг 070-сатрида тегишли устунларда кўрсатилади.
Ҳисоб-китобнинг 080 ва 090-сатрлари фақат йил якунларига кўра ҳисобот йилида микрофирмалар ва кичик корхоналар учун белгиланган ЯИТ ставкасини қўллаган, бироқ ҳисобот йили якунларига кўра ходимлар сони мезонига мувофиқ келмаган ЯИТ тўловчилари (фермер хўжаликларидан ташқари) томонидан тўлдирилади. Кўрсатилган корхоналар умумбелгиланган ставкада ҳисоблаб чиқарилган ЯИТ суммасини қўшимча ҳисоблайдилар. 2016 йил якунларига кўра «Линия» МЧЖ ходимлар сони мезонини оширмади, тегишинча, сатрлар тўлдирилмай қолдирилади.
ЯГОНА ИЖТИМОИЙ ТЎЛОВ ВА ФУҚАРОЛАРНИНГ БЮДЖЕТДАН
ТАШҚАРИ ПЕНСИЯ ЖАМҒАРМАСИГА СУҒУРТА БАДАЛЛАРИ
ҲИСОБ-КИТОБИ
|
Кўрсаткичлар
|
Сатр коди
|
Ягона ижтимоий тўлов
|
Фуқароларнинг бюджетдан ташқари Пенсия жамғармасига суғурта бадаллари
|
||
|
жами
|
шу жумладан:
|
||||
|
умумбел-гиланган ставка бўйича
|
имтиёзли ставка бўйича
|
||||
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
|
Меҳнатга ҳақ тўлаш тарзидаги даромадлар (Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодексининг 172-моддаси)
|
010
|
269 325 067
|
269 325 067
|
|
269 325 067
|
|
Ўзбекистон Республикаси ҳудудида ишлаш учун чет эллик ходимларни бериш бўйича хизматлар кўрсатиш шартномасига мувофиқ юридик шахс – Ўзбекистон Республикаси норезидентига тўланадиган чет эллик ходимларнинг даромадлари
|
011
|
|
|
х
|
х
|
|
Ягона ижтимоий тўлов ҳисобланмайдиган тўлов турлари (Ҳисоб-китобга 1-илованинг 010-сатри); фуқароларнинг суғурта бадаллари ҳисобланмайдиган тўлов турлари (Ҳисоб-китобга 2-илованинг 010-сатри)
|
020
|
|
|
|
|
|
Солиқ солинадиган база (010-сатр + 011-сатр – 020-сатр)
|
030
|
269 325 067
|
269 325 067
|
|
269 325 067
|
|
Ижтимоий жамғармаларга мажбурий тўловлар ставкаси, %
|
040
|
х
|
15
|
|
7,5
|
|
Ижтимоий жамғармаларга ҳисобланган мажбурий тўловлар суммаси (030-сатр х 040-сатр)
|
050
|
40 398 760
|
40 398 760
|
|
20 199 380
|
|
Ҳисобот даври учун ягона ижтимоий тўловнинг қўшимча ҳисобланган суммаси (Ҳисоб-китобга 3-илованинг 090-сатри)
|
060
|
|
|
х
|
х
|
|
Ҳисобот даврида тўланиши лозим бўлган сумма (050-сатр + 060-сатр)
|
070
|
40 398 760
|
40 398 760
|
|
20 199 380
|
|
Умумбелгиланган ставкада ЯИТнинг қўшимча ҳисобланган суммаси ((050-сатр / 040-сатр х 25%) – 050-сатр)
|
080
|
|
|
х
|
х
|
|
Умумбелгиланган ставкада ЯИТнинг қўшимча ҳисобланган суммасини ҳисобга олган ҳолда ҳисобот йили учун тўланади (070-сатр + 080-сатр)
|
090
|
|
|
|
х
|
ҲИСОБ-КИТОБГА 3-ИЛОВА
Корхоналар, бундан чакана савдо, умумий овқатланиш корхоналари ва қурилиш ташкилотлари мустасно (1.01.2017 йилгача), Ягона ижтимоий тўловнинг энг кам миқдори киритилиши муносабати билан ягона ижтимоий тўловни ҳисоблаб чиқариш ва тўлаш тартиби тўғрисидаги низомга (АВ томонидан 13.04.2010 йилда 2095-сон билан рўйхатдан ўтказилган) мувофиқ энг кам миқдорни ҳисобга олган ҳолда ЯИТ тўлайдилар. Улар Ҳисоб-китобга 3-илова «Маълумотнома-ЯИТнинг энг кам миқдори ҳисоб-китоби»ни ортиб бормайдиган якун билан тўлдирадилар.
3-устунда ҳисоб-китоб учун зарур кўрсаткичлар сатрма-сатр кўрсатилади. 4, 5 ва ундан кейинги устунларда 3-устундан корхонада белгиланган иш ҳафтаси турига қараб (2 дам олиш куни билан 5 кунлик иш ҳафтаси, 1 дам олиш куни билан 6 кунлик иш ҳафтаси, 3 дам олиш куни билан 4 кунлик иш ҳафтаси ва ҳ.к.) маълумотлар ажратиб кўрсатилади. МЧЖда иш ҳафтасининг фақат битта тури – 2 дам олиш куни билан 5 кунлик иш ҳафтаси белгиланган, шу сабабли фақат 4-устун тўлдирилади.
Умуман корхона бўйича ЯИТнинг энг кам миқдори меҳнат шартномалари ёки предмети ишларни бажариш ва хизматлар кўрсатиш бўлган фуқаролик-ҳуқуқий тусдаги шартномаларга кўра ишловчи барча ходимлар ҳисобот ойида ҳақиқатда ишлаган кунларидан келиб чиқиб аниқланади. Мисол маълумотларига кўра ЯИТнинг энг кам миқдори ҳисоб-китобида фақат 10 киши (Маълумотнома-ҳисоб-китобнинг 010-сатри) ҳисобга олинади. Ижарага берувчи ҳисобга олинмайди, сабаби ижара ҳақига ижтимоий суғуртага ажратмалар солинмайди.
2016 йил декабрида ходимлар 210 иш куни (21 х 10) ишлаганлар. Ушбу рақам Маълумотнома-ҳисоб-китобнинг 020-сатрида 4-устунда кўрсатилади. Эслатиб ўтамиз, ходим иш кунида қанча соат ишлаганидан қатъи назар, шу кунда ишлаб берган деб ҳисобланади. Йиллик меҳнат таътили ва иш ҳақи сақланган ҳолда бериладиган таътил кунлари ҳам амалда ишланган кунлар деб ҳисобланади.
Декабрда 5 кунлик иш ҳафтасида иш кунлари сони 21 кунни ташкил этади (Ҳисоб-китоб, МАИМҚВ томонидан 29.10.2015 йилда 02-05/3417-сон билан тасдиқланган), у Маълумотнома-ҳисоб-китобнинг 030-сатрида кўрсатилади.
Микрофирмалар ва кичик корхоналар учун ЯИТнинг ойлик нормативи ЭКИҲнинг 65%ини ташкил этади, яъни декабрда ЭКИҲ 149 775 сўм бўлганда у 97 354 сўмга (149 775 х 0,65) тенг. Ушбу рақам Маълумотнома-ҳисоб-китобнинг 040-сатрида кўрсатилади. Умуман корхона бўйича ЯИТнинг энг кам миқдори (050-сатр) 973 540 сўмга (210 / 21 х 97 354) тенг.
Ҳисобот ойи учун белгиланган ставкада ҳисобланган ЯИТ суммаси ҳисобот ойи (декабрь) учун Ҳисоб-китобнинг 050-сатри 4-устуни ҳамда аввалги ҳисобот даври (ноябрь) учун Ҳисоб-китобнинг 050-сатри 4-устуни қийматлари фарқи сифатида ҳисоблаб чиқарилади, яъни ҳисобот ойи – декабрь учун ортиб бормайдиган якун билан ҳисобланган, 3 315 000 сўмни (40 398 760 – 37 083 760) ташкил этувчи ЯИТ олинади, у Маълумотнома-ҳисоб-китобнинг 060-сатрида кўрсатилади.
Ҳисоб-китоб бўйича ягона ижтимоий тўлов (3 315 000 сўм) энг кам миқдордан (973 540 сўм) кўп. Тегишинча, ЯИТ қўшимча ҳисобланмаган ҳамда 070, 080 (аввалги ҳисобот даврларида ҳам қўшимча ҳисобланмаган) ва 090-сатрларда «0» кўрсатилади.
Ягона ижтимоий тўлов ва фуқароларнинг бюджетдан
ташқари Пенсия жамғармасига суғурта бадаллари ҳисоб-китобига
3-ИЛОВА
МАЪЛУМОТНОМА-ЯИТнинг ЭНГ КАМ МИҚДОРИ
ҲИСОБ-КИТОБИ
|
Кўрсаткичлар
|
Сатр коди
|
Сумма
|
|||
|
жами
|
шу жумладан:
|
||||
|
иш ҳафтаси-нинг 1-тури
|
иш ҳафтаси-нинг 2-тури
|
иш ҳафтаси-нинг ... тури
|
|||
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
...
|
|
ЯИТнинг энг кам миқдорини ҳисоб-китоб қилишда ҳисобга олинадиган ходимлар сони
|
010
|
х
|
10
|
|
|
|
Барча ходимларнинг ҳақиқатда ишлаган кунлари
|
020
|
х
|
210
|
|
|
|
Ҳисобот даврида иш кунлари сони
|
030
|
x
|
21
|
|
|
|
ЯИТ нормативи
|
040
|
x
|
97 354
|
|
|
|
ЯИТнинг энг кам миқдори (020-сатр / 030-сатр х 040-сатр)
|
050
|
|
973 540
|
|
|
|
Ҳисобот даврида ЯИТнинг ҳисобланган суммаси (ҳисобот даври учун ЯИТ ва фуқароларнинг бюджетдан ташқари Пенсия жамғармасига суғурта бадаллари ҳисоб-китобининг 050-сатри 4-устуни – аввалги ҳисобот даври учун ЯИТ ва фуқароларнинг бюджетдан ташқари Пенсия жамғармасига суғурта бадаллари ҳисоб-китобининг 050-сатри 4-устуни)
|
060
|
3 315 000
|
х
|
х
|
х
|
|
Ҳисобот даври учун ЯИТнинг қўшимча ҳисобланган суммаси
|
070*
|
0
|
х
|
х
|
х
|
|
Аввалги ҳисобот даври охирига ЯИТнинг қўшимча ҳисобланган суммаси (аввалги Маълумотнома-ҳисоб-китобнинг 090-сатри)
|
080
|
0
|
х
|
х
|
х
|
|
Ҳисобот даври охирига ЯИТнинг қўшимча ҳисобланган суммаси (070-сатр + 080-сатр)
|
090
|
0
|
х
|
х
|
х
|
*Агар 3-устуннинг «060» сатри қиймати 3-устуннинг «050» сатри қийматига тенг ёки катта бўлса, 3-устуннинг «070» сатрида «0» қиймати кўрсатилади.
4-иловада 2016 йил декабрь ойи учун ҳисобот даврида ходимга ҳисобланган суғурта бадаллари (1 657 500 сўм) ҳар бир жисмоний шахс бўйича кўрсатилади.
«Norma Ekspert» мутахассислари тайёрладилар
